Tuần 13. Sóng

Tác gỉa : Nguyễn Thị Xuân Quỳnh, (1942-1988) - Quê : Hà Tây , lớn lên ở Hà nội
Trưởng thành trong thời chống Mỹ, Ủy viên ban chấp hành Hội nhà văn Việt Nam
Nhà thơ nữ tiêu biểu của thơ ca hiện đại
- Nhà thơ tình yêu với đặc điểm : chân thành, giàu nữ tính, gắn với đời thường.
- Hồn thơ phong phú, hồn nhiên tươi mới, đầy khát vọng trong tình yêu
Tác phẩm: Tập thơ:
+ Hoa dọc chiến hào

Sóng (Năm 67- lúc 25 tuổi)

+ Gió lào cát trắng

+ Tự hát


Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh - một phương
Ở ngoài kia đại dương
Trăm ngàn con sóng đó

Con nào chẳng tới bờ
Dù muôn vời cách trở
Cuộc đời tuy dài thế
Năm tháng vẫn đi qua
Như biển kia dẫu rộng
Mây vẫn bay về xa

Làm sao được tan ra
Thành trăm con sóng nhỏ
Giữa biển lớn tình yêu
Để ngàn năm còn vỗ.

Dữ dội và dịu êm
Ồn ào và lặ�ng lẽ
Sóng không hiểu nổi mình
Sóng tìm ra tận bể

Ôi con sóng ngày xưa
Và ngày sau vẫn thế
Nỗi khát vọng ngày xưa
Bồi hồi trong ngực trẻ

Trước muôn trùng sóng bể
Em nghĩ về anh, em
Em nghĩ về biển lớn
Từ nơi nào sóng lên ?

Sóng bắt đầu từ gió
Gió bắt đầu từ đâu ?
Em cũng không biết nữa
Khi nào ta yêu nhau

Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được

Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức
Dẫu xuôi về phương bắt
Dẫu ngược về phương nam

XUÂN QUỲNH
Nghệ thuật:
- Sóng là hình ảnh ẩn dụ để nói lên tình yêu đôi lứa
- Thơ 5 chữ nhịp nhàng phù hợp để biểu đạt cái dạt dào của sóng và trạng thái động của tình yêu
a)Trạng thái và đặc trưng:
+ Dữdội >< Dịu êm
+ Ồn ào >< Lặng lẽ
Con sóng luôn luôn vỗ nhịp, biến động khác thường. Đó cũng chính là những biến động trong lòng người đang yêu
Đặc trưng : động
Trạng thái: đối nghịch
+ Sóng ? bể để giữa cái lớn lao của biển cả mênh mông và sự hoà nhập với cái thực thể lớn lao ấy có thể tự hiểu mình hơn ? Con người đến với tình yêu để có thể nhận thức về chính mình nhiều hơn để có thể lý giải những phức tạp trong tâm hồn của mình, nhất là tâm hồn của kẻ đang yêu
b) Nhu cầu tự nhận thức trong sự hoà hợp:

+ Con sóng ngày xưa và ngày sau vẫn thế: ? Sóng vỗ nhịp muôn đời đã trở thành quy luật

+ Tình yêu cũng có quy luật của nó: Tình yêu là đồng nghĩa với tuổi trẻ. Tuổi trẻ luôn có khát vọng tình yêu. Đó là quy luật muôn đời.
C) Quy luật của tình yêu:
- Sóng được sử dụng như hình ảnh ẩn dụ của tình yêu vì sóng mang những nét đặc trưng và tính chất của tình yêu. Qua sóng, ta hiểu tình yêu:

Là một thực thể tự nhiên, kỳ diệu
Phức tạp với nhiều dáng vẻ
Là nỗi khát vọng của con người
� Tóm lại:

a) Nhu cầu lý giải:

+ Em nghĩ (# "nhớ")về anh, em
+ Sóng ? gió ? ??? Em cũng không biết nữa.....khi nào ta yêu nhau

? Nghe như trong giọng nói của cô gái có hơi thở hụt hẫng khi chạm đến vùng chói sáng của trái tim - Đó là tình yêu. Câu thơ hay bởi thể hiện được độ chân thật, trong sáng và thơ ngây. Sự chân thật là chân lý tối cao trong cuộc sống và nhất là trong tình yêu
+ Tình yêu mãi mãi là điều bí ẩn, là phạm trù kì diệu của trái tim

"Em cũng không..yêu nhau" ? Bộc lộ tình yêu ngây thơ, e thẹn khi chạm đến vùng chói sáng của trái tim: tình yêu.

Thuật ngữ của trí tuệ: nghĩ ? băn khoăn, trăn trở là biểu hiện của tình yêu chân chính ? Giàu nữ tính gắn với đời thường

Dấu chấm lửng ? e thẹn + tính chân thật của tình yêu.
b) Tình yêu: bạn đồng hành của nỗi nhớ
Con sóng dưới lòng sông
Con sóng trên mặt nước
O�i con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được.
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức





Nỗi Nhớ
Nỗi nhớ mãnh liệt
Tràn ngập trong không gian và thời gian
Trong mơ còn thức.
? Nỗi nhớ sâu đậm (ăn sâu trong tiềm thức) của một tình yêu mãnh liệt.
+ Dẫu .... cũng: loại câu nhượng bộ; câu phát biểu trực tiếp, diễn đạt nôm na nhưng chắc nịch cái bất biến (lòng thủy chung) giữa cái vạn biến của cuộc đời

+ Xuôi ngược bắc nam: cuộc đời vất vả, đầy thử thách, gian khổ

+ Hướng về anh một phương ? Phương duy nhất: phương anh _ phương của tình yêu
+ Lại mượn hình tượng sóng để nói cho hết cái lớn lao trong tình nghĩa thủy chung

� Con sóng muốn tới bờ phải vượt qua cách trở phong ba bão táp

� Trong tình yêu để thực sự tìm được nhau người ta phải vượt bao khó khăn, thử thách bởi vì tình yêu gắn với cuộc đời mà cuộc đời thì đa đoan dâu bể
c) Tình yêu: Thủy chung.
? tình yêu chung thủy
- Cuộc đời hữu hạn giữa thiên nhiên vô hạn ? âm điệu buồn.
? Câu thơ mang tính chất triết lý về cái nhỏ bé của sự hữu hạn trước cái vô hạn ? gợi nỗi buồn
Cuộc đời tuy dài thế
Năm tháng vẫn đi qua
Như biển kia dẫu rộng
Mây vẫn bay về xa


? Câu hỏi cảm thán: trăn trở, khắc khoải, âu lo

Tan ra # Nghiền nát
Sự hoà nhập, sự cho đi # Sự lấy mất

Trong cái nồng nhiệt đắm say, Xuân Quỳnh vẫn thắt thỏm âu lo bởi cuộc đời thì ngắn ngủi, tình yêu rồi sẽ qua đi:

Nên luôn luôn cháy bỏng nỗi khát khao được hóa thân, được hòa nhập để có một tình yêu mãi mãi bền lâu.
Với nỗi khát khao ấy, Xuân Quỳnh thực sự đã mang đến cho tình yêu một giá trị văn hóa lớn, được lọc qua tâm hồn của người phụ nữ yêu nồng nàn mà đôn hậu.
Làm sao được tan ra
Thành trăm con sóng nhỏ
Giữa biển lớn tình yêu
Để ngàn năm còn vỗ

- Nên khao khát cháy bỏng:

- Nghệ thuật: Tư duy bằng hình tượng nghệ thuật nên thơ mang giá trị biểu cảm sâu sắc, diễn đạt một cách sắc sảo những tinh tế trong tình yêu

- Phong cách thơ: Chân thành, cảm xúc suy tư gắn với đời thường đầy nữ tính

- Chủ đề: Bài thơ bộc lộ một tình yêu chân chính và mãnh liệt. Bài thơ cũng bộc lộ khát vọng có được tình yêu vĩnh cữu