Tuần 13. Sóng

Thuyền về có nhớ bến chăng
Bến thì một dạ khăng khăng đợi thuyền ( Ca dao)

Biển ( Xuân Diệu)
Anh không xứng là biển xanh
Nhưng anh muốn em là bờ cát trắng
Bờ cát dài phẳng lặng
Soi ánh nắng pha lê.
Bờ đẹp đẽ cát vàng
Thoai thoải hàng thông đứng
Như lặng lẽ mơ màng
Suốt ngàn năm bên sóng.
Anh xin làm sóng biếc
Hôn mãi cát vàng em
Hôn thật khẽ thật êm
Hôn êm đềm mãi mãi.
Đã hôn rồi hôn lại
Cho đến mãi muôn đời
Đến tan cả đất trời
Anh mới thôi dào dạt.
Cũng có khi ào ạt
Như nghiền nát bờ em
Là lúc triều yêu mến
Ngập bến của ngày đêm.
Anh không xứng là biển xanh
Nhưng cũng xin là bể biếc
Để hát mãi bên ghềnh
Mối tình chung thắm thiết.
Để những khi bọt tung trắng xóa
Và gió về bay tỏa nơi nơi
Như hôn mãi ngàn năm không thỏa
Bởi yêu bờ lắm lắm em ơi!

Sóng
Xuân Quỳnh
Sóng
Xuân Quỳnh
I. Giới thiệu chung
1. Tác giả
- Xuân Quỳnh ( 1942- 1988), quê: Hà Tây
Cuộc đời nhọc nhằn, nhiều lo âu, vất vả: mồ côi mẹ từ nhỏ, không được ở gần cha, hai lần đò => luôn khát khao và nâng niu hạnh phúc đời thường

- Mất cùng chồng ( nhà viết kịch Lưu Quang Vũ) và con trai trong một vụ tai nạn giao thông năm 1988 ở Hải Dương
- Gương mặt tiêu biểu của thế hệ các nhà thơ trưởng thành trong kháng chiến chống Mĩ.
I. Giới thiệu chung
1. Tác giả
Sóng
Xuân Quỳnh
Nhà thơ của tình yêu - hạnh phúc đời thường:
+ Vừa hồn nhiên, tươi tắn vừa chân thành, đằm thắm.
+ Vừa mãnh liệt, đầy khao khát vừa luôn lo âu, dự cảm về những bất trắc, đổ vỡ trong tình yêu.
=> Thơ Xuân Quỳnh là lời "Tự hát"
Sóng
Xuân Quỳnh
I. Giới thiệu chung
2. Bài thơ Sóng
a. Hoàn cảnh sáng tác
- Năm 1967, trong chuyến đi thực tế của nhà thơ ở biển Diêm Điền (Thái Bình), khi nhà thơ đã nếm trải những đổ vỡ trong tình yêu.
- In trong tập Hoa dọc chiến hào (1968)
Sóng
I. Giới thiệu chung
2. Bài thơ Sóng
b. Hình tượng:
song hành
- Sóng: + Nghĩa thực: sóng biển
+ Biểu tượng: tâm hồn người con gái trong tình yêu
- Em: người con gái trong tình yêu, cái tôi trữ tình của tác giả
+ Đan cài, quấn quýt từ đầu đến cuối bài thơ: có lúc phân chia để soi chiếu làm nổi bật sự tương đồng, có lúc lại hòa nhập vào nhau để âm vang, cộng hưởng
+ Tuy 2 mà 1 và đều là tâm hồn người con gái khi yêu
=> Sóng và em: sự hóa thân và phân thân của nhà thơ
=> Hình tượng độc đáo, mới mẻ. diễn tả một cách mãnh liệt, sâu sắc những trạng thái tình cảm khác nhau trong trái tim người phụ nữ khi yêu
Sóng
Xuân Quỳnh
I. Giới thiệu chung
2. Bài thơ Sóng
c. Bố cục
- Khổ 1-2: Trạng thái tâm lí đặc biệt của người phụ nữ khi yêu
- Khổ 3-4: Hành trình tìm hiểu và cắt nghĩa về nguồn gốc của tình yêu
- Khổ 5-6-7: Nỗi nhớ và sự thủy chung trong tình yêu

- Khổ 8-9: Khát vọng tình yêu vĩnh hằng
II. Đọc- Hiểu
1. Hai khổ đầu:Trạng thái tâm lí đặc biệt của người phụ nữ khi yêu
a. Khổ 1
- Đối: các tính từ
Dữ dội
Dịu êm
Lặng lẽ
ồn ào
II. Đọc- Hiểu
1. Hai khổ đầu
a. Khổ 1
- Đối: các tính từ
Dữ dội - dịu êm
ồn ào - lặng lẽ
=> Các trạng thái đối lập của sóng
Tâm hồn, tính khí phức tạp, thất thường của người con gái khi yêu: khi giận dỗi, hờn ghen khi dịu dàng, sâu lắng
Những đêm trăng hiền từ
Biển như cô gái nhỏ
Thầm thì gửi tâm tư
Quanh mạn thuyền sóng vỗ

Cũng có khi vô cớ
Biển ào ạt xô thuyền
( Vì tình yêu muôn thuở
Có bao giờ đứng yên)
Thuyền và biển
II. Đọc- Hiểu
1. Hai khổ đầu
a. Khổ 1
- Đối: các tính từ
Dữ dội - dịu êm
ồn ào - lặng lẽ
=> Các trạng thái đối lập của sóng
- " Sông . tận bể``
=> Sóng từ bỏ lòng sông chật hẹp để vươn mình ra biển khơi rộng lớn
Tâm hồn, tính khí phức tạp, thất thường của người con gái khi yêu: khi giận dỗi, hờn ghen khi dịu dàng, sâu lắng
Thái độ dứt khoát của người con gái: từ bỏ thứ tình yêu vị kỉ, tầm thường để vươn tới tình yêu cao cả, bao dung
II. Đọc- Hiểu
1. Hai khổ đầu
a. Khổ 1
Quan niệm về tình yêu vừa truyền thống (yêu chân thành, tha thiết) vừa hiện đại (không nhẫn nhục, cam chịu mà chủ động đi tìm tình yêu, hạnh phúc)
II. Đọc- Hiểu
b. Khổ 2:
+ Đối: Ngày xưa - ngày sau
=> Dòng thời gian
+ Vẫn thế: tính chất bất biến qua thời gian
=> Quy luật của tự nhiên: sóng tồn tại vĩnh hằng
+ "Nỗi . ngực trẻ``
=> Tình yêu là khát vọng mãnh liệt, bồi hồi trong trái tim tuổi trẻ

Khát vọng tình yêu của tuổi trẻ vĩnh hẵng như sóng
Tiểu kết:
- Nội dung: Người con gái tự nhận thức các trạng thái của bản thân và khát khao vươn tới tình yêu cao cả
- Nghệ thuật:
+ Thể thơ 5 chữ, ngắt nhịp linh hoạt => âm điệu của sóng
+ Nghệ thuật đối, sử dụng từ láy, cách nói ẩn dụ
Bài tập về nhà
- Häc bµi cò: h×nh t­îng, ph©n tÝch hai khæ ®Çu
- Chuẩn bị : Các khổ thơ còn lại
Sưu tầm những bài ca dao, bài thơ nói về nỗi nhớ và sự thủy chung trong tình yêu