Tuần 13. Tỏ lòng (Thuật hoài)

Chào mừng quý thầy cô
Và các em học sinh!
Kiểm tra bài cũ

Caâu 1: Vaên hoïc trung ñaïi Vieät Nam phaùt trieån qua maáy giai ñoaïn lôùn?
a) 2
b) 3
c) 4
d) 5
 Đáp án: b
3
Kiểm tra bài cũ

Caâu 2: “Bình Ngoâ ñaïi caùo” - Nguyeãn Traõi tieâu bieåu cho ñaëc ñieåm naøo veà noäi dung cuûa vaên hoïc trung ñaïi Vieät Nam?
a) Chuû nghóa yeâu nöôùc
b) Chuû nghóa nhaân ñaïo
c) Caûm höùng theá söï
d) Caû a, b, c ñeàu ñuùng

Ñaùp aùn: Caâu a




Caâu 3: Ñaëc ñieåm veà ngheä thuaät cuûa vaên hoïc trung ñaïi Vieät Nam laø gì ?
a) Tính quy phaïm vaø söï phaù vôõ tính quy phaïm
b) Tính trang nhaõ vaø xu höôùng bình dò
c) Tieáp thu vaø daân toäc hoùa vaên hoïc nöôùc ngoaøi
d) Caû a, b, c ñeàu ñuùng

Đáp án: d
Kiểm tra bài cũ
(Thuật hoài)
TỎ LÒNG
PHẠM NGŨ LÃO
Giáo viên: Bùi Thị Nguyện
I/ Giới thiệu chung:
1/ Tác giả:
- Phaïm Nguõ Laõo (1255 – 1320).
- Ngöôøi laøng Phuø UÛng, huyeän Ñöôøng Haøo, Höng Yeân.
- Con reå cuûa Traàn Höng Ñaïo.
- Laø voõ töôùng cuûa thôøi Traàn vaø coù nhieàu coâng lao trong cuoäc khaùng chieán choáng quaân Nguyeân Moâng, ñöôïc lieät vaøo haïng “vaên voõ toaøn taøi”.
- Tác phẩm: Tỏ loøng (Thuaät Hoaøi); Vieáng thöôïng töôùng quoác coâng Höng Ñaïo Ñaïi Vöông.
Khu dền thờ Phạm Ngũ Lão ở làng Phù ?ng - Hưng Yên
ngày nay
Khu lang m? Phạm Ngũ Lão
ở làng Phù ?ng - Hưng Yên
ngày nay.
2/ Tác phẩm:
a/ Hoàn cảnh ra đời:
Bài thơ ra đời trong không khí quyết chiến,
quyết thắng của tướng lĩnh đời Trần khi giặc
Nguyên Mông xâm lược đất nước (1285)
b/ Thể loại:
c. Bố cục:
2 phần
2 câu đầu:
2 câu cuối:
Vẻ đẹp con người thêi TrÇn
Nỗi lòng của tác giả
Th?t ngụn t? tuy?t
II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN.
1. Đọc - hiểu chú thích.
" Hoành sóc giang sơn kháp kỉ thu ,
Tam quân tì hổ khí thôn ngưu .
Nam nhi vị liễu công danh trái ,
Tu thính nhân gian thuyết Vũ hầu . "
" Múa giáo non sông trải mấy thu ,
Ba quân khí mạnh nuốt trôi trâu .
Công danh nam tử còn vương nợ ,
Luống thẹn tai nghe chuyện Vũ hầu . "
2/ Tìm hiểu văn bản.
a/ Câu 1-2:Vẻ đẹp con người thời Trần.
* Câu 1: hình tượng trang nam nhi thời Trần.
mới chỉ thể hiện sự điêu luyện, nhưng thiếu đi độ cứng rắn, mạnh mẽ
Hoành sóc giang sơn kháp kỉ thu,
(Múa giáo non sông trải mấy thu ,)
So sánh
Phiên âm: Hoành sóc:
Dịch thơ: Múa giáo:
là cầm ngang ngọn giáo.
? Khắc hoạ được tư thế hiên ngang, lẫm liệt
- Con người: với tư thế cầm ngang ngọn giáo để giữ non sông




- Thời gian: dài “mấy thu”





- Không gian: chiều dài của non sông đất nước, chiều cao của vũ trụ
=> Hình aûnh moät duõng töôùng oai phong, kì vó, laãm lieät.
* Câu 2: Hình tượng quân đội thời Trần.
Tam quân tì hổ khí thôn ngưu
(Ba quân khí mạnh nuốt trôi trâu )





- Tam quân là 3 đạo quân
- Khí thôn ngưu = aựt sao ngửu, nu?t trụi trõu
- Hỡnh aỷnh tửụùng trửng, so saựnh, thuỷ phaựp gụùi, gioùng ủieọu hoaứnh traựng
=> Sửực maùnh cuỷa ủ?i quaõn ủang suùc soõi khớ theỏ quyeỏt chieỏn thaộng.
?Hai cõu d?u d?ng lờn v? ủ?p c?a trang nam nhi lo�ng trong veỷ ủeùp "ba quaõn" theồ hieọn sửực maùnh thụứi ủaùi "Haứo khớ ẹoõng A" - khớ phaựch anh huứng, tửù cửụứng daõn toọc

Tiền quân
Trung quân
Hậu quân
Ch? "Dụng" + b? A = ch? "Tr?n"
b/ Câu 3-4: Nỗi lòng của tác giả
* Câu 3: Món nợ công danh của chí làm trai.
" Nam nhi vị liễu công danh trái"
( Công danh nam tử còn vương nợ)
- Công danh trái:
+ Nợ công danh
+ Nợ nước mà kẻ làm trai phải trả.

=> Niềm trăn trở, băn khoăn và khát vọng lập công danh để thỏa "chí nam nhi" cũng là khát vọng được đem tài trí "tận trung báo quốc".

“ Đã mang tiếng ở trong trời đất
Phải có danh gì với núi sông”
Nguyễn Công Trứ từng khẳng định:
Phan Bội Châu từng nói:
Làm trai phải lạ ở trên đời
Há để càn khôn tự chuyển dời”
VŨ HẦU (GIA CÁT LƯỢNG)
* Câu 4: Nỗi hổ thẹn của tác giả.

"Tu thính nhân gian thyết Vũ hầu"
( Luống thẹn tai nghe chuyện Vũ hầu)
KHỔNG MINH – GIA CÁT LƯỢNG
- Thấy mình chưa có tài mưu lược lớn như Gia Cát Lượng.
"Thẹn"
=> Caựi theùn cao caỷ, caựi theùn laứm neõn moọt nhaõn caựch lụựn vụựi caựi taõm saựng ngụứi.
Ñoù laø lí töôûng, hoaøi baõo cao ñeïp, laäp neân söï nghieäp löu danh haäu theá cuûa chí laøm trai.
3. TỔNG KẾT :
- Hình aûnh thô hoaønh traùng
- Ngoân ngöõ coâ ñoïng, haøm suùc, coù söïï doàn neùn cao veà caûm xuùc.
Thể hiện lí tưởng cao cả của vị danh tướng Phạm Ngũ Lão, khắc ghi dấu ấn đáng tự hào về một thời kì oanh liệt, hào hùng của lịch sử dân tộc.


=> Ghi nhớ: SGK
a/ Nghệ thuật :

b/ � nghĩa văn bản:

Chọn đáp án mà em cho là đúng nhất
cho từng câu hỏi dưới đây :
Câu 1: Những tác phẩm của tác giả Phạm Ngũ Lão là:
A. “Toû loøng” vaø “Caùo beänh baûo moïi ngöôøi”.

B. “Toû loøng” vaø “Caûnh ngaøy heø”.

C. “Toû loøng” vaø “Vieáng Thöôïng töôùng quoác coâng Höng Ñaïo Ñaïi Vöông”.

D. “Toû loøng” vaø “Phoø giaù veà kinh”.
C
Củng cố :
Câu 2: Chủ thể trữ tình của "Tỏ lòng" là :
A. Một nhà nho.

B. Một nhà sư.

C. Một nhà vua.

D Một vị tướng.
D
Câu 3: Hình ảnh "Hoành sóc" thể hiện điều gì?
A. Khí theá suïc soâi.

B. Tö theá hieân ngang.

C. Loøng can ñaûm.

D. YÙù chí maïnh meõ.
B
Câu 4: Bài "Tỏ lòng" gợi cho em cảm nhận được:
A. Lyù töôûng cuûa ngöôøi trai treû thôøi Traàn.

B. YÙ chí saét ñaù cuûa con ngöôøi thôøi Traàn.

C. Öôùc mô coâng haàu, khanh töôùng cuûa con ngöôøi
thôøi Traàn.
D. YÙ nguyeän veà söï hy sinh cuûa con ngöôøi thôøi Traàn
A
30
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN!