Tuần 13. Sóng

Chào mừng các thầy cô và các em tham dự tiết dạy thao giảng nhân dịp 20 - 11.
Nhà thơ Xuân Quỳnh
(1942 - 1988)
I - Tìm hiểu chung
1) Tác giả:
* Cuộc đời:
- Xuân Quỳnh (1942 - 1988) quê làng La Khê - Hoài Đức - Hà Tây
- Từng là diễn viên múa triển vọng vì tình yêu với thơ ca bà đã chuyển hẳn sang làm thơ.
- Cuộc đời nhiều thăng trầm (Mồ côi mẹ, hai lần đò)
- Mất đột ngột trong một tai nạn ở Hải Dương cùng chồng và con trai.
Nêu những nét cơ bản về cuộc đời và sự nghiệp của Xuân Quỳnh ?
* Sự nghiệp thơ ca
Các sáng tác tiêu biểu:
-Tơ tằm- chồi biếc (in chung năm 1963)
- Hoa dọc chiến hào (1968)
- Gió lào cát trắng (1974)
- Tự hát (1984).
Đặc điểm thơ Xuân Quỳnh:
-Là tiếng nói đầy cảm xúc,khao khát tình yêu và hạnh phúc đời thường.
-Mang vẻ đẹp nữ tính dịu dàng, đằm thắm, sôi nổi,thiết tha và cũng rất chân thực.

2)Hoàn cảnh sáng tác :
Trình bày hoàn cảnh sáng tác bài thơ ?
Sóng được sáng tác trong chuyến đi thực tế vùng biển Diêm Điền vào năm 1967 (Khi XQ 25 tuổi, có những trải nghiệm về tình yêu).
Bài thơ được in trong tập "Hoa dọc chiến hào" năm 1968.
Tác phẩm tiêu biểu cho phong cách thơ XQ, đồng thời cũng là bài thơ đặc sắc nhất về tình yêu.
II - Đọc hiểu bài thơ
Đọc - cảm nhận chung:
- Đề tài: Tình yêu.
- Hình tượng nghệ thuật: Sóng và em (Tình yêu người phụ nữ).
- Thể thơ: Năm chữ với cách ngắt nhịp sáng tạo vừa gợi liên tưởng về sóng tự nhiên vừa khắc họa sóng tâm trạng (Sóng lòng).
Đọc bài thơ và cho biết cảm nhận của em ở mặt đề tài, hình tượng nghệ thuật và thể thơ?
2) Phân tích
a) Hình tượng sóng:
Sóng với những khám phá về tình yêu:
- Những biến động đầy mâu thuẫn với những cảm xúc trái ngược đan xen: vừa dữ dội ồn ào vừa dịu êm lặng lẽ (điều này được tạo ra từ hình ảnh thơ và nhịp điệu câu thơ).
Đọc hai khổ thơ đầu, em hãy cho biết XQ đã có khám phá gì về tình yêu ?
a) Hình tượng sóng:
- Không chấp nhận sự tầm thường nhỏ hẹp, luôn vươn tới cái lớn lao để có thể được đồng cảm.
"Sông không hiểu nổi mình
Sóng tìm ra tận bể"
- Tình yêu là khát khao muôn đời của con người và đặc biệt là của tuổi trẻ,cũng như sóng nó mãi trường tồn vĩnh hằng cùng thời gian.
"Nỗi khát vọng tình yêu
Bồi hồi trong ngực trẻ"
* Sóng với những băn khoăn lí giải về tình yêu:
- Tình yêu là một hiện tượng tâm lý đầy bí ẩn không thể giải thích được, "Khi nào ta yêu nhau.em cũng không biết nữa".
"Sóng bắt đầu từ gió
Gió bắt đầu từ đâu
Em cũng không biết nữa
Khi nào ta yêu nhau"
- Tình yêu như sóng biển, gió trời--> Tình yêu có sức mạnh tự nhiên không khoa học nào giải thích nổi. Bằng những câu hỏi tu tư XQ đã khẳng định lí trí của con người không thể cắt nghĩa được sự huyền diệu của tình yêu.
Hai khổ thơ tiếp theo nhà thơ đã lý giải như thế nào về tình yêu ?
Tìm những câu thơ của các nhà thơ khác mang băn khoăn giống như XQ ?
*Sóng với nỗi nhớ và tình yêu thuỷ chung:
- Yêu là nhớ (Đó là cảm xúc tất yếu của những người yêu nhau khi phải xa nhau)
+ Nỗi nhớ thấm vào không gian: dưới lòng sông, trên mặt nước, xuôi bắc, ngược nam.
+ Nỗi nhớ thấm vào thời gian: ngày, đêm.
+ Nỗi nhớ ngự trị trong tiềm thức: "mơ còn thức".
->XQ mượn con sóng nhớ bờ để nói về nỗi nhớ tình yêu nhưng như thế vẫn chưa đủ nhà thơ đã trực tiếp bộc lộ nỗi nhớ của mình: "Lòng em nhớ đến anh".
-Tình yêu đòi hỏi phải có lòng chung thuỷ:Người phụ nữ khi yêu cũng như sóng luôn hướng về một phương duy nhất đó là phương anh.
Tình yêu luôn gắn liền với nỗi nhớ và lòng thuỷ chung, nhà thơ XQ đã nói về điều này như thế nào ở khổ thơ 5 và 6 ?


->Trước XQ chưa có ai bộc lộ một cách chân thành và táo bạo nỗi nhớ đến cồn cào ,mãnh liệt của mình - XQ đã dành được vị thế chủ động trong tình yêu của người phụ nữ.

Xin cảm ơn các thầy cô và các em quan tâm theo dõi !