Tuần 13. Chí Phèo

Chí Phèo
Nam Cao
Phần một: Tác giả
NAM CAO( 1915- 1951)
I. Cuộc đời và con người Nam Cao
1. Cuộc đời Nam Cao
- Tên thật: Trần Hữu Tri (1915-1951)
- Quê hương: làng Đại Hoàng, tổng Cao Đà, huyện Nam Sang, phủ Lí Nhân, tỉnh Hà Nam.
- Bút danh: Nam Cao
- Gia đình: xuất thân trong gia đình trung nông nghèo, đông con.
- Bản thân là một trí thức nghèo, luôn túng thiếu, vất vả.
Nơi yên nghỉ vĩnh hằng của Nam Cao
Khu tưởng niệm nhà văn Nam Cao
Một góc làng quê Đại Hoàng ngày nay
Một góc làng quê Đại Hoàng ngày nay
* Trước Cách mạng tháng 8 :

�Học hết bậc thành chung , đi làm ở nhiều nơi: Sài Gòn, Hà Nội. Cuối cùng thất nghiệp, sống chật vật bằng nghề viết văn và làm gia sư.

�1943: tham gia Hội Văn hóa cứu quốc.

Con ñöôøng ñôøi :
* Sau Cách mạng tháng 8 :
Vừa viết văn, vừa tích cực tham gia cách mạng.
1946: tham gia đoàn quân Nam tiến.
1950: tham gia chiến dịch Biên giới.
1951: hi sinh trên đường đi công tác.
* Là người có bề ngoài lạnh lùng, ít nói nhưng có đời sống nội tâm phong phú, sôi sục. Ông luôn có tâm trạng bất hòa sâu sắc với xã hội đương thời (trước CMT8).

* Là người có tấm lòng đôn hậu, chan chứa tình yêu thương, ân tình, gắn bó sâu nặng với những người nghèo khổ ở quê hương => con người giàu tình cảm.

* Là một người trí thức “trung thực vô ngần” luôn nghiêm khắc tự đấu tranh với chính mình để thoát khỏi lối sống tầm thường, nhỏ nhen.

=> Cuộc đời và nhân cách của nhà văn – chiến sĩ Nam Cao đã trở thành tấm gương đẹp đẽ trong giới văn nghệ sĩ cách mạng.

2. Con người Nam Cao
II. Sự nghiệp văn học
1. Quan điểm nghệ thuật
Tìm hiểu Quan điểm nghệ thuật của Nam Cao:


1. về tác phẩm văn chương.
2.về nhà văn.
3. về nghề văn.
1. Vaên hoïc phaûi gắn bó với đời sống của nhân dân lao động, phaûn aùnh chaân thöïc cuoäc soáng.


“ Ngheä thuaät khoâng caàn phaûi laø aùnh traêng löøa doái, khoâng neân laø aùnh traêng löøa doái, ngheä thuaät chæ coù theå laø tieáng ñau khoå kia , thoaùt ra töø nhöõng kieáp laàm than.” (Traêng saùng)
Quan điểm nghệ thuật hiện thực "vị nhân sinh"
Về tác phẩm và văn chương
về tác phẩm và văn chương

Về tác phẩm và văn chương
2. Văn chương chân chính phải có nội dung nhân đạo sâu sắc .
" Nó phải chứa đựng được một cái gì lớn lao, mạnh mẽ, vừa đau đớn, lại vừa phấn khởi. Nó ca tụng lòng thương, tình bác ái, sự công bình. Nó làm cho người gần người hơn." (Đời thừa)
Đặt cuộc sống lên trên văn chương: "sống đã rồi hãy viết".
Về nhà văn
* Nhà văn chân chính trước hết là con người chân chính, phải có tình thương, có nhân cách.
* Người cầm bút phải có lương tâm, trách nhiệm, không được cẩu thả.
Nghề văn phải là một nghề sáng tạo.

“Văn chương chỉ dung nạp những người biết đào sâu, biết khơi những nguồn chưa ai khơi và sáng tạo những gì chưa có”.
Quan điểm nghệ thuật c?a Nam Cao tiến b? v� sâu sắc .
Về nghề văn
Hai đề tài chính
- Đời thừa.
- Sống mòn.
-Giăng sáng
Chí Phèo
- Lão Hạc.
- Một bữa no…
Người trí thức nghèo
Người nông dân nghèo
2. Các đề tài chính
a. Trước Cách mạng tháng Tám
Người trí thức nghèo


Nhà văn miêu tả sâu sắc tấn bi kịch tinh thần của những người trí thức nghèo trong xã hội cũ.
*Nội dung chính
* Gía trị :
- Phê phán xã hội phi nhân đạo đã tàn phá tâm hồn con người.
- Thể hiện niềm khao khát một cuộc sống có ích , thực sự có ý nghĩa.
Ngươì nông dân nghèo
* Gía trị :
-Kết án xã hội tàn bạo đã hủy diệt nhân tính của người nông dân lương thiện.
- Khẳng định nhân phẩm và bản chất lương thiện
của họ.
* Nội dung
chính:

- Tập trung khắc họa tình cảnh và số phận của người nông dân nghèo bị đẩy vào đường cùng, bị tha hóa.

Nam Cao tham gia Cách mạng trở thành nhà văn chiến sĩ, và là cây bút tiêu biểu của văn học giai đoạn kháng chiến chống Pháp.

- Sáng tác của Nam Cao ở giai đoạn này thể hiện nhiệt tình yêu nước và cách nhìn, cách sống của giới văn nghệ sĩ với nhân dân và cuộc kháng chiến của dân tộc.
Là bản tuyên ngôn nghệ thuật của những nhà văn đang chuyển mình theo kháng chiến.

- Tác phẩm tiêu biểu : Truyện ngắn “Đôi mắt”( 1948), nhật ký “Ở rừng” và tập ký sự “Chuyện biên giới” ( 1950).
b. Sau Cách mạng Tháng 8
Phong cách nghệ thuật là cá tính sáng tạo của nhà văn thể hiện trong tác phẩm qua:

+ Cách lựa chọn và xử lý đề tài.
+ Quan niệm nghệ thuật về con người.
+ Những biện pháp nghệ thuật ưa thích và quen dùng.
+ Giọng điệu riêng.

3. Phong cách nghệ thuật
Nam Cao thường viết về cái nhỏ nhặt, xoàng xĩnh, tầm thường trong đời sống hàng ngày.
Từ đó nhà văn đặt ra những vần đề có ý nghĩa xã hội to lớn, những triết lý sâu sắc về cong người, cuộc sống và nghệ thuật
*Ví dụ :

Truyện “Một bữa no”;
“Trẻ con không được ăn thịt chó”; “Lang rận”…

Nam Cao luôn có hứng thú khám phá “con người trong con người” , có biệt tài diễn tả , phân tích tâm lý nhân vật tài tình và sâu sắc.
*Ví dụ :

Khám phá nội tâm của nhân vật Chí Phèo sau khi tỉnh rượu;
nội tâm của nhân vật Hộ trong “Đời thừa”…
Nam Cao thường sử dụng thủ pháp độc thoại và độc thoại nội tâm rất tinh tế và sâu sắc.
“Tỉnh dậy hắn thấy hắn già mà vẫn còn cô độc.Buồn thay cho đời! Có lý nào thế được? Hắn đã già rồi hay sao?...”
“Hắn băn khoăn nghĩ đến một tác phẩm nó sẽ làm mờ hết các tác phẩm khác cùng ra một thời…”
( Đời thừa)
Tác phẩm của Nam Cao thường có giọng điệu buồn thương, chua chát, lạnh lùng mà đầy thương cảm, đằm thắm ,yêu thương…
“Nước mắt hắn bật ra như nước một quả chanh mà người ta bóp mạnh.Và hắn khóc…Ôi chao! Hắn khóc! Hắn khóc nức nở…”
( Đời thừa).

“Tỉnh ra, chao ôi, buồn! Hơi rượu không sặc sụa, hằn cứ thoang thoảng thấy hơi cháo hành.Hắn ôm mặt khóc rưng rức…”
( Chí Phèo)

Nam Cao chỉ là môt nhà văn mảnh khảnh như thư sinh, ăn nói ôn tồn, môĩ lúc môĩ đỏ măt, mà kì thực mang trong lòng một sự phản kháng mãnh liệt.
NGUYÊN ĐÌNH THI
HÀ MINH ĐỨC
Ông là ngươì hay bâng khuâng về vấn đề nhân phẩm, về thái độ kính trọng đôí vơí mọi người. ông thường dể bất bình trước tình trạng con ngươì bị lăn nhục chỉ vì đày đoạ của cảnh nghèo đói cùng đường.
Đỗ Tiến Thụy
Ông là một nhà văn vừa có tài năng đáng phục, vừa có nhân cách thẳng thắn và chính trực đáng trọng.
Nam Cao chân thành, khiêm tốn, không ồn ào. Pha trò rất chín. Người khác cười phá lên, thì anh chỉ tủm tỉm… Nhưng có lúc anh lại nói rất nhiều”.
“Những người mới gặp Nam Cao thường nói: Anh ta lạnh lùng quá. Kéo mép lên mới nở được một nụ cười khó nhọc…” và bác nói tiếp: “… Khi vui chuyện hoặc quá chén thì cái anh chàng gầy gò lẻo khoẻo ấy đỏ mặt, đỏ tai lên, vừa rung đùi vừa nói và băm băm bàn tay. Chửi bới rất hùng hổ, coi trời bằng vung… Nào Gorky viết cũng xoàng. Lỗ Tấn thì khá một tý. Mình sâu một tý nữa có thể kịp Chekhov… Tao ấy à, tiểu thuyết của tao sẽ… và rung đùi, và hoa chân, múa tay.
Song, lúc “mặn chuyện” rồi, người nói thật nhiều.
Chu Văn
TÔ HOÀI
TÁC PHẨM TIÊU BIỂU
Có một nhân vật liên quan tới hình ảnh chiếc lò gạch!
The end