Tuần 13. Chí Phèo

CHÍ PHÈO
Nam Cao
Áp phích phim: “Làng Vũ Đại ngày ấy”


I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác:
- Töø nhöõng caûnh thaät, ngöôøi thaät vaø hieän thöïc taøn khoác ôû laøng Ñaïi Hoaøng, Nam Cao vieát neân truyeän ngaén naøy.
- Luùc ñaàu, taùc phaåm ñöôïc Nam Cao ñaët teân Caùi loø gaïch cuõ. Khi in thaønh saùch, Nhaø xuaát baûn Ñôøi môùi ñoåi teân Ñoâi löùa xöùng ñoâi (1941). Ñeán khi in laïi trong taäp Luoáng caøy, oâng ñoåi teân thaønh Chí Pheøo (1946).

(Nam Cao)
Cảnh xôn xao của làng Vũ Đại và hình ảnh cái lò gạch cũ thoáng hiện trong đầu thị Nở
2. Tóm tắt tác phẩm:
Chí Phèo say rượu vừa đi vừa chửi
Đi tù về, đến nhà BK rạch mặt ăn vạ
Gặp thị Nở, Chí Phèo thức tỉnh, thèm lương thiện
Chí Phèo tuyệt vọng, giết chết Bá Kiến rồi tự sát
Thị Nở từ chối
II. ĐỌC – HIỂU
1. YÙ nghóa tieáng chöûi cuûa nhaân vaät Chí Pheøo:
- Nam Cao giôùi thieäu nhaân vaät moät caùch aán töôïng qua tieáng chöûi môû ñaàu taùc phaåm.
-Vieäc chöûi bôùi cuûa Chí Pheøo laø phaûn öùng maïnh meõ vôùi toaøn boä cuoäc ñôøi. Noù boäc loä taâm traïng baát maõn khi bò xaõ hoäi gaït ra khoûi theá giôùi loaøi ngöôøi.
=>Vôùi lôøi traàn thuaät nöûa tröïc tieáp, taùc giaû caûm thoâng vôùi taâm traïng bi phaãn cuøng cöïc cuûa ngöôøi noâng daân bò tha hoaù khoâng coøn ñöôïc laøm ngöôøi.
2. Mối quan hệ giữa các nhân vật:
a.Chí Phèo và bá Kiến:
-Tröôùc khi ñi tuø: laø ñöùa treû laïc loaøi, là nông dân lương thiện, hiền lành.
-Vì côn ghen cuûa Baù Kieán, Chí Pheøo ñi tuø, nhaø tuø thöïc daân ñaõ bieán ngöôøi noâng daân hieàn laønh, ngöôøi löông thieän trôû thaønh löu manh.
-Sau khi ra tuø: Chí Pheøo ñaõ bò thay ñoåi caû nhaân hình (Haén veà lôùp naøy troâng … gôùm cheát) laãn nhaân tính (ñaäp ñaàu, gaïch maët aên vaï..) vaø trôû thaønh tay sai cuûa Baù Kieán.
=>Töø moät ngöôøi löông thieän, Chí Pheøo ñaõ trôû thaønh con quyû döõ cuûa laøng Vuõ Ñaïi.

=>Tác phẩm toát lên giá trị tố cáo sâu sắc: Chí Phèo là sản phẩm của chế độ nhà tù đen tối, của sự áp bức tàn khốc; là hiện tượng người lao động lương thiện bị đẩy vào con đường lưu manh, bị huỷ diệt về nhân hình lẫn nhân tính.
Chí Phèo - Thị Nở
b. Chí Phèo và thị Nở:
*Chí Ph�o th?c t?nh:
- Diễn biến tâm lí , tình cảm:
+Nhận thức không gian mình ở, lắng nghe, cảm xúc âm thanh bên ngoài cuộc sống.
+Nhìn lại cuộc đời mình từ xưa đến hiện tại đáng buồn và tương lai tuyệt vọng.
=>Nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật độc đáo, tinh tế: Từ tỉnh rượu, Chí Phèo đi đến tỉnh ngộ.
-Bát cháo hành của thị Nở đã làm Chí ngạc nhiên và thức tỉnh, muốn được trở lại làm người dân hiền lành lương thiện.
=> Nam Cao đã khẳng định bản chất tốt đẹp của con người không thế lực tàn bạo có thể huỷ diệt.
*Chí Phèo b? c? tuy?t:
-Bà cô thị Nở không cho thị lấy Chí Phèo khiến anh rơi vào bi kịch tâm hồn đau đớn: Bi kịch bị từ chối quyền làm người.
" Và hắn uống. Nhưng tức quá, càng uống lại càng tỉnh ra. Tỉnh ra, chao ôi, buồn! .. H?n ôm m?t khóc rung r?c.."

Vì sao Chí Phèo giết chết bá Kiến rồi tự sát:
a. Vì muốn trả thù.
b. Vì không muốn trở lại cuộc đời con quỷ dữ.
c. Vì muốn lương thiện nhưng bế tắc.
d. Vì mối thù đang bùng cháy và niềm khao khát lương thiện cao hơn cả tính mạng.
d
*Chí Phèo b? c? tuy?t:
-Bà cô thị Nở không cho thị lấy Chí Phèo khiến anh rơi vào bi kịch tâm hồn đau đớn: Bi kịch bị từ chối quyền làm người.
" Và hắn uống. Nhưng tức quá, càng uống lại càng tỉnh ra. Tỉnh ra, chao ôi, buồn! .. H?n ôm m?t khóc rung r?c.."
-Chí Phèo xách dao đi giết bá Kiến và rồi tự sát vì: Mối thù đang bùng cháy và niềm khao khát lương thiện cao hơn cả tính mạng.
=>Cái chết của Chí Phèo đã tố cáo cái xã hội thực dân phong kiến đẩy người nông dân lương thiện vào con đường bần cùng hoá, lưu manh và vào chỗ chết.

Ý nghĩa của chi tiết thị Nở nhìn nhanh xuống bụng và thị thấy thoáng hiện cái lò gạch cũ bỏ không, xa nhà cửa và vắng người qua lại.:
a. Nhắc lại nơi Chí Phèo ra đời.
b. Bi kịch của Chí Phèo vẫn chưa kết thúc.
c. Thị Nở tìm chỗ ở.
d. Tất cả các ý trên.
b
Diễn biến tâm trạng của Chí Phèo từ khi gặp thị Nở đến kết thúc cuộc đời:
a. Hi vọng - thức tỉnh - thất vọng, phẫn uất - tuyệt vọng- đau đớn.
b. Thức tỉnh - hi vọng- phẫn uất, tuyệt vọng - thất vọng- đau đớn.
c. Thức tỉnh - hi vọng- thất vọng, đau đớn - phẫn uất - tuyệt vọng.
d. Đau đớn - phẫn uất - tuyệt vọng, thức tỉnh - hi vọng- thất vọng.
c
III. CH? D?
Qua hình tượng Chí Phèo, Nam Cao cho thấy số phận khốn cùng, bi thảm của người nông dân nghèo trong xã hội cũ và niềm thương cảm, trân trọng của ông đối với họ.
IV. TỔNG KẾT
1. Nghệ thuật :
- Xây dựng nhân vật điển hình.
- Miêu tả và phân tích diễn biến tâm lí phức tạp của con người.
- Cách dẫn dắt truyện tài tình, kết cấu độc đáo.
-Ngôn ngữ tự nhiên, sống động, giọng văn biến hoá linh hoạt.
2. Nội dung:
-Giaù trò hieän thöïc: toá caùo xaõ hoäi taøn aùc ñaõ ñaåy con ngöôøi vaøo con ñöôøng löu manh, khoâng loái thoaùt.
-Giaù trò nhaân ñaïo: yeâu thöông, tin töôûng con ngöôøi vaø traân troïng khaùt voïng soáng cao ñeïp cuûa hoï.
BÀI TẬP NÂNG CAO
Phân tích và làm nổi bật tính điển hình của nhân vật Bá Kiến:
- D?c di?m con ngu?i :
+ Gi?ng qu�t r?t sang
+ Ti?ng cu?i T�o Th�o
+ L?i nĩi ng?t d?y c� tính, r?t ?n tu?ng.
- Phuong ch�m, th? do?n th?ng tr? :
"M?m n?n r?n buơng"; "Th? nh?t s? k? anh h�ng - Th? hai s? k? c? c�ng li?u th�n"
"B�m th?ng cĩ tĩc, ai b�m th?ng tr?c d?u"; "Gi� n�o d?t d�y - H�y ng?m ng?m d?y ngu?i ta xu?ng sơng, nhung r?i l?i d?t nĩ l�n d? nĩ d?n on..."
- Chính s�ch d�ng ngu?i : D�ng th?ng d?u bị tr? th?ng d?u bị; Tr? khơng l?i thì d�ng; Thu d?ng nh?ng th?ng b?t m?ng, khơng s? ch?t v� khơng s? di t�
=>Khơn ngoan, x?o quy?t, c�o gi� th�m d?c..
=>Nh�n v?t di?n hình cho giai c?p th?ng tr? duong th?i.

Tình cảm :
 ngạc nhiên
 mắt ươn ướt => cảm động
 bâng khuâng, vừa vui vừa buồn, như là ăn năn
 thấy lòng thành trẻ con, muốn làm nũng
 vui, cười thật hiền, nói chuyện, đùa, cảm nhận được hạnh phúc.
 Đó là bản tính của hắn, ngày thường bị lấp đi.
 Chính tình người của Thị Nở đã thức tỉnh tính người trong Chí Phèo.