Tuần 13. Chí Phèo

Nam Cao
CHÍ PHÈO Nam Cao
I. Trước khi gặp Thị Nở:
Chí Phèo là một tên lưu manh, chuyên đi rạch mặt ăn vạ
Là “con quỷ dữ” của làng Vũ Đại
→ Gần như đánh mất cả nhân hình lẫn nhân tính.
CHÍ PHÈO Nam Cao
II. Sau khi gặp Thị Nở:
1. Hoàn cảnh Chí gặp Thị Nở:
Vào một đêm “trăng thanh gió mát”
Thị Nở: đi gánh nước ngủ quên
Chí: say rượu
→ Một cuộc gặp gỡ tình cờ
CHÍ PHÈO Nam Cao
2. Nhân vật Thị Nở:
Xấu xí đến mức “ma chê quỷ hờn”
Ngẩn ngơ, ế chồng
Nghèo, thuộc dòng giống mả hủi
→ Tập trung những gì xấu nhất của một người phụ nữ, là sự mỉa mai của tạo hóa
CHÍ PHÈO Nam Cao
3. Diễn biến tâm trạng của Chí Phèo:
a) Sau đêm ở bên Thị Nở
Tỉnh rượu và cũng là lúc tỉnh ngộ


→ Thị là người đã thắp lên cho Chí một ước mơ, một hi vọng – hi vọng được sống như một con người
+) Tỉnh rượu
+) Tỉnh ngộ
CHÍ PHÈO Nam Cao
Tỉnh rượu:
*) Sự thay đổi về cơ thể: miệng đắng, người bủn rủn, chân tay không buồn nhấc, đặc biệt là CP sợ rượu.
*) Sự thay đổi về tâm lý:
Hắn nhận ra rằng cuộc sống xung quanh mình thật tươi đẹp biết bao:
Hắn cảm nhận được không gian xung quanh với “cái lều ẩm thấp mới chỉ lờ mờ”.
Lần đầu tiên, Chí hoàn toàn tỉnh táo và cảm nhận được âm thanh quen thuộc của cuộc sống xung quanh: tiếng chim hót, tiếng cười nói của những người đi chợ về, tiếng anh thuyền chài gõ mái chèo …
→ Đối với Chí lúc này, những âm thanh ấy chính là tiếng gọi thiết tha của cuộc sống
CHÍ PHÈO Nam Cao
 Tỉnh ngộ:
Chí tỉnh, hồi tưởng về quá khứ:
*) Chí nhớ mình từng là người lương thiện, có ước mơ bình dị: muốn sống hạnh phúc bằng sức lao động của mình “Hình như có một thời hắn đã ao ước có một gia đình nho nhỏ. Chồng cuốc mướn cày thuê, vợ dệt vải. Chúng lại bỏ một con lợn nuôi để làm vốn liếng. Khá giả thì mua dăm ba sào ruộng làm”
Ước mơ bình dị của anh canh điền nhưng vẫn còn dang dở.

CHÍ PHÈO Nam Cao
 Tỉnh ngộ:
Ý thức hiện tại: già, cô độc, cơ thể hư hỏng nhiều
Ý thức về tương lai: Chí thấy “lòng bâng khuâng”, “mơ hồ buồn”: “hình như đã trông trước thấy tuổi già của hắn, đói rét và ốm đau, và cô độc, cái này còn đáng sợ hơn đói rét và ốm đau”
Một tương lai bất hạnh.
Lần đầu tiên, Chí tỉnh táo để ý thức về thân phận mình và sự chảy trôi về thời gian.
Lần đầu tiên, Chí nhận ra sự hiện hữu của mình, đối mặt với chính mình.
Lần đầu tiên, Chí nhận ra tình trạng bế tắc, tuyệt vọng của hiện tại cũng như tương lai đối với thân phận mình.
Ý thức của một con người đã thức dậy trong Chí.
NT:
Miêu tả trực tiếp, gián tiếp
Miêu tả thiên nhiên để làm nổi bật thế giới nội tâm con người
Tạo sự đồng hiện thời gian: Quá khứ, hiện tại, tương lai
Lời văn nửa trực tiếp, ngôn ngữ độc thoại nội tâm
3. Diễn biến tâm trạng của Chí:
b) Sau khi ăn bát cháo hành
Chí ngạc nhiên
Chí xúc động
Chí bâng khuâng
Chí vừa vui, vừa buồn
*) Ý nghĩa của bát cháo hành:
Cảm nhận được hương thơm và vị ngon của bát cháo

Chí muốn lòng thành trẻ con, làm nũng Thị như mẹ
Chí muốn có thêm lương thiện, làm hòa với mọi người
Khao khát hạnh phúc gia đình
Cảm nhận được tình yêu, hạnh phúc lứa đôi
CHÍ PHÈO Nam Cao
- Giúp Chí ý thức về nhân phẩm
Ý NGhĩa
(CHỐT LẠI)
NGHĨA ĐEN:
Cháo hành là liều thuốc dân gian chữa lành cơn cảm sốt bất thành của Chí.
NGHĨA BÓNG:
Là liều thuốc tinh thần chữa lành tâm hồn băng hoại của Chí, khơi dậy nơi sâu thẳm trong Chí nỗi khao khát yêu thương, khao khát mái ấm gia đình mà đi quá nửa cuộc đời, Chí chưa bao giờ được hưởng và trên hết là khao khát lương thiện.
CHÍ PHÈO Nam Cao
Đó là hương vị mộc mạc mà ngọt ngào pha lẫn đắng cay của hạnh phúc và tình người cảm động mà Chí Phèo chưa bao giờ được hưởng
 Nam Cao gửi gắm giá trị nhân đạo sâu sắc: thiên lương trong sáng, khao khát hướng thiện trong con người không thể bị dập tắt, bất chấp hoàn cảnh khắc nghiệt nhất, nó vẫn luôn tiềm ẩn và sẽ bùng lên mãnh liệt khi có cơ hội
*) Vai trò của Thị Nở
Phẩm chất:
Một trái tim người giàu tình yêu thương
Sống có tình nghĩa
Khơi dậy tính người, phần người trong Chí
Cây cầu nối đưa Chí trở về với xã hội “loài người”.
TN là niềm tin, là tia hi vọng duy nhất của Chí.
CHÍ PHÈO Nam Cao
CHÍ PHÈO Nam Cao
3. Diễn biến tâm trạng của Chí:
c) Sau khi bị Thị từ chối
Nguyên nhân:
+ Trực tiếp: do sự ngăn cản của bà cô
+ Sâu xa: do sống trong XH cạn kiệt tình người
Diễn biến tâm trạng:
+) Chí ngẩn người
+) Chí hít thấy hơi cháo hành
+) Chí đuổi theo, ngã xuống đất
+) Chí uống rượu
+) Chí ôm mặt khóc
CHÍ PHÈO Nam Cao
Cụ thể trong 2 ý cuối:
Chí thấm thía sâu sắc bi kịch tinh thần của con người: Sinh ra làm người, nhưng lại không được sống như một con người
Trong nỗi đau đớn, tuyệt vọng ấy, Chí đã tìm đến rượu. Nhưng hôm nay “hắn càng uống lại càng tỉnh ra”
Ý thức được nỗi đau thân phận nên Chí “ôm mặt khóc rưng rức” và cứ “thoang thoảng thấy hơi cháo hành”
→ Con đường giải quyết bi kịch:
 Trở về với cuộc sống lương thiện: Không được – vì Thị Nở đã cắt đứt mối tình
 Trở về với cuộc sống quỷ dữ trước kia: Chí không muốn – vì đã ý thức được nỗi đau của mình

4) Hành động giết Bá Kiến
Diễn biến:
+ CP vừa đi vừa chửi, xông vào nhà Bá Kiến
+ BK mắng, quát CP
+ BK ném cho Chí 5 hào, xua đuổi Chí
+ CP trợn mắt, chỉ vào mặt BK
+ Câu nói của CP: “Tao muốn làm người lương thiện”
+ Câu nói của BK: “Ồ, tưởng gì! Tôi chỉ cần anh lương thiện cho thiên hạ nhờ”
+ “Không được! Ai cho tao lương thiện…Biết không?”
Sử dụng đa dạng các kiểu câu cảm thán, câu hỏi, câu đặc biệt.
Thể hiện nỗi đau đớn, dằn vặt, phẫn uất của Chí khi ý thức được hiện tại.

CHÍ PHÈO Nam Cao
4) Hành động giết Bá Kiến
Phản ánh tình trạng xung đột giai cấp ở nông thôn Việt Nam là hết sức gay gắt và đã đến lúc giai cấp thống trị đen tội
Đây là hành động lấy máu rửa thù của người nông dân một khi họ đã thức tỉnh về quyền sống (dù chỉ là manh động, tự phát)

CHÍ PHÈO Nam Cao
5) Hành động tự kết liễu đời mình:
Đó là cái chết thê thảm, thể hiện sự ăn năn, hối hận khi Chí Phèo ý thức rõ tội ác mà mình gây ra.
Nợ máu phải trả bằng máu. Chí không muốn sống cũng vì khi linh hồn trở về, Chí không thể tiếp tục cam chịu kiếp sống thú vật.
→ Cái chết của Chí chứng tỏ khát khao trở về với cuộc sống lương thiện, với xã hội loài người là vô cùng mãnh liệt
 Để được công nhận là một con người, Chí chỉ còn một cách đó là phải chết.
CHÍ PHÈO Nam Cao
 Ý nghĩa cái chết của Chí:
- Cái chết của Chí là một minh chứng cho sức mạnh phản kháng của người nông dân khi họ bị đẩy vào đường cùng.
Cái chết của Chí Phèo tố cáo cả một xã hội thực dân nửa phong kiến: không chỉ đẩy người nông dân vào con đường bần cùng hóa, lưu manh hóa mà còn dồn nén đến cùng, không cho người nông dân quay lại xã hội ấy nữa.
→ Giá trị hiện thực sâu sắc của tác phẩm
Cảm ơn CÔ VÀ các bạn
đã CHÚ Ý lắng nghe
Nhóm thuyết trình: Nhóm 3+4
Lớp:11A
Nội dung: Đào Thị Nga – THPT CHY
Thiết kế và chỉnh sửa: Vũ Kim Tuân
Cao Trần Phương Linh
ẢNH CHÍ PHÈO BÓP CHÂN CHO BÀ BA
The bye bye song

Bye, bye.
See you tomorrow.
Bye, bye.
See you tomorrow.
Bye, bye.
See you tomorrow.
Bye, bye. Bye, bye.
The bye bye song
The bye bye song