Tuần 13. Tỏ lòng (Thuật hoài)

Văn học trung đại Việt Nam thể hiện mấy nội dung ,là nội dung gì ?Em có biết và đọc được tác phẩm nào ?
KIỂM TRA BÀI CŨ
ĐÁP ÁN
Ba nội dung cơ bản :

-Chủ nghĩa yêu nước
-Chủ nghĩa nhân đạo
-Cảm hứng thế sự
Bài thơ Tỏ lòng
Tiết 37: Đọc văn

THUẬT HOÀI
Ph?m Ngu Lão
Chào đón các em đến với bài học
I. Tìm hi?u chung
1. T�c gi? Ph?m Ngu L�o (1255-1320)
-Ngu?i l�ng Ph� ?ng - huy?n Du?ng H�o (nay thu?c huy?n �n Thi-t?nh Hung Y�n)
- Con r? Tr?n Hung D?o
L� tu?ng gi?i-d�nh d�u th?ng d?y, cĩ cơng l?n trong 2 cu?c kh�ng chi?n ch?ng Nguy�n-Mơng.
- Gi?i binh dao nhung cung gi?i l�m tho ? l� con ngu?i van v� song tồn.
- Cĩ d?a v? cao ? d?i Nh� Tr?n . Khi m?t du?c th? ? V?n Ki?p trong d?n th? Tr?n Hung D?o.
2. Tác phẩm
* Hoàn cảnh sáng tác:
- Tác phẩm ra đời trong không khí quyết chiến, quyết thắng của quân dân Nhà Trần khi chống quân Nguyên Mông xâm lược đất nước.
*Thể loại:
-Thất ngôn tứ tuyệt luật Đường.
* Kết cấu: có 2 cách
-Khai - thừa - chuyển -hợp.
-2 câu trên, 2 câu dưới
Lưu ý: Cần so sánh đối chiếu 2 văn bản nguyên tác và dịch khi phân tích (cảm nhận) bài thơ.
*Nhan đề: chữ Hán “ Thuật hoài” dịch là “ Tỏ lòng”  nghĩa là bày tỏ nỗi lòng, tâm sự riêng...
* Cảm nhận chung: Bài thơ thể hiện được vẻ đẹp của con người và thời đại Nhà Trần với một niềm tự hào lớn.
Có thể xem bài thơ là bức chân dung tự họa về người anh hùng Phạm Ngũ Lão và cũng là chân dung của con người trong thời đại ấy.
II. Tìm hi?u n?i dung-ngh? thu?t
�1. Hai c�u tr�n: V? d?p tu th? c?a v? tu?ng nh� Tr?n v� v? d?p hình tu?ng "ba qu�n"
 Câu 1: Vẻ đẹp tư thế của vị tướng nhà Trần: Hiên ngang - dũng mãnh -sẵn sàng chiến đấu, lập chiến công huy hoàng. “Hoành sóc-giang sơn-kỷ thu”:Đây là những từ ngữ giàu sức gợi về thời gian, không gian và hình ảnh người tráng sĩ nhà Trần thật hào hùng.
- Từ “Hoành sóc” dịch “múa giáo” không được hay, vì làm giảm đi tư thế hiên ngang, vững chãi như một bức tượng của người tráng sĩ.
 TL: Hình tượng vị tướng (người trai đời Trần) mang vẻ đẹp dũng mãnh, hiên ngang, kỳ vĩ, mang tầm vóc vũ trụ nổi bật trên bối cảnh giang sơn-sông núi như một bức tượng đài sừng sững bất hủ.
Câu 2: Vẻ đẹp của hình tượng “ba quân”
Hình ảnh ba quân hiện lên đông đảo, trùng điệp với sức mạnh phi thường: Nuốt trôi trâu.
Nuốt trôi trâu :sức mạnh như hổ báo nuốt át sao ngưu.
Sử dụng phép so sánh-ẩn dụ-thậm xưng  Tạo nên một hình tượng thơ mang tầm vóc vũ trụ, độc đáo.
  - Vẻ đẹp hài hòa giữa hiện thực và lãng mạn, khách quan và cảm nhận chủ quan.
- Hai câu thơ lồng vào nhau tạo nên vẻ đẹp hài hòa giữa con người và thời đại,mang đậm chất sử thi.
.
 2. Hai câu dưới: Nỗi lòng người anh hùng (cái chí - cái tâm của người anh hùng)
*Caâu 3 :Công danh (laäp coâng, laäp danh)
- Công danh: công lao và danh tiếng (tiếng thơm) để lại muôn đời
 Công danh là ước vọng của kẻ làm trai, là món nợ phải trả.
- Công danh Phạm Ngũ Lão nói tới: Là phải hoàn thành nghĩa vụ với non sông-nghĩa vụ cứu nước.
Đây cũng chính là lý tưởng sống của người nam nhi trong thời đại nhà Trần.
 quan niệm nhân sinh tích cực, cao cả. Thể hiện tinh thần, tư tưởng tích cực. Đây là khát vọng lý tưởng chính đáng mà con người thời đại ấy muốn đạt được  đây là cái chí của Phạm Ngũ Lão.
* Câu 4: Luống thẹn tai nghe...
- “Thẹn” vì chưa được bằng Vũ Hầu (Gia Cát Lượng) chưa có tài, mưu lược như Vũ Hầu để giúp nước.
- Thẹn vì cầm quân đã mấy năm (câu đầu) mà chưa thắng lợi (câu 3) còn “vương nợ”.
- Thẹn vì chưa báo đáp được cái ơn tri ngộ của chủ tướng như Gia Cát Lượng. Nhưng trước hết là nỗi “Thẹn” vì chưa trả xong nợ nước.
 
- Thể hiện sự khiêm tốn
Càng tăng thêm lòng yêu nước, ý thức trách nhiệm đối với đất nước và khát vọng chiến công
 Là cái thẹn làm tôn lên vẻ đẹp con người.
 Không có cái thẹn này không thành Phạm Ngũ Lão mà sử sách đã ghi chép, kính trọng. Đó là cái tâm của Phạm Ngũ Lão.
Tỏ bày với mọi người, với hậu thế về cái chí, cái tâm của mình, trách nhiệm của mình đối với đất nước. Qua sự bày tỏ ấy còn nói lên tình cảm, niềm tự hào, khí phách của người anh hùng và thời đại nhà Trần.

III. T?ng k?t:
N?i dung:

Khắc hoạ hình tượng người anh hùng vệ quốc hiên ngang lẫm liệt với lí tưởng và nhân cách lớn lao ,thể hiện vẻ đẹp của thời đại và khí thế hào hùng
2. Ngh? thu?t:
Baì thơ ngắn gọn ,súc tích
Nghệ thuật hoành tráng có tính sử thi với hình tượng lớn lao kì vĩ .
Thuật hoài
TRẮC NGHIỆM
Caâu 1. Nhaän ñònh naøo sau ñaây noùi ñuùng veà Phaïm Nguõ Laõo :
Laøm quan thôøi nhaø Lyù
Laø ngöôøi vaên, voõ ñeàu taøi
Laø taùc giaû cuûa baøi Quoác aâm thi taäp
OÂng ñaõ töøng ñoã traïng nguyeân

 
 
Câu 2: Bài thơ Tỏ lòng thể hiện điều gì?
Ước mơ hoài bão lớn
Tâm sự thâm trầm sâu sắc
Một cốt cách thanh cao
Khí thế hào dũng của thời đại


 
Câu3 :Vẻ đẹp của trang nam nhi qua tỏ lòng đươc thể hiện như thế nào ?
A : Thanh tao ,trong sạch
B : Mạnh mẽ, dữ dội
C : Sức mạnh , lí tưởng
D : Trong sạch , mạch mẽ



Caâu4 : Hình aûnh “caàm ngang ngoïn giaùo”theå hieän ñieàu gì ?
A : Khi theá soâi suïc
B : Tö theá hieân ngang
C :YÙ chí maïnh meõ
D : Taám loøng kieân ñònh
Caâu 5: Vì sao taùc giaû caûm thaáy “theïn” khi nghe “chuyeän vuõ haàu”?
A : Vì chöa ñuû duõng khí
B :Vì chöa gieát heát giaëc
C : Vì chöa gioûi binh thö
D : Vì chöa ñuû möu löôïc

Câu6 : Cụm từ "khí thế hùng dũng nuốt trôi trâu"được hiểu là
A : Khí phách mạnh mẽ
B : Khí phách anh hùng
C : Khí phách lão luỵên
D : Khí phách hiên ngang
Dẫn chương trình
Sai rồi . Hãy xem lại đi