Tuần 13. Chí Phèo

Giáo viên thực hiện: Nguyễn Thị Liên
Trường Thpt hoài đức b
Ii/ Phân tích
1. Hình ảnh làng Vũ Đại
* Cuộc đời: 3 giai đoạn
* Giai đoạn 1: từ lúc ra đời đến lúc bị đẩy vào tù.
3. Hình tượng nhân vật Chí Phèo.
Cuộc đời của Chí được kể qua mấy giai đoạn?
* Giai đoạn 2: từ lúc ra tù đến khi gặp Thị Nở.
* Giai đoạn 3: từ lúc bị Thị Nở khước từ đến lúc đâm Bá Kiến rồi tự sát.
2. Hình tượng nhân vật Bá Kiến.
a/ Chí Phèo trước khi vào tù
 lai lÞch
- Đi ở hết nhà này đến nhà khác.
- Không cha mẹ, bị bỏ rơi.
- Làm canh điền cho nhà Bá Kiến
? t�nh c�ch
? Ch�t ph�c, hiỊn l�nh.
? M� �íc b�nh d�.
? Gi�u l�ng t� tr�ng: th�y nhơc khi ph�i b�p ch�n cho b� Ba.
? Ch� PhÌo l� ng��i n�ng d�n l��ng thiƯn, hiỊn l�nh, ch�t ph�c, mang b�n ch�t t�t �Đp.
b. Chí Phèo Sau khi ra tù.
?h�nh d�ng
- C�i d�u tr�c l�c
- C�i r�ng tr�ng hín
- C�i mỈt c�ng c�ng
- Hai m�t g��m g��m
- Ng�c v� hai c�nh tay ��y nh�ng n�t ch�m trỉ
Hoàn toàn biến đổi.
Hãy tìm những chi tiết miêu tả ngoại hình của Chí sau khi ra tù?
Chí Phèo sau khi đi tù về
Sau khi ra tù Chí đã có những hành động gì?
* Hµnh ®éng
- Chưi bíi r�ch mỈt �n v��
> Ph¸ bao nhiªu c¬ nghiÖp, ®Ëp n¸t bao nhiªu c¶nh Yªn vui, ®¹p ®æ bao nhiªu h¹nh phóc.
> L�m ch�y m�u, n�íc m�t cđa bao ng��i l��ng thiƯn.
- B� B� Ki�n lỵi dơng, tr� th�nh tay sai ��c l�c cho B� Ki�n
Côn đồ hung hãn, Chí Phèo đã bị tha hoá.
* Tiếng chửi của Chí: trời, đời.không ai lên tiếng vì không ai coi Chí là người.
* ý nghĩa tiếng chửi: bộc lộ tâm trạng bất mãn khi ý thức mình bị gạt ra khỏi xã hội loài ngưới, là cách duy nhất để giao tiếp, Chí thèm được công nhận là người => Kiếp sống cô độc, không được làm người.
Kể từ lúc ở tù về
tinh thần của Chí
có sự biến đổi như thế nào?
* Tinh thần
Đắm chìm trong những cơn say triền miên vô tận.
- Ăn trong lúc say
- Ngủ trong lúc say
- đập đầu , rạch mặt, ăn vạ, chửi bới trong lúc say.
Ch� tr� th�nh "con qủ d� cđa l�ng Vị ��i"
Tóm lại
Nhà tù thực dân phong kiến (Bá Kiến là kẻ tiếp tay) đã làm biến đổi Chí Phèo từ một người nông dân hiền lành, chất phác trở thành một kẻ lưu manh, mất đi cả nhân hình và nhân tính.
Trước khi vào tù
Sau khi ra tù
*Ch� PhÌo l� nh�n v�t �iĨn h�nh, l� hiƯn t�ỵng c� t�nh quy lu�t ���ng th�i, l� s�n ph�m cđa t�nh tr�ng �Ì n�n, �p b�c � n�ng th�n tr�íc c�ch m�ng.
* Bị đè nén áp bức quá mức => người lao động lương thiện không còn cách nào khác đã buộc phải chống trả bằng cách lưu manh hoá.
=> Nét mới của Nam Cao khi viết về người nông dân
* Nhận xét
* Nỗi đau lớn nhất của Chí là nỗi đau của một con người bị tàn phế về thể xác, bị huỷ diệt về linh hồn, bị xã hội cự tuyệt không cho làm người chứ không chỉ là nỗi đau đói cơm rách áo như một số nhân vật trong các tác phẩm văn học hiện thực khác => giá trị hiện thực mới mẻ, độc đáo.
Nam Cao
Phần I - tác giả
Phần II - Tác phẩm
Tiểu dẫn
ii. đọc - hiểu văn bản
2. Hình tượng nhân vật Bá Kiến
1. Hình ảnh làng Vũ Đại
3. Hình tượng nhân vật Chí Phèo
a. Chí Phèo trước khi vào tù
b. Chí Phèo sau khi ra tù
c/ Khi gặp Thị Nở
T�m tr�ng cđa Ch� PhÌo khi t�nh d�y.
- Nghe �m thanh cđa cu�c s�ng vui vỴ ng�y th��ng.
+ Ti�ng chim h�t
+ Ti�ng c��i n�i
+ Ti�ng anh thuyỊn ch�i
=> Đó là tiếng gọi của sự sống, của cuộc đời lương thiện.
-
- ý thức được cuộc sống thực tại của mình:
+ Tới bên kia cái dốc của cuộc đời
+ Trông thấy trước tuổi già, ốm đau, đói rét, cô độc.
+ Cô độc đáng sợ hơn đói rét và ốm đau.
=> Sự thức tỉnh ý thức cá nhân
Chí Phèo và Thị Nở
- Thấy lòng bâng khuâng, mơ hồ buồn
(Chí nhận ra tình trạng bi đát, tuyệt vọng của mình)
Tâm trạng của Chí khi nhận bát cháo hành của Thị Nở.
- Ng�c nhi�n, m�t ��n �ít => v� l�n ��u ti�n h�n ��ỵc m�t ng��i ��n b� cho.
- Vừa vui vừa buồn - ăn năn - xúc động - thấy lòng thành trẻ con - muốn làm nũng với Thị Nở
- Khao kh�t l�m ng��i l��ng thiƯn, mu�n l�m ho� víi m�i ng��i v� tin t��ng r�ng Th� N� s� m� ���ng cho h�n.
Thị Nở chính là chiếc cầu nối, là niềm hy vọng cuối cùng để hắn trở lại làm người lương thiện.
Tình cảm chân thật mộc mạc của Thị Nở đã thức tỉnh bản chất lương thiện trong Chí.
Nam Cao �� ph�t hiƯn v� kh�ng ��nh nh�n ph�m �Đp �� cđa ng��i n�ng d�n ngay c� khi h� b� c�íp �i b� mỈt ng��i => �� ch�nh l� tinh th�n nh�n ��o cđa t�c gi�.
Nguy�n nh�n
Bà cô Thị Nở không cho Thị lấy Chí Phèo, đấy cũng chính là định kiến của xã hội đối với Chí => cánh cửa trở lại làm người lương thiện đóng sập lại => Chí mãi mãi là con quỷ dữ của làng Vũ Đại.
Tại sao Chí bị cự tuyệt quyền làm người?
d/ Khi bị cự tuyệt.
T�m tr�ng Ch� PhÌo khi b� c� tuyƯt
- Bị Thị Nở chối từ Chí đau đớn, tuyệt vọng
- H�n b�ng nhi�n ng�n ng��i, tuyƯt v�ng, �au �ín.
- Sưng s�t - �uỉi theo Th� N� => khao kh�t t�nh y�u, tha thi�t ��n víi cu�c ��i l��ng thiƯn.
=> Thức tỉnh => hi vọng => thất vọng => đau đớn => phẫn uất => tuyệt vọng.
- Thấm thía tội ác của kẻ đã cướp đi của mình cả bộ mặt lẫn linh hồn.
CáCH giải quyết bi kịch
- Chí Phèo đâm chết Bá Kiến rồi tự kết liễu đời mình.
- Uống rượu - càng uống càng tỉnh, ý thức sâu sắc về nỗi đau thân phận mình (khao khát hạnh phúc, lương thiện nhưng không được).
ý nghĩa cái chết của Chí
- Thoát khỏi kiếp sống của con quỷ dữ.
- Khi linh hồn trở về Chí phải đổi cả sự sống của mình => niềm khao khát được sống lương thiện cao hơn cả tính mạng.
=> Cái chết có ý nghĩa tố cáo mãnh liệt XHTD nửa phong kiến không những đẩy người nông dân vào con đường bần cùng hoá mà còn đẩy họ vào chỗ chết.
- Ôm mặt khóc rưng rức - uống đến say mềm.
3/ Về mặt nghệ thuật.
X�y d�ng nh�n v�t
-Nam Cao �� x�y d�ng ��ỵc nh�ng nh�n v�t �iĨn h�nh (Ch� PhÌo, B� Ki�n) v�a c� c� t�nh ��c ��o, v�a c� � ngh�a ti�u biĨu.
- Nam Cao �� ph�t huy cao �� s� tr��ng kh�m ph� v� mi�u t� Tr�ng th�i t�m l� ph�c t�p cđa nh�n v�t.
K�t c�u
- L�i k�t c�u míi mỴ, ph�ng tĩng, kh�ng theo tr�t t� th�i gian (lĩc ��u �i th�ng v�o gi�a truyƯn, sau míi ng�ỵc th�i gian kĨ vỊ lai l�ch cđa nh�n v�t), nh�ng r�t chỈt ch� v� l�gic.
Cốt truyện
Hấp dẫn, tình tiết đầy kịch tính và luôn biến hoá, càng về cuối càng gây cấn, quyết liệt.
Ng�n ng�.
Rất sống động: vừa điêu luyện nghệ thuật vừa gần với lời ăn tiếng nói trong đời sống.
- Gi�ng �iƯu cđa nh� v�n phong phĩ bi�n ho�, c� s� �an xen l�n nhau.
Iii/ tổng kết.
1. Nội dung
a. Giá trị hiện thực.
Tác phẩm là bức tranh thu nhỏ về nông thôn Việt Nam trong xã hôi cũ, phản ánh chân thực mối quan hệ người bóc lột người, đẩy người nông dân nghèo, lương thiện vào con đường bần cùng hoá, lưu manh hoá.
b. Giá trị nhân đạo.
Nhà văn đã kết án sâu sắc cái xã hội tàn bạo đã đè nén, áp bức bóc lột người nông dân, đồng thời khám phá và khẳng định bản chất lương thiện của họ ngay khi họ bị huỷ hoại cả nhân hình lẫn nhân tính.
"Chí Phèo"thể hiện tài năng truyện ngắn bậc thầy của Nam Cao: xây dựng thành công những nhân vật điển hình bất hủ; nghệ thuật trần thuật linh hoạt, tự nhiên mà vẫn nhất quán chặt chẽ; ngôn ngữ nghệ thuật đặc sắc.
Ghi nhí: SGK
2. Nghệ thuật
Giờ học đến đây đã kêt thúc một lần nữa kính chúc các thầy cô mạnh khoẻ, công tác tốt. Chúc các em học giỏi!