Tuần 13. Chí Phèo

Chào mừng quý thầy cô và các em học sinh đến với bài học
CHÍ PHÈO
Phần hai: văn bản
Nam Cao
3.Hình tượng nhân vật Chí Phèo
a.Trước khi vào tù
- Hoàn cảnh xuất thân
Chí Phèo xuất thân trong hoàn cảnh nào?
 Bất hạnh, đáng thương.
Chí Phèo có bản chất thế nào?
- Bản chất:
- Người nông dân lương thiện, có ước mơ bình dị:
“Ao ước...sào ruộng làm”/149

- Tự trọng, có ý thức về nhân phẩm:
(Thấy nhục và sợ khi bị bà ba bắt bóp chân.

 Chí Phèo là người nông dân hiền lành, lương thiện, tự trọng.
Vì sao Chí Phèo vào tù?Sau khi ra tù nhân hình biến đổi như thế nào?
b.Sau khi ra tù
Chí trở thành con quỷ dữ của làng
Vũ Đại
Nhân hình
 Trông gớm chết.
Sau khi ra tù nhân tính Chí Phèo thay đổi như thế nào?
- Nghiện rượu, chửi bới, rạch mặt ăn vạ, đập phá, đâm chém...
- Làm tay sai cho bá Kiến.
(Bị cướp mất nhân tính).
 Chí đã bị cướp đi cả nhân hình lẫn nhân tính. Bị biến chất từ một người lương thiện thành con quỉ dữ.
Thay đổi về nhân tính:
Chí Phèo gặt thị Nở trong hoàn cảnh nào?
c. Mối tình Chí Phèo - thị Nở và sự thức
tỉnh tâm hồn của Chí Phèo.
* Mối tình Chí Phèo - thị Nở:
Ban đầu thị Nở chỉ khơi dậy bản
năng của Chí Phèo.
Sự chăm sóc ân cần và tình yêu
mộc mạc chân thành của người
đàn bà xấu xí làm khơi dậy
lương tri của Chí Phèo.
Sau đêm gặp thị Nở Chí Phèo đã có những thay đổi như thế nào?
- Lòng “bâng khuâng”,“mơ hồ buồn.
Lần đầu tiên Chí tỉnh rượu và cảm nhận được những âm thanh quen thuộc của cuộc sống: “Tiếng chim hót……
…..nghe thấy”T149 .
Suy nghĩ về cuộc đời: tiếc nuối về quá
khứ, hiện tại cay đắng, lo sợ cho
tương lai. (T149-150).
Ý thức được cảnh ngộ bi đát.
*Sự thức tỉnh của Chí Phèo

Diễn biến tâm trạng của Chí Phèo khi được thị Nở cho bát cháo hành?
* Chí Phèo khi nhận bát cháo hành
- Ngạc nhiên.
- Xúc động: “thấy mắt hình như ươn ướt”.
- Bâng khuâng, vừa vui vừa buồn, như
là ăn năn.
-Thấy lòng thành trẻ con, muốn làm nũng.
- Vui, cười thật hiền…..
- Chí thèm lương thiện, khát khao hoà
nhập với mọi người.
Chí Phèo hi vọng thị Nở sẽ là cây cầu đưa
Chí trở lại cuộc sống lương thiện (T151).
 Bát cháo hành: là biểu tượng của tình thương, tình người đẹp đẽ.
 Chính tình người của thị Nở đã thức tỉnh tính người trong Chí Phèo.
Chí Phèo hi vọng điều gì ở thị Nở?
Bát cháo hành là biểu tượng cho điều gì?
Tìm đến rượu “càng uống lại càng tỉnh
ra và thoang thoảng thấy hơi cháo hành” “ôm mặt khóc rưng rức”.
Ý thức rõ về nỗi đau thân phận: sinh
ra là người nhưng lại không được
làm người.
Trong lúc tuyệt vọng Chí Phèo đã làm gì?
Vì sao CP không xách dao đến nhà thị Nở như lời Chí đã nói mà lại đến nhà bá Kiến?
- Chí xách dao đến đâm chết bá Kiến rồi tự sát.
- Chí đã chết trên ngưỡng cửa trở về làm người.
Tư tưởng nhân đạo sâu sắc và mới mẻ của nhà văn.
Cái chết của Chí Phèo nói lên ý nghĩa gì?
- Tố cáo mạnh mẽ xã hội thực dân
nửa phong kiến.
Phản ánh mâu thuẫn Chí Phèo – bá
Kiến không thể điều hoà.
- Khát vọng sống lương thiện.
* Ý nghĩa cái chết của Chí Phèo.
- Hình ảnh nghệ thuật độc đáo, giàu ý nghĩa.
Khai thác thế giới nội tâm nhân vật một cách rất tự nhiên.
Khẳng định sự bất diệt của bản chất lương thiện trong con người và niềm tin, lòng nhân ái sẽ giúp con người hoàn lương hướng thiện.
* Nghệ thuật:
* Nghệ thuật:
Giọng văn trần thuật đồng cảm, biến
hoá linh hoạt.
Ngôn ngữ tự nhiên, sống động, sử
dụng khẩu ngữ có tác dụng thể hiện
tính cách, tâm lí nhân vật.
Ý thức nhân phẩm đã trở về, Chí
Phèo không muốn trở lại kiếp sống
thú vật như trước. Khao khát làm
người lương thiện.
Làm thế nào để con người có quyền
sống trong lương thiện.
Giải pháp: Hãy ngăn chặn tình trạng xã
hội làm tha hoá con người.
Phải thay đổi hoàn cảnh xã hội, làm
cho xã hội trở nên nhân đạo để những
người có khát vọng lương thiện như
Chí Phèo mới có quyền tồn tại và
sống trong lương thiện.
Giá trị nhân đạo và giải pháp mang
tính triết lí.
Thông điệp của nhà văn
- Sống trên đời cần có một tấm lòng, tình
yêu thương và sự quan tâm bởi nó có sức
mạnh cảm hóa con người.
- Biết cảm thông , chia sẻ với những số phận bất hạnh trong xã hội.
- Lên án đấu tranh, các thế lực chà đạp quyền sống con người trong xã hội ngày nay.
Dù rơi vào hoàn cảnh nào cũng phải giữ
được lối sống cao đẹp, lương thiện.
Bài học liên hệ bản thân:

1.Dòng nào sau đây khái quát đúng nhất về ý nghĩa đặc biệt của bát cháo hành mà thị Nở mang cho Chí Phèo?
a.Vật đầu tiên Chí Phèo được cho, không do cướp giật mà có.
b.Vật biểu trưng cho tình thương, tình người đẹp đẽ.
c.Vật biểu trưng cho tình yêu.
d.Vật biểu trưng cho niềm khao khát hạnh phúc của Chí Phèo.
CỦNG CỐ:
2. Cách giải thích nào chỉ ra được nguyên nhân sâu xa cái chết bi thảm của Chí Phèo?
a.Vì hận thị Nở từ chối mình.
b.Vì hận bá Kiến, liều mạng trả thù.
c.Vì ý thức rõ về nỗi đau thân phận.
d.Vì hận đời, hận mình.
3. Lần thứ ba Chí Phèo đến nhà bá Kiến
để đòi cái gì?
a. Đòi đi ở tù.
b. Đòi tiền.
c. Đòi rượu.
d. Đòi lương thiện.
DẶN DÒ:
- Phân tích hình tượng nhân vật Chí Phèo.
- Chuẩn bị: Thực hành lựa chọn các bộ phận trong câu.
Xin chân thành cảm ơn quý thầy
cô và các em học sinh.