Tuần 13. Chí Phèo

Sở GíAO DụC - Đào tạo hà nội
Trường thpt xuân đỉnh
Cô giáo:
Nguyễn hồng lê


Giáo án điện tử tiết 49, 50
Chương trình Văn 11 nâng cao
Tác phẩm: chí phèo
CHÍ PHÈO
NAM CAO
A. Giới thiệu chung
I. Tác giả Nam Cao
(1917 – 1951)
- Xuất thân: trong một gia đình nông dân ở làng Đại Hoàng - xuất hiện trong nhiều sáng tác của Nam Cao với tên gọi làng Vũ Đại.
- Là nhà văn hiện thực phê phán xuất sắc và đặc biệt thành công với đề tài người nông dân
- Kiệt tác Chí Phèo đã góp phần quan trọng làm cho tên tuổi của Nam Cao trở thành bất tử
II. Tác phẩm
1. Thể loại:
Chí Phèo là một truyện ngắn nhưng có dung lượng tiểu thuyết
? Em có nhận xét gì về đặc điểm thể loại và dung lượng thực tế của tác phẩm Chí Phèo?

II. Tác phẩm
1. Thể loại:
2. Đề tài:
Chí Phèo là một truyện ngắn nhưng có dung lượng tiểu thuyết.
Nông thôn và người nông dân. Tác phẩm có giá trị hiện thực và nhân đạo sâu sắc, mới mẻ, chứng tỏ trình độ nghệ thuật bậc thầy, độc đáo của nhà văn.
? Em hãy cho biết tác phẩm Chí Phèo viết về đề tài gì? Theo em, Chí Phèo có gì giống và khác với các tác phẩm khác cùng đề tài? (trong các sáng tác của Nam Cao cũng như của các nhà văn khác)

II. Tác phẩm
1. Thể loại:
2. Đề tài:
Nông thôn và người nông dân. Tác phẩm có giá trị hiện thực và nhân đạo sâu sắc, mới mẻ, chứng tỏ trình độ nghệ thuật bậc thầy, độc đáo của nhà văn.
3. Nhan đề:
Cái lò gạch cũ -> Đôi lứa xứng đôi -> Chí Phèo
Em hãy cho biết tác phẩm Chí Phèo đã từng có những tên gọi nào? Lí giải vì sao Nam Cao không giữ tên gọi cũ hay sử dụng nhan đề do nhà xuất bản đặt.

- nhan đề có sức khái quát, súc tích và đầy đủ nhất về tư tưởng chủ đề của tác phẩm.
Chí Phèo là một truyện ngắn nhưng có dung lượng của tiểu thuyết
B/ Đọc - hiểu
I/ Đọc và tóm tắt văn bản (theo bố cục đoạn trích)
Đoạn 5. Chí Phèo tuyệt vọng, uất ức đi đòi lương thiện, giết Bá Kiến rồi tự sát.
Đoạn 1. Chí Phèo say rượu “vừa đi vừa chửi”
Đoạn 2. Chí Phèo ở tù về đến nhà Bá Kiến chửi bới, rạch mặt ăn vạ
Đoạn 3. Chí Phèo thức tỉnh, sống trong tình yêu và sự săn sóc của thị Nở, muốn thị “mở đường” cho hắn trở lại “cái xã hội bằng phẳng, thân thiện của những người lương thiện”
Đoạn 4. Thị Nở từ chối Chí Phèo
Đoạn 6. Cảnh xôn xao của làng Vũ Đại sau cái chết của Chí Phèo và Bá Kiến và thoáng hiện ra hình ảnh của cái lò gạch cũ.
1. Hình ảnh làng Vũ Đại
II. Tìm hiểu văn bản
Xin mời trình chiếu phần bài tập đã được chuẩn bị của các nhóm!

+ Bọn cường hào địa chủ: Bá Kiến, Lí Cường, Đội Tảo một mặt nhè từng
chỗ hở để mà “trị nhau”, cho nhau “ăn bùn”, mặt khác chúng du lại
với nhau để bóc lột con em. Tiêu biểu và mạnh nhất là Bá Kiến

+ Trung gian Thị Nở, bà cô thị Nở, dân làng: mang bản tính cố hữu là “nghĩ đến sự yên ổn”. Họ sống dưới sự o ép, ức hiếp của bọn thống trị “hiền lành chỉ è cổ làm để nuôi bọn lí hào”.
Nạn nhân trực tiếp và khốn khổ
nhất là lớp “cùng hơn cả dân cùng”
Chí Phèo, Binh Chức, Năm Thọ: bị
Bóc lột, bị xô đẩy, rồi biến chất, tha hoá.
Loại người này đồng thời là thủ phạm
gieo đau khổ cho dân làng. Tiêu biểu
là Chí Phèo.

- Là chuyện về người thật, việc thật ở làng Đại Hoàng, quê hương của Nam Cao
1. Hình ảnh làng Vũ Đại
=> Hình ảnh thu nhỏ của nông thôn Việt Nam trong xã hội thực dân phong kiến, người dân rên xiết dưới nhiều tầng áp bức.
Tầm khái quát của hình ảnh có nguồn gốc hết sức cụ thể này?
- Một làng quê “xa phủ xa tỉnh” “mảnh đất quần ngư tranh thực”.
II. Tìm hiểu văn bản
2/ Hình tượng nhân vật Chí Phèo
Trời
- Trời có của riêng nhà nào ?
đời
- đời là tất cả nhưng chẳng là ai
cả làng Vũ Đại
- không ai lên tiếng
cha đứa nào không chửi nhau với hắn
- không ai ra điều
đứa chết mẹ nào đẻ ra thân hắn.
- Có trời mà biết! Hắn không biết,
cả làng Vũ Đại cũng không ai biết…
a. Xuất hiện độc đáo: Chí Phèo say rượu, vừa đi vừa chửi.
- Cách vào truyện đột khởi:
+ Tạo được ấn tượng về nhân vật chính: một kẻ say quen thuộc nhưng cái sự chửi lạ lùng -> Chí Phèo hiện lên vừa cụ thể, vừa sinh động..
+ Đoạn văn là sự kết hợp của ngôn ngữ nghệ thuật sinh động, điêu luyện
+ Đây còn là một đoạn văn đa giọng điệu, giọng điệu nhà văn phong phú, biến hoá, lúc tách bạch, lúc đan xen
- Chí chửi vì:
+ Đau đớn và bất mãn, Chí dùng tiếng chửi để ném trả cuộc đời
+ Chửi là một con đường để giao tiếp với cộng đồng nhưng “không ai ra điều” – Chí Phèo đang cô độc, bị gạt ra khỏi thế giới loài người.
- Ý nghĩa tiếng chửi:
2/ Nhân vật Chí Phèo
a. Sự xuất hiện độc đáo:
- Trời có của riêng nhà nào ?
- đời là tất cả nhưng chẳng là ai
- không ai lên tiếng
- không ai ra điều
- Có trời mà biết! Hắn không biết,
cả làng Vũ Đại cũng không ai biết…
Chí Phèo say rượu, vừa đi vừa chửi.
-> Tiếng chửi thể hiện tâm trạng bi phẫn cùng cực của Chí Phèo
- Ý nghĩa tiếng chửi:
- Chí chửi vì:
+ Đau đớn và bất mãn, Chí dùng tiếng chửi để ném trả cuộc đời
+ Chửi là một con đường để giao tiếp với cộng đồng nhưng “không ai ra điều” – Chí Phèo đang cô độc, bị gạt ra khỏi thế giới loài người.
Bình luận về ý nghĩa tiếng chửi của Chí Phèo có các ý kiến sau:
Đó là tiếng chửi vu vơ, vô thức của những thằng say rượu
Tiếng chửi thể hiện tâm trạng bi phẫn cùng cực của Chí Phèo
Ý kiến của em?
b. Chí Phèo trước khi gặp Thị Nở
- Quá trình tha hoá
- Trước khi đi tù:
bất hạnh, đáng thương, không được hưởng quyền làm người
+ Sinh ra:
sống lương thiện và “lành như đất”
+ Lớn lên:
“Có một gia đình nho nhỏ. Chồng cuốc mướn cày thuê, vợ dệt vải. Chúng lại bỏ một con lợn nuôi để làm vốn liếng. Khá giả thì mua dăm ba sào ruộng làm”
+ Mơ ước:
giản dị và lương thiện
bị bỏ rơi, bị chuyền tay cho người làng nuôi
làm canh điền cho nhà lí Kiến
Chí hiền lành, lương thiện, hoàn toàn có thể sống êm ấm, hạnh phúc
Chí đột nhiên bị giải lên huyện rồi bị tống vào tù không rõ nguyên cớ
- Sau 7, 8 năm ở tù
- Sau 7, 8 năm ở tù
“Trông đặc như thằng săng đá! Cái đầu thì trọc lốc, cái răng cạo trắng hớn, cái mặt thì đen mà rất cơng cơng, hai mắt gườm gườm trông gớm chết! Hắn mặc cái quần nái đen với cái áo tây vàng. Cái ngực phanh, đầy những nét chạm trổ rồng phượng với một ông tướng cầm chuỳ, cả hai cánh tay cũng thế. Trông gớm chết!”
+ Nhân hình:
gương mặt biến dạng, trang phục thay đổi, trông như thằng côn đồ, dữ tợn, ngạo ngược
Chí đã thành Chí Phèo:
- Sau 7, 8 năm ở tù
+ Nhân hình:
gương mặt biến dạng, trang phục thay đổi, trông như thằng côn đồ, dữ tợn, ngạo ngược
+ Nhân tính:
“Hắn về hôm trước, hôm sau đã thấy ngồi uống rượu với thịt chó suốt từ trưa đến xế chiều. Rồi say khướt, hắn xách một cái vỏ chai đến cổng nhà Bá Kiến, gọi tận tên tục ra mà chửi”. “Bộ điệu hung hăng”, “liều lĩnh” “lại say rượu, tay nó lại nhăm nhăm cầm cái vỏ chai”. Chí đánh nhau với lí Cường rồi “Bỗng “choang” một cái” “hắn đập cái chai vào cột cổng … Ồ hắn kêu… Hắn vừa chửi vừa kêu làng như bị người ta cắt họng”. “Chí Phèo lăn lộn dưới đất, vừa kêu vừa lấy mảnh chai cào vào mặt. Máu ra loe loét” “Thì ra hắn định đến đây nằm vạ!”
Chí đã thành Chí Phèo:
- Sau 7, 8 năm ở tù
+ Nhân hình:
gương mặt biến dạng, trang phục thay đổi, trông như thằng côn đồ, dữ tợn, ngạo ngược
+ Nhân tính:
Chí đã thành Chí Phèo:
- Sau 7, 8 năm ở tù Chí đã thành Chí Phèo:
+ Nhân hình:
gương mặt biến dạng, trang phục thay đổi như thằng côn đồ, dữ tợn, ngạo ngược
+ Nhân tính:
hung hăng, liều lĩnh, có hành động và lời nói của một kẻ lưu manh.
=> Nhà tù thực dân đã cào xé Chí về nhân hình và nhuộm đen về nhân tính.
CHÍ
Người dân hiền lành, lương thiện
Kẻ lưu manh
CON QUỶ DỮ
của làng Vũ Đại
CHÍ
Người dân hiền lành, lương thiện
Kẻ lưu manh
CON QUỶ DỮ
của làng Vũ Đại
? Vậy nguyên nhân nào đã biến Chí từ một người lương thiện thành con quỷ dữ của làng Vũ Đại?? (Lời giải cho tiếng chửi không lời đáp của Chí – “đứa nào đã đẻ ra Chí Phèo?)
- Sau 7, 8 năm ở tù Chí đã thành Chí Phèo:
+ Nhân hình:
gương mặt biến dạng, trang phục thay đổi như thằng côn đồ, dữ tợn, ngạo ngược
+ Nhân tính:
hung hăng, liều lĩnh, có hành động và lời nói của một kẻ lưu manh.
=> Nhà tù thực dân đã cào xé Chí về nhân hình và nhuộm đen về nhân tính.
- Nguyên nhân:
+ Xã hội bất nhân ở nước ta thời kì trước cách mạng.
+ Các thế lực thống trị thực dân và phong kiến tay sai đã biến một người dân lương thiện trở thành một “con quỷ dữ của làng Vũ Đại”
- Sau 7, 8 năm ở tù Chí đã thành Chí Phèo:
+ Nhân hình:
gương mặt biến dạng, trang phục thay đổi như thằng côn đồ, dữ tợn, ngạo ngược
+ Nhân tính:
hung hăng, liều lĩnh, có hành động và lời nói của một kẻ lưu manh.
=> Nhà tù thực dân đã cào xé Chí về nhân hình và nhuộm đen về nhân tính.
- Nguyên nhân:
+ Xã hội bất nhân ở nước ta thời kì trước cách mạng.
+ Các thế lực thống trị - thực dân và phong kiến tay sai đã biến một người dân lương thiện trở thành một “con quỷ dữ của làng Vũ Đại”
? Có nhiều ý kiến cho rằng sự tha hoá ở Chí Phèo hiện tượng mang tính quy luật. Vận dụng những kiến thức của bản thân, em hãy trình bày suy nghĩ của mình?
- Chí Phèo bị tha hoá thể hiện một quy luật có tính phổ biến trong xã hội cũ: người dân bị bần cùng hoá, đi đến lưu manh hoá. Chí Phèo là một nhân vật có ý nghĩa điển hình
- Sau 7, 8 năm ở tù Chí đã thành Chí Phèo:
+ Nhân hình:
gương mặt biến dạng, trang phục thay đổi như thằng côn đồ, dữ tợn, ngạo ngược
+ Nhân tính:
-> Chí bị cào xé về nhân hình và nhuộm đen về nhân tính.
- Nguyên nhân:
hung hăng, liều lĩnh, có hành động và lời nói của một kẻ lưu manh.
- Chí Phèo bị tha hoá thể hiện một quy luật có tính phổ biến trong xã hội cũ: người dân bị bần cùng hoá, đi đến lưu manh hoá. Chí Phèo là một nhân vật có ý nghĩa điển hình
+ Xã hội bất nhân ở nước ta thời kì trước cách mạng.
+ Các thế lực thống trị - thực dân và phong kiến tay sai đã biến một người dân lương thiện trở thành một “con quỷ dữ của làng Vũ Đại”
Từ những hiện tượng này, đặc biệt là qua hình tượng Chí Phèo, em hãy cho biết ý nghĩa tư tưởng của mạch truyện tha hoá và ý nghĩa khái quát toát lên từ hình tượng nhân vật?

-> Ý nghĩa: tố cáo đanh thép và lên án mạnh mẽ xã hội đương thời
=> Giá trị hiện thực của tác phẩm
- Bi kịch bị cự tuyệt quyền làm người
c. Chí Phèo sau khi gặp thị Nở
Thị Nở: xấu xí, ngẩn ngơ, ế chồng, dòng giống của nhà có mả hủi, nghèo.
- Bi kịch bị cự tuyệt quyền làm người
c. Chí Phèo sau khi gặp thị Nở
Thị Nở: xấu xí, ngẩn ngơ, ế chồng, dòng giống của nhà có mả hủi, nghèo.
- Chí tỉnh rượu
+ Nhận thức về cuộc sống xung quanh:
Cảm thấy “Mặt trời chắc đã lên cao, và nắng bên ngoài chắc là rực rõ”
Nghe thấy âm thanh của thiên nhiên “Tiếng chim hót ngoài kia vui vẻ quá!hắn mới nghe thấy”;
Nhận biết về nơi ở của mình “Ở đây người ta thấy chiều lúc xế trưa và gặp đêm khi bên ngoài vẫn sáng. Chưa bao giờ Chí Phèo nhận thấy như thế bởi chưa bao giờ hết say”
Phán đoán “Chí Phèo đoán chắc rằng một người đàn bà hỏi một người đàn bà khác đi bán vải ở Nam Định về”
Lắng nghe âm thanh của cuộc sống “Có tiếng cười nói của những người đi chợ. Anh thuyền chài gõ mái chèo đuổi cá. Những tiếng quen thuộc ấy hôm nào chả có. Nhưng hôm nay hắn mới nghe thấy”
Sau khi gặp thị Nở, Chí đã thay đổi như thế nào?
- Bi kịch bị cự tuyệt quyền làm người
c. Chí Phèo sau khi gặp thị Nở
Thị Nở: xấu xí, ngẩn ngơ, ế chồng, dòng giống của nhà có mả hủi, nghèo.
- Chí tỉnh rượu:
Cảm thấy, nghe thấy âm thanh của thiên nhiên, của cuộc sống, nhận biết về nơi ở của mình , biết phán đoán
- Chí tỉnh ngộ
Nhớ về quá khứ: từng mơ ước “Có một gia đình nho nhỏ. Chồng cuốc mướn cày thuê, vợ dệt vải. Chúng lại bỏ một con lợn nuôi để làm vốn liếng. Khá giả thì mua dăm ba sào ruộng làm”
Nghĩ về hiện tại: đã “già mà vẫn còn cô độc”, “hắn đã tới cái dốc bên kia của đời” và “cơ thể” thì đã “hư hỏng nhiều”
Lo sợ cho tương lai: bởi hắn đã “trông thấy trước tuổi già của hắn” với quá nhiều điều bất hạnh “đói rét và ốm đau”, nhất là “sự cô độc”. Chí thấy “buồn thay cho đời”
- Bi kịch bị cự tuyệt quyền làm người
c. Chí Phèo sau khi gặp thị Nở
Thị Nở: xấu xí, ngẩn ngơ, ế chồng, dòng giống của nhà có mả hủi, nghèo.
- Chí tỉnh rượu:
Cảm thấy, nghe thấy âm thanh của thiên nhiên, của cuộc sống, nhận biết về nơi ở của mình , biết phán đoán
- Chí tỉnh ngộ: Nhớ về quá khứ, nghĩ về hiện tại và lo sợ cho tương lai
- Bi kịch bị cự tuyệt quyền làm người
c. Chí Phèo sau khi gặp thị Nở
Thị Nở: xấu xí, ngẩn ngơ, ế chồng, dòng giống của nhà có mả hủi, nghèo.
- Chí tỉnh rượu:
Cảm thấy, nghe thấy âm thanh của thiên nhiên, của cuộc sống, nhận biết về nơi ở của mình , biết phán đoán
- Chí tỉnh ngộ: Nhớ về quá khứ, nghĩ về hiện tại và lo sợ cho tương lai
->Chí bắt đầu hồi sinh để trở về kiếp người
Sự thức tỉnh về thể xác và tâm hồn ở Chí báo hiệu điều gì ?
- Thị Nở mang “một nồi cháo hành còn nóng nguyên” cho Chí.
? Phân tích những thay đổi trong cảm xúc của Chí lúc này?

- Thị Nở mang “một nồi cháo hành còn nóng nguyên” cho Chí.
- Thị Nở mang “một nồi cháo hành còn nóng nguyên” cho Chí.
Từ ngạc nhiên
xúc động

ăn năn, hồi tỉnh

Chí thấy “ngạc nhiên”

“mắt hình như ươn ướt”

“lần đầu tiên hắn được một người đàn bà cho”
“đời hắn chưa bao giờ được săn sóc bởi một bàn tay
đàn bà”. Thị“giục hắn ăn nóng”; “húp xong rồi,
thị Nở đỡ lấy bát cháo và múc thêm bát nữa”.
“thấy lòng thành trẻ con”“muốn làm nũng với thị như mẹ”


“Ôi sao mà hắn hiền, ai dám bảo đó là cái thằng Chí
Phèo vẫn đập đầu, rạch mặt mà đâm chém người?”.
Cái “bản tính của hắn ngày thường bị lấp đi” đã
trỗi dậy mạnh mẽ


Chí sống đúng với
con người thật
của mình

Chí mong ước cháy bỏng được trở lại làm người lương thiện;
Chí khao khát mái ấm hạnh phúc gia đình
Qua sự hồi sinh của Chí Phèo, em hãy rút ra giá trị nhân đạo sâu sắc và bài học nhân sinh mà nhà văn gửi gắm?
Giá trị nhân đạo: Nam Cao khẳng định sức sống mãnh liệt của “nhân tính”. Nhà văn kêu gọi chúng ta hãy tin vào bản chất tốt đẹp của con người , hãy cùng xây đắp phần “người” trong mỗi cá nhân.
Bài học nhân sinh: Sống trên đời cần có sự quan tâm, chia sẻ và yêu thương. Chính nó sẽ giảm bớt thù hận, gìn giữ và nuôi dưỡng nhân tính, thậm chí có sức mạnh cảm hóa con người.
Chí đã sống lại thành người, Chí muốn trở thành người lương thiện bằng cách sống chung với Thị Nở thế nhưng cái ước muốn bình thường, chính đáng, khốn khổ vừa mới loé lên ấy có thành hiện thực không? Vì sao?
“Bà gào lên như con mẹ dại. Bà xỉa xói vào mặt cái con
cháu gái ba mười tuổi mà chưa trót đời” “Ai lại đi lấy
cái thằng chỉ có một nghề là rạch mặt ăn vạ”
Bà cô không cho phép
thị Nở lấy Chí Phèo
thị Nở đến “trút vào mặt hắn tất cả lời bà cô”
Chí “ngẩn người” và “cứ ngồi ngẩn mặt, không nói gì”
Chí “đuổi theo thị, nắm lấy tay”
Chí thất vọng

cố gắng níu giữ
lấy chiếc cầu hoàn
lương
thị Nở “gạt ra, lại dúi thêm cho một cái”
“hắn nhặt một hòn gạch vỡ toan đập đầu”nhưng
“muốn đập đầu, phải uống thật say” và “hắn uống”
đau đớn, thất vọng
“càng uống lại càng tỉnh ra. Tỉnh ra, chao ôi, buồn!
[…] Hắn cứ thoang thoảng thấy hơi cháo hành.
Hắn ôm mặt khóc rưng rức”
Chí khóc cho sự
bất hạnh và đau khổ
cùng cực của
cuộc đời mình
- Đau đớn tuyệt vọng Chí định đi “đến nhà con đĩ Nở … , đâm chết cái con khọm già nhà nó” nhưng bước chân lại dẫn Chí đến nhà Bá Kiến
-> Chí say mà rất tỉnh. Từ trong tiềm thức Chí vẫn nhận thức được “đứa chết mẹ nào đã đẻ ra hắn”, Chí hiểu rõ nguyên nhân nào đã gây ra cảnh khốn khổ, bế tắc của mình.
- Chí đến nhà Bá Kiến:
Tư thế rất ngạo mạn “tao không đòi tiền”
Ngôn ngữ rất rành rọt, sắc sảo “tao muốn làm người lương thiện”.
Chí nhận thức rất rõ cái bất hạnh tột cùng của mình “Ai cho tao lương thiện?” và đau đớn hơn Chí hiểu rằng “Làm thế nào cho mất được những vết mảnh chai trên mặt này? Tao không thể là người lương thiện nữa. Biết không! Chỉ có một cách … biết không!... Chỉ còn một cách là … cái này! Biết không!...”
-> Chí đã đâm chết Bá Kiến rồi tự sát.
-> Quan niệm của Bà cô thị Nở “Ai lại đi lấy thằng chỉ có một nghề là rạch mặt ăn vạ” thể hiện định kiến của xã hội đương thời
Về hành động đâm chết Bá Kiến rồi tự sát của Chí Phèo, có nhiều ý kiến đánh giá khác nhau:
a. Chí đâm chết Bá Kiến rồi tự sát là vì say rượu không làm chủ được bản thân
b. Chí đâm chết Bá Kiến rồi tự sát là vì mối hận thù trong lòng bùng cháy
c. Chí không nhất thiết phải tự kết liễu đời mình, hắn có thể bỏ trốn
d. Chí buộc phải chết vì đã cùng đường, bế tắc, không có lối thoát.
Ý kiến của em?
-> Hành động tất yếu và cái chết là sự giải thoát duy nhất cho Chí.
+ Tố cáo xã hội thực dân phong kiến muốn sống phải trở thành quỷ dữ, muốn làm người lương thiện thì phải chết.
+ Phản ánh mối xung đột giai cấp gay gắt và quyết liệt ở nông thôn Việt Nam trước cách mạng.
- Ý nghĩa
+ Cái chết của Chí chứng tỏ Chí đã hoàn toàn thức tỉnh, đã trở lại làm người.
TỈNH RƯỢU
HI VỌNG
Diễn biến tâm lí, tâm trạng của Chí từ sau khi gặp thị Nở đến khi tự sát:
Tỉnh ngộ
Ngạc nhiên
Xúc động
thất vọng
TUYỆT VỌNG
đau đớn
phẫn uất
Miêu tả, phân tích tâm lí nhân vật tài tình: lách vào thế giới nội tâm, làm hiện các trạng thái cảm xúc, tình cảm phức tạp, khác nhau vừa nối tiếp vừa đan xen.
=> Giá trị nhân đạo sâu sắc
Phải quan tâm nuôi dưỡng phần người trong mỗi con người
Cần kiên quyết đấu tranh với cái ác, cái xấu để bảo vệ nhân tính
Những nét đặc sắc
Trong cuộc sống hàng ngày, nếu bắt gặp một "chí phèo thời hiện đại" , chúng ta
thường có thái độ như thế nào?
Nên có thái độ như thế nào?
3. Hình tượng nhân vật Bá Kiến:

Nhân vật Bá Kiến hiện lên ở những phần nào và như thế nào trong tác phẩm? Tìm dẫn chứng và phân tích ?
3. Hình tượng nhân vật Bá Kiến:

- Trước một đám lộn xộn “ồn ào như chợ”, Bá Kiến “thoáng nhìn qua” đã “hiểu cơ sự”
+ Người nhà “mấy bà vợ đang xưng xỉa chực tâng công”
– “quát”
+ “bọn người làng”
– “dịu giọng hơn một chút”
+ “còn trơ lại Chí Phèo”
– “khẽ lay mà gọi”
Chí Phèo “rên lên” đòi “liều chết với bố con nhà mày” để “có thằng sạt nghiệp, mà còn rũ tù chưa biết chừng”
– “cười nhạt” “tiếng cười giòn giã lắm” rồi giở mánh khoé dụ dỗ, mua chuộc “Ai làm gì mà anh phải chết” “Lại say rồi phải không”; “đổi giọng thân mật” mời Chí vào nhà uống nước
Chí Phèo “không nhúc nhích”
– Bá Kiến giục giã
Chí không phản ứng
– Bá Kiến “vừa xốc” vừa “phàn nàn” giở giọng đường mật, gọi đầy tớ cũ của mình bằng “anh”, chưa đủ cụ còn nhận họ hàng với Chí rồi giết gà, đãi hắn cơm rượu, rồi còn đãi thêm đồng bạc để uống thuốc.
Chí Phèo ra về “vô cùng hả hê”
3. Hình tượng nhân vật Bá Kiến:

? Qua cách xử xự hết sức khéo léo, “mền nắn, rắn buông”, em thấy Bá Kiến là người như thế nào?
- Trước một đám lộn xộn “ồn ào như chợ”, Bá Kiến “thoáng nhìn qua” đã “hiểu cơ sự”
3. Hình tượng nhân vật Bá Kiến:
- Trước một đám lộn xộn “ồn ào như chợ”, Bá Kiến “thoáng nhìn qua” đã “hiểu cơ sự”
-> Già đời, nhiều kinh nghiệm, khôn khéo, xảo quyệt -> đi guốc vào bụng dạ Chí Phèo, biến bại thành thắng: dập tắt ngọn lửa căm hờn trong Chí và biến Chí thành tay sai.
Ý nghĩ của cụ Bá về người vợ thứ tư trẻ đẹp, đầy sức sống “nhìn thì thích nhưng mà tưng tức lạ” “Cụ chỉ muốn cho tất cả những thằng trai trẻ đi ở tù”
> nhân cách thảm hại
3. Hình tượng nhân vật Bá Kiến:
- Trước một đám lộn xộn “ồn ào như chợ”, Bá Kiến “thoáng nhìn qua” đã “hiểu cơ sự”
-> Già đời, nhiều kinh nghiệm, khôn khéo, xảo quyệt -> đi guốc vào bụng dạ Chí Phèo, biến bại thành thắng: dập tắt ngọn lửa căm hờn trong Chí và biến Chí thành tay sai.
Ý nghĩ của cụ Bá về người vợ thứ tư trẻ đẹp, đầy sức sống “nhìn thì thích nhưng mà tưng tức lạ” “Cụ chỉ muốn cho tất cả những thằng trai trẻ đi ở tù”
> nhân cách thảm hại
? Em có nhận xét gì về nghệ thuật miêu tả nhân vật Bá Kiến? Hiệu quả nghệ thuật?
=> Nam Cao đã khắc họa đầy sống động và ấn tượng nhân vật Bá Kiến với cái xảo quyệt, gian hùng, đê tiện và dâm ô của một tên cường hào
3. Nhân vật Bá Kiến:
- Trước một đám lộn xộn “ồn ào như chợ”, Bá Kiến “thoáng nhìn qua” đã “hiểu cơ sự”
-> Già đời, nhiều kinh nghiệm, khôn khéo, xảo quyệt -> đi guốc vào bụng dạ Chí Phèo, biến bại thành thắng: dập tắt ngọn lửa căm hờn trong Chí và biến Chí thành tay sai.
Ý nghĩ của cụ Bá về người vợ thứ tư trẻ đẹp, đầy sức sống “nhìn thì thích nhưng mà tưng tức lạ” “Cụ chỉ muốn cho tất cả những thằng trai trẻ đi ở tù”
> nhân cách thảm hại
So sánh với các nhân vật địa chủ phong kiến trong những tác phẩm khác?
=> Nam Cao đã khắc họa đầy sống động và ấn tượng nhân vật Bá Kiến với cái xảo quyệt, gian hùng, đê tiện và dâm ô của một tên cường hào
Nhân vật điển hình
Tại sao nói chuyện Chí Phèo thể hiện một cảm quan hiện thực tinh tế, mới mẻ và một tình cảm nhân đạo đáng quý?
III. Tổng kết
1. Nội dung
Bằng một cái nhìn tinh tế, một trí tuệ sâu sắc và tinh thần sáng tạo của người nghệ sĩ Nam Cao đã khắc hoạ thành công một thực tế đã trở thành quy luật ở nông thôn Việt Nam trước cách mạng: một bộ phận nông dân bị tha hoá, lưu manh hoá, bị cướp đi cả nhân hình và nhân tính

Nam Cao phát hiện thiên tính đẹp đẽ, sức sống tiềm tàng, mãnh liệt của con người ngay cả khi họ bị xã hội phi nhân tính chà đạp, cướp đi hồn người và khẳng định dù ở trong hoàn cảnh nào thì bản chất lương thiện của con người vẫn tồn tại

Rung lên tiếng chuông kêu cứu khẩn thiết cho người nông dân

-> Hướng con người tới cái thiện và những điều tốt đẹp
+ Trong thời gian 2 phút, mỗi em hãy tự ghi ra một tờ nháp các phương diện nghệ thuật của tác phẩm mà em cho là đặc sắc. Sau đó, trao đổi và thống nhất với bạn bên cạnh, thống nhất trong nhóm
+ Đại diện 2 nhóm trình bày kết quả thu được của nhóm trước lớp bằng máy chiếu đa vật thể
+ Cuối cùng so sánh kết quả đó với đáp án được trình chiếu của giáo viên để xem sự thu hoạch, đánh giá của mình về nghệ thuật tác phẩm đạt (>50%) hay không đạt (<50%).
Xin mời phần trình chiếu kết quả của các nhóm!
2. Nghệ thuật:

Nghệ thuật xây dựng và điển hình hoá nhân vật

Nghệ thuật miêu tả và phân tích tâm lí nhân vật

Nghệ thuật trần thuật

Ngôn ngữ sống động, điêu luyện, gần với lời ăn tiếng nói hàng ngày

Giọng điệu phong phú, có sự đan xen lẫn nhau

Cốt truyện hấp dẫn, tình tiết đầy kịch tính và luôn biến hoá bất ngờ

- Kết cấu độc đáo
CHÂN THÀNH CẢM ƠN
SỰ THAM DỰ CỦA CÁC THẦY GIÁO, CÔ GIÁO
CÙNG TOÀN THỂ CÁC EM HỌC SINH!