Tuần 13. Sóng

TRU?NG TRUNG H?C PH? THÔNG BÌNH AN
TỔ NGỮ VĂN
CHÀO CÁC EM
YÊU CẦU CẦN ĐẠT:
- Giúp học sinh:
- Cảm nhận được một tâm hồn người phụ nữ luôn
khát khao yêu thương, chân thành, nồng hậu và dám bày tỏ khát vọng của mình trong tình yêu.
- Thấy được nghệ thuật của bài thơ: cấu tứ và hình ảnh nhịp điệu…
- Giáo dục : các em có một tình yêu cuộc sống và xây dựng cho mình một tình yêu trong sáng ở lứa tuổi học sinh.
SÓNG
Xuân Quỳnh (1942 - 1988)
I. TÌM HIỂU CHUNG:
1.TÁC GIẢ:(SGK)
a.Cu?c d?i v� s? nghi?p :
-T�n thật là Nguyễn Thị Xuân Quỳnh, quê ở xã Văn Khê, ngoại thị Hà Đông, Hà Tây, trưởng thành ở Hà Nội.
- 1955 làm diễn viên múa trong đoàn văn công trung ương trở thành nhà văn.
- 1963 làm báo, biên tập viên báo chí.
- Cuộc đời XQ trải qua nhiều thăng trầm.
Mộ bia của Xuân Quỳnh và lưu Quang Vũ
- Xuân Quỳnh mất trong một tai nạn giao thông thảm khốc (1988) cùng chồng là Lưu Quang Vũ và con gái.
- "Hồn thơ Xuân Quỳnh" vừa thiết tha vừa sôi nổi .
+To t?m - Ch?i bi?c (1963)
+ Hoa d?c chi?n h�o (1968)
+ Giĩ l�o c�t tr?ng (1974)
+ L?i ru tr�n m?t d?t (1978)
+ T? h�t (1984)
+ S�n ga chi?u em di (1984)
+ Hoa c? may (1989)
b, Các tác phẩm tiêu biểu của Xuân Quỳnh : ( SGK )
2.TÁC PHẨM: “SÓNG”
a.Xuất xứ: (Sgk)
Thu?c t?p tho :"Hoa d?c chi?n h�o" (1967-1968).
b. Ý nghĩa hình tượng “SÓNG”
"Sĩng" l� hình ?nh "?n d?" c?a t�m h?n ngu?i con g�i dang y�u.

Đề tài: Tình yêu
Nhân vật trữ tình : Người con gái đang yêu.
Hình tượng nghệ thuật:
 Em
Sóng
BỐ CỤC: 4 PHẦN
P1:Suy nghĩ về sóng và tình yêu tuổi trẻ(1,2)
P2:Nguồn gốc của sóng và tình yêu(3,4)
P3:Sóng-Nỗi nhớ và em(5,6,7)
P4:Khát vọng tình yêu(8,9)
Ồn Ào
II/ÑOÏC –HIEÅU VAÊN BAÛN
1.SUY NGHĨ VỀ SÓNG VÀ TÌNH YÊU
-Sóng được miêu tả như sự tồn tại vốn có trong tự nhiên:
lúc thì dữ dội khi thì dịu êm,lúc ồn ào khi lặng lẽ,luôn đi từ sông
nhỏ ra bể rộng.

-Sóng là ẩn dụ của tâm trạng người phụ nữ đang yêu luôn có
tâm trạng trái ngược nhau luôn khao khát vươn tới tình yêu lớn.

-Tuổi trẻ luôn khao khát tình yêu đó là quy luật tình cảm được
Xuân Quỳnh nói một cách thẳng thắn chân thành.
2.LÝ GIẢI NGUỒN GỐC CỦA SÓNG VÀ TÌNH YÊU
-Sóng là từ gió còn tình yêu bắt đầu từ đâu em không biết
.Tác giả đã nói lênquy luật sâu xa của tình yêu thật khó lý giải
ngọn nguồn của nó. Đây là tâm trạng băn khoăn của người
con gái đang yêu
-Tác giả dùng điệp từ ,kiểu câu liên hoàn,cách nói phủ định
SÓNG ÊM DỊU
SÓNG DỮ DỘI
Làm sao cắt nghĩa được tình yêu
Có nghĩa gì đâu một buổi chiều
Nó chiếm hồn ta bằng nắng nhạt
Bằng mây nhè nhẹ, gió hiu hiu.
(Xuân Diệu)


Tôi gửi lại đây cái buồn vô cớ
Và mang về cái nhớ bâng quơ
Xin chớ hỏi làm sao như thế
Tôi vốn không rành mạch bao giờ (Nguyễn Duy)

Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức
Dẫu xuôi về phương bắc
Dẫu ngược về phương nam
Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh- một phương

Ở ngoài kia đại dương
Trăm ngàn con sóng đó
Con nào chẳng tới bờ
Dù muôn vời cách trở


Khổ 5,6&7
1, Nhận xét nghệ thuật đặc sắc của hai khổ thơ : (5,6,7).(nhóm:1).
2,Tìm một số câu ca dao nói về nỗi nhớ và lòng thủy chung trong tình yêu. Khổ thơ nào dài nhất trong bài thơ ?(nhóm:2)
3, Tìm khổ thơ nào trong bài thơ không có sóng biển, kết cấu của khổ thơ nhằm khẳng định điều gì ?(Nhóm:3)
CÂU HỎI THẢO LUẬN
3.SÓNG-NỖI NHỚ VÀ EM

-Con sóng nhớ bờ thao thức vỗ suốt đêm ngày không nguôi
không ngủ.Em cũng như sóngnhớ anh cả trong mơ còn thức.
-Nỗi nhớ phá vỡ mọi giới hạn thjời gian,không gian.Nó chiếm
cả tầng sâu và bề rộng choán đầy cõi lòng cô gái,nhớ cả trong
ý thức lẫn vô thức.
-Xuân Quỳnh đã mạnh bạo bày tỏ một cách chân thành nỗi
nhớ người yêu của mình một cách chân thành bằng một khổ
thơ dài và phương thức ẩn dụ,cách dùng cặp đôi song song
(sóng và em),hình thức đối lập(Lòng sâu-mặt nước,thức -ngủ)
Nhớ ai bổi hổi bồi hồi,
Như đứng đống lửa, như ngồi đống than.
(Ca dao)
Những ngày không gặp nhau
Lòng thuyền đau rạn vỡ
Nếu từ giã thuyền rồi
Biển chỉ còn sóng gió
Nếu phải cách xa anh
Em chỉ còn bão tố
( THUYỀN VÀ BIỂN- XUÂN QUỲNH )
-Tình yêu của em là thuỷ chung duy nhất chỉ có phương anh
Khi đã yêu là phải tin,phải biết hi sinh,san sẻ và khi có niềm tin,lòng chung thuỷ ta sẽ có sức mạnh vượt qua mọi trở ngại trong cuộc đời.
*đoạn thơ dùng nghệ thuật ẩn dụ, đối lập, điệp từ, điệp cấu trúc cú pháp và cách nói theo lối giãi bày tâm sự.

4.KH�T V?NG TÌNH Y�U
-Thời gian cuộc đời là vô hạn,thời gian đời người là hữu hạn.
Xuân Quỳnhý thức được sự ngắn ngủi của ời người và tình
yêu hạnh phúc là mong manh.Chị muốn nắm giữ hạnh
phúc hiện tại nên ước được hoá thành trăm con sóng nhỏ
hoà vào biển lớn tình yêu của nhân loại để hát mãi khúc hát
của tình yêu.Chính khao khát này thúc đầy Xuân Quỳnh
sống và yêu mãnh liệt để chiến thắng cái hữu hạn
của đời người.
Đã hôn rồi hôn lại
Cho đến mãi muôn đời
Đến tan cả đất trời
Anh m?i thơi d�o d?t
(Xuân Diệu)
“Làm sao được tan ra
Thành trăm con sóng nhỏ
Giữa biển lớn tình yêu
Để ngàn năm còn vỗ”.
( Xuân Quỳnh)
Tác giả khẳng định :
Em trở về đúng nghĩa trái tim em
Là máu thịt đời thường ai cũng có
Cũng ngừng đập lúc cuộc đời không còn nữa
Nhưng biết yêu anh cả khi chết đi rồi.
(Tự hát – Xuân Quỳnh)
III. TỔNG KẾT:
1. í NGHIA HèNH TU?NG SểNG:
-Hình tượng sóng là ẩn dụ cho tâm trạng của người phụ nữ
đang yêu.
-Sóng là những cảm xúc ,những sắc thái tình cảm vừa
phong phú vừa đa dạng vừa thiết tha sôi nổi của một trái tim
rạo rực yêu thương.
2.VẺ ĐẸP TÂM HỒN NGƯỜI PHỤ NỮ:
*vẻ đẹp truyền thống: yêu thật đằm thắm,dịu dàng,hồn hậu,
dễ thương,chung thuỷ.
*Vẻ đẹp hiện đại:táo bạo và mãnh liệt trong tình yêu
dám vượt quamọi trởngại để giữ gìn
hạnh phúc,dù có phấp phỏng lo âu nhưng vẫn
tin vào sức mạnh của tình yêu
3.Những nét nghệ thuật chủ yếu:
-Sóng là bài thơ tiêu biểu cho hồn thơ Xuân Quỳnh.
-Âm hưởng nhịp nhàng,dào dạt,mãnh liệt được tạo bởi thể thơ năm chữ.
*Hình tượng sóng và luôn tồn tại sóng đôi lúc tách biệt khi hoà nhập làm một,
Cùng với phương thức ẩn dụ, đối lập, điệp từ, điệp cấu trúc cú pháp….
1. Hình ảnh “sóng” của Xuân Quỳnh có nghĩa ?
b, Hình ảnh ẩn dụ cho tâm trạng người con gái đang yêu .
a, Là hình ảnh tả thực trong tự nhiên
c, Hình ảnh so sánh với người con gái đang yêu.
d, Cả ba ý trên đều đúng.
2.Tâm hồn người phụ nữ đang yêu trong bài thơ “Sóng” của Xuân Quỳnh :
a, Sôi nổi, đắm say, lo âu.
b, Tr?c tr?, l?ng s�u, d?m th?m.
c, Đôn hậu, chân thành,lo âu, luôn khát vọng hạnh phúc đời thường.
3. Bài thơ nào sau đây của Xuân Quỳnh được phổ nhạc ?
a, Thuyền và biển.
b,Thơ tình cuối mùa thu.
c, Sóng .
d, Cả ba bài thơ trên.
BÀI TẬP PHẦN LUYỆN TẬP
Có nhiều câu thơ, bài thơ so sánh tình yêu với sóng và biển. Hãy sưu tầm câu thơ bài thơ đó.
“Sóng tình dường đã xiêu xiêu
Xem trong âu yếm có phần lả lơi”
( Truyện Kiều –Nguyễn Du)
Anh xa cách em như đất liền xa cách bể
Nửa đêm sâu nằm lắng sóng phương em
( Chùm thơ yêu – Chế Lan Viên)
Thuyeàn vaø Bieån
XUÂN QUỲNH
V. DẶN DÒ :
- H?c thu?c b�i tho, ph�n tích hình tu?ng "Sĩng"trong b�i tho c�ng t�n.
Chu?n b? b�i m?i :luy�n t?p v?n d?ng k?t h?p c�c phuong th?c bi?u d?t trong van ngh? lu?n.
Những bài thơ tiêu biểu của :
Xuân Quỳnh
Hoa cỏ may
"Lời yêu mỏng manh như làn khói
Ai biết lòng anh có đổi thay ?"
Thư tình cuối mùa thu
"Thời gian như là gió
Mùa đi cùng tháng năm
Tuổi theo mùa đi mãi
Chỉ còn anh và em
Chỉ còn anh và em
Cùng tình yêu ở lại"