Tuần 13. Tỏ lòng (Thuật hoài)

Chia sẻ bởi Nguyễn Thị Ngon | Ngày 19/03/2024 | 8

Chia sẻ tài liệu: Tuần 13. Tỏ lòng (Thuật hoài) thuộc Ngữ văn 10

Nội dung tài liệu:

TỎ LÒNG
( THUẬT HOÀI )
- PHẠM NGŨ LÃO -

NGỮ VĂN 10 – TIẾT 37
GIÁO VIÊN: NGUYỄN THỊ NGON
I. TÌM HIỂU CHUNG
Dựa vào phần Tiểu dẫn, em hãy trình bày những hiểu biết của mình về tác giả Phạm Ngũ Lão ?

Là người có công lớn trong cuộc kháng chiến chống quân Mông – Nguyên.

Văn võ toàn tài, là võ tướng nhưng thích đọc sách, ngâm thơ.

- Có vị trí quan trọng trong văn học Việt Nam.
Phạm Ngũ Lão (1255 - 1320)
Câu chuyện về chàng trai đan sọt

Đền Ủng (Phù Ủng, Ân Thi, Hưng Yên) - nơi thờ
tướng quân Phạm Ngũ Lão.
II. ĐỌC- HIỂU VĂN BẢN
Đọc

Thuật hoài
Hoành sóc giang san kháp kỉ thu
Tam quân tì hổ khí thôn ngưu
Nam nhi vị liễu công danh trái
Tu thính nhân gian thuyết Vũ hầu
II. ĐỌC- HIỂU VĂN BẢN

Đọc
* Bố cục:
2 phần
2 câu đầu: Hình tượng con người và
quân đội nhà Trần.
2 câu cuối: “Nỗi lòng” của tác giả.
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN

* Câu 1: Hoành sóc giang san kháp kỉ thu
( Múa giáo non sông trải mấy thâu)
2. Tìm hiểu chi tiết
Hình tượng con người và quân đội nhà Trần (2 câu đầu)
Chỉ ra điểm khác nhau giữa câu
thơ đầu trong nguyên tác chữ Hán
với câu thơ dịch? Bản dịch thơ đã
dịch sát nghĩa chưa? Vì sao?
Hoành sóc: cắp ngang ngọn giáo  thế tĩnh
 tư thế chủ động hiên ngang, lẫm liệt.
Múa giáo: thế động  có sự điêu luyện nhưng thiếu
sự cứng rắn, mạnh mẽ.
 Bản dịch thơ chưa sát nghĩa với phiên âm.
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
Hình tượng con người và quân đội nhà Trần (2 câu đầu)
- Thời gian: kháp kỉ thu (mấy thu, mấy năm)
 Sức bền bỉ, trường tồn.

- Không gian: giang san
 mở ra theo chiều rộng của non sông.
Không gian, thời gian kì vĩ càng làm nổi
bật tầm vóc lớn lao của con người.
a) Hình tượng con người và quân đội
nhà Trần (2 câu đầu)
* Câu 2: Tam quân tì hổ khí thôn ngưu
( Ba quân khí mạnh nuốt trôi trâu )
Em cảm nhận như thế nào
về sức mạnh của quân đội nhà Trần qua câu thơ thứ hai ?
- Ba quân: hình ảnh quân đội nhà Trần (tiền quân – trung quân – hậu quân)  sức mạnh dân tộc.
So sánh, phóng đại: Tam quân tì hổ
 Cụ thể hóa sức mạnh vật chất của ba quân.
 Khái quát hóa sức mạnh, khí thế của
quân đội nhà Trần mang hào khí Đông A.
Lưu ý: Cách hiểu câu thơ thứ hai
Tam quân tì hổ khí thôn ngưu
Cách 1: Ba quân như hổ báo, khí thế nuốt trôi trâu.
Cách 2: (Khí thế) ba quân như hổ, át cả sao Ngưu.

 Cách hiểu đúng: Cách 1(Theo bản dịch)
Tiểu kết (câu 1, 2):
Hình ảnh tráng sĩ mang tư thế hiên ngang, lẫm liệt, tầm vóc vũ trụ và sức mạnh của quân đội nhà Trần.
 Hào khí Đông A.

- Nghệ thuật so sánh, phóng đại, giọng điệu hào hùng, mạnh mẽ.
b) “Nỗi lòng” của tác giả (2 câu cuối)
* Câu 3: Nam nhi vị liễu công danh trái
(Công danh nam tử còn vương nợ)
Câu thơ thứ ba thể hiện những
suy nghĩ, trăn trở hay tâm sự
gì của bậc trượng phu ?
 Niềm băn khoăn, trăn trở của tác giả về chí làm trai.
Ý thức trách nhiệm to lớn của Phạm Ngũ Lão với
giang sơn, xã tắc.
 Cái “chí” của người anh hùng.
b) “Nỗi lòng” của tác giả (2 câu cuối)
* Câu 4: Tu thính nhân gian thuyết Vũ hầu.
(Luống thẹn tai nghe chuyện Vũ hầu).
Phân tích ý nghĩa của nỗi “thẹn” trong câu thơ cuối ?
Thẹn
Chưa có tài mưu lược, chưa lập được công
trạng to lớn như Gia Cát Lượng.
Vừa có giá trị nhân cách vừa cao cả, lớn lao.
 Cái “tâm” của người anh hùng.
Vũ hầu Gia Cát Lượng:
Đời Hán, bên Trung Quốc
Tài trí, mưu lược, trung thành.
Có công lớn giúp Lưu Bị.
Liên hệ: Nỗi “thẹn” của Nguyễn Khuyến.
Nhân hứng cũng vừa toan cất bút
Nghĩ ra lại thẹn với ông Đào
(Thu vịnh)
Tiểu kết ( 2 câu cuối):

 Niềm trăn trở về chí làm trai và nỗi “thẹn” của tác giả  Cái “chí”, cái “tâm” lớn lao, cao đẹp của người anh hùng.

Âm điệu trầm lắng, suy tư.
Câu hỏi thảo luận:
1- Theo em, chí làm trai của Phạm Ngũ Lão còn phù hợp lí tưởng của thanh niên trong xã hội ngày nay không?

2 - Để hoài bão, ước mơ của mình thành hiện thực, tuổi trẻ hôm nay và ngay mai cần phải làm gì ?
III. TỔNG KẾT
Bài thơ đã khắc họa
được vẻ đẹp của con
người có sức mạnh,
có lí tưởng, có nhân
cách cao cả cùng
khí thế hào hùng
của thời đại Đông A.
1. Nội dung
Ngôn từ ngắn gọn,
súc tích.
Thủ pháp gợi thiên
về ấn tượng khái quát,
hình tượng thơ lớn lao,
kì vĩ.
- So sánh,phóng đại.
2. Nghệthuật
PHIẾU BÀI TẬP
Khoanh tròn vào đáp án mà em cho là đúng và đầy đủ nhất.

Câu 1: Dòng nào không gắn với nội dung bài thơ Tỏ lòng?
Tầm vóc, tư thế, hành động của con người thời Trần
B. Chí lớn lập công danh của con người thời Trần
C. Vẻ đẹp của thiên nhiên, đất nước, con người thời Trần
D. Khí thế hào hùng mang tinh thần quyết chiến, quyết
thắng thời Trần
PHIẾU BÀI TẬP
Câu 2: Biện pháp nghệ thuật chủ yếu được sử dụng trong câu thơ thứ hai là gì?

A. Nhân hóa C. So sánh

B. Ẩn dụ D. Liệt kê
PHIẾU BÀI TẬP
Câu 3: Cách nào hiểu đúng nghĩa của từ “ba quân” ?

Hình ảnh quân đội nhà Trần

B. Hình ảnh dân tộc

C. Hình ảnh quân đội nhà Trần và nhà Nguyên

D. Hình ảnh quân đội nhà Nguyên
PHIẾU BÀI TẬP
Câu 4: Dòng nào nêu đúng nhất lí do “thẹn” của nhà thơ ?

Chưa đạt được danh vọng gì nên xấu hổ với vợ con, tổ tiên

B. Chưa lập công, lập danh và chưa hoàn thành nghĩa vụ đối với đất nước

C. Chưa tài giỏi và giàu sang như Vũ hầu

D. Chưa có địa vị và quyền cao chức trọng như Vũ hầu
PHIẾU BÀI TẬP
Câu 4: Dòng nào không phải là thành công nghệ
thuật của bài thơ ?

A. Thủ pháp gợi, thiên về ấn tượng bao quát

B. Bút pháp nghệ thuật hoành tráng có tính sử thi

C. Ngôn ngữ trong sáng, đậm đà bản sắc dân tộc

D. Hình tượng thơ lớn lao, kì vĩ, súc tích
Hướng dẫn học bài và chuẩn bị bài
Học thuộc lòng bài thơ Thuật hoài cả phiên âm, dịch nghĩa và dịch thơ
Nắm được tiểu sử tác giả, cảm nhận được giá trị bài thơ, phát huy lý tưởng sống cao đẹp
Soạn bài:
Cảnh ngày hè của Nguyễn Trãi.
Tìm hiểu tác giả, tác phẩm Quốc âm thi tập.
Tiết học kết thúc.
Xin chân thành cảm ơn
thầy cô và các em!

* Một số tài liệu cũ có thể bị lỗi font khi hiển thị do dùng bộ mã không phải Unikey ...

Người chia sẻ: Nguyễn Thị Ngon

Dung lượng: | Lượt tài: 0

Loại file:

Nguồn : Chưa rõ

(Tài liệu chưa được thẩm định)

Tải tài liệu

Báo cáo sai sót

Đề suất chỉnh sửa , phân lại mục