Tuần 13. Sóng

Sóng
- Xuân Quỳnh -


I. Tìm hiểu chung:
Tác giả: (1942 - 1988)



Tên khai sinh: Nguyễn Thị Xuân Quỳnh.
Quê quán: La Khê, Hà Đông
Mồ côi mẹ từ nhỏ, sống với bà nội
→ khao khát tình yêu thương.
Từng làm diễn viên múa; biên tập viên báo Văn nghệ, nhà xuất bản Tác phẩm mới.
Mất đột ngột trong một tai nạn giao thông.


I. Tìm hiểu chung:
Tác giả: (1942 - 1988)


- Một trong số những gương mặt thơ trẻ tiêu biểu thời chống Mĩ.
+ Tác phẩm chính : Hoa dọc chiến hào; Gió lào cát trắng; Lời ru trên mặt đất; Tự hát; Hoa cỏ may; Sân ga chiều em đi; Bầu trời trong quả trứng…
+ Thơ Xuân Quỳnh là tiếng lòng của một tâm hồn phụ nữ nhiều trắc ẩn, vừa hồn nhiên, tươi tắn, vừa chân thành, đằm thắm và luôn da diết trong khát vọng hạnh phúc đời thường.
+ Giải thưởng Nhà nước về VHNT (2011)
 
Dữ dội và dịu êm 
Ồn ào và lặng lẽ 
Sông không hiểu nổi mình 
Sóng tìm ra tận bể 

Ôi con sóng ngày xưa 
Và ngày sau vẫn thế 
Nỗi khát vọng tình yêu 
Bồi hồi trong ngực trẻ 

Trước muôn trùng sóng bể 
Em nghĩ về anh, em 
Em nghĩ về biển lớn 
Từ nơi nào sóng lên? 

Sóng bắt đầu từ gió 
Gió bắt đầu từ đâu? 
Em cũng không biết nữa 
Khi nào ta yêu nhau 

Con sóng dưới lòng sâu 
Con sóng trên mặt nước 
Ôi con sóng nhớ bờ 
Ngày đêm không ngủ được 
Lòng em nhớ đến anh 
Cả trong mơ còn thức 















Dẫu xuôi về phương bắc 
Dẫu ngược về phương nam 
Nơi nào em cũng nghĩ 
Hướng về anh - một phương 

Ở ngoài kia đại dương 
Trăm nghìn con sóng đó 
Con nào chẳng tới bờ 
Dù muôn vời cách trở 

Cuộc đời tuy dài thế 
Năm tháng vẫn đi qua 
Như biển kia dẫu rộng 
Mây vẫn bay về xa 

Làm sao được tan ra 
Thành trăm con sóng nhỏ 
Giữa biển lớn tình yêu 
Để ngàn năm còn vỗ

Biển Diêm Điền, 29-12-1967 

 

 
Gió bắt đầu từ đâu? 
Em cũng không biết nữa 
Khi nào ta yêu nhau 

Con sóng dưới lòng sâu 
Con sóng trên mặt nước 
Ôi con sóng nhớ bờ 
Ngày đêm không ngủ được 
Lòng em nhớ đến anh 
Cả trong mơ còn thức 

Sóng
I. Tìm hiểu chung:
2. Tác phẩm:

Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác:
Năm 1967 trong chuyến đi thực tế ở vùng biển Diêm Điền (Thái Bình). In trong tập Hoa dọc chiến hào (1968).
b. Cảm hứng sáng tác :
- Cảm hứng trữ tình tình yêu và cũng là cảm hứng nhân văn.
- Bài thơ thể hiện những cung bậc, sắc màu tâm trạng của người phụ nữ đang yêu.
 
II. Đọc- hiểu văn bản:
1. Hình tượng nghệ thuật

 a. Hình tượng Sóng :
dữ dội, dịu êm, ồn ào, lặng lẽ, dưới lòng sâu, trên mặt nước…
→những từ ngữ diễn tả đặc điểm, trạng thái
Âm điệu dào dạt, nhịp nhàng, lúc sôi nổi trào dâng, lúc thầm thì sâu lắng
(được tạo nên từ thể thơ năm chữ, từ phương thức tổ chức ngôn từ, hình ảnh).
→ mô phỏng âm hưởng của những con sóng lúc miên man dịu dàng, lúc cuồn cuộn vỗ bờ, lúc trào dâng bạc đầu, lúc lặng chìm đáy nước biển khơi…
II. Đọc- hiểu văn bản:
1. Hình tượng nghệ thuật
a. Hình tượng Sóng :

- Ý nghĩa :
+ Ý nghĩa tả thực :
miêu tả chân thực, sinh động hình ảnh của sóng ngoài biển khơi. Sóng có tính cách, tâm trạng, tâm hồn.
+ ý nghĩa biểu tượng :
tính cách, tâm trạng và khát vọng của nhân vật trữ tình em. Sóng là hình tượng ẩn dụ, hóa thân của cái tôi trữ tình nhà thơ.
→ âm điệu bài thơ cũng là nhịp sóng lòng của em, là dòng tâm tình của người phụ nữ đang yêu được khơi nguồn khi đứng trước biển cả, đối diện với những con sóng vô hạn vô hồi.
II. Đọc- hiểu văn bản:
1. Hình tượng nghệ thuật
a. Hình tượng Sóng :
b. Hình tượng «em »

Xuất hiện song hành với sóng.
+ Có lúc hòa nhập làm một
(Sông không hiểu nổi mình
Sóng tìm ra tận bể…)
+ có lúc phân đôi để soi chiếu vào nhau
(Ôi con sóng nhớ bờ
…………………………..
Lòng em nhớ đến anh)

→ biểu đạt một cách trọn vẹn thế giới tâm tình người phụ nữ đang yêu. 
Tâm hồn người phụ nữ đang yêu soi vào sóng để hiểu tận đáy lòng mình và nhờ con sóng biển mà biểu hiện những trạng thái tâm hồn mình trong tình yêu.
 
 
 
Dữ dội và dịu êm 
Ồn ào và lặng lẽ 
Sông không hiểu nổi mình 
Sóng tìm ra tận bể 

Ôi con sóng ngày xưa 
Và ngày sau vẫn thế 
Nỗi khát vọng tình yêu 
Bồi hồi trong ngực trẻ 

Trước muôn trùng sóng bể 
Em nghĩ về anh, em 
Em nghĩ về biển lớn 
Từ nơi nào sóng lên? 

Sóng bắt đầu từ gió 
Gió bắt đầu từ đâu? 
Em cũng không biết nữa 
Khi nào ta yêu nhau 

Con sóng dưới lòng sâu 
Con sóng trên mặt nước 
Ôi con sóng nhớ bờ 
Ngày đêm không ngủ được 
Lòng em nhớ đến anh 
Cả trong mơ còn thức 















Dẫu xuôi về phương bắc 
Dẫu ngược về phương nam 
Nơi nào em cũng nghĩ 
Hướng về anh - một phương 

Ở ngoài kia đại dương 
Trăm nghìn con sóng đó 
Con nào chẳng tới bờ 
Dù muôn vời cách trở 

Cuộc đời tuy dài thế 
Năm tháng vẫn đi qua 
Như biển kia dẫu rộng 
Mây vẫn bay về xa 

Làm sao được tan ra 
Thành trăm con sóng nhỏ 
Giữa biển lớn tình yêu 
Để ngàn năm còn vỗ

Biển Diêm Điền, 29-12-1967 

 

 
Gió bắt đầu từ đâu? 
Em cũng không biết nữa 
Khi nào ta yêu nhau 

Con sóng dưới lòng sâu 
Con sóng trên mặt nước 
Ôi con sóng nhớ bờ 
Ngày đêm không ngủ được 
Lòng em nhớ đến anh 
Cả trong mơ còn thức 

Sóng