Tuần 13. Cảnh ngày hè (Bảo kính cảnh giới - bài 43)

KÍNH CHÀO QUÍ THẦY CÔ
TRƯỜNG THPT TIỂU CẦN
Giáo viên: Nguyễn Đức Tuấn
NGUYỄN TRÃI (1380 - 1442)
QUỐC ÂM THI TẬP
NỘI DUNG
NGHỆ THUẬT
Lí tưởng
nhân nghĩa,
yêu nước,
thương dân.
Tình yêu
thiên nhiên,
quê hương,
con người,
cuộc sống. . .
Thể thơ
Đường luật
được tác
giả sử dụng
thuần thục
như
thể thơ
dân tộc.
Có khi chen
vào chỗ
thích hợp
một số câu
lục ngôn
(câu sáu chữ)
QUỐC ÂM THI TẬP
(254 bài)
Vô đề
Môn thì lệnh
Môn hoa mộc
Môn cầm thú
Ngôn chí
(21 bài)
Mạn thuật
(14 bài)
Tự thán
(41 bài)
Tự thuật
(11 bài)
Bảo kính
cảnh giới
(61 bài)
CẢNH NGÀY HÈ
(Bài số 43)















CẢNH NGÀY HÈ
(Bảo kính cảnh giới - bài 43)
Nguyễn Trãi






























CẢNH NGÀY HÈ
(Bảo kính cảnh giới - bài 43)
Nguyễn Trãi
CẤU TRÚC BÀI GIẢNG
I.TÌM HIỂU CHUNG
1. Xuất xứ
2. Chủ đề
II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN
1. Nội dung
a. Bức tranh ngày hè
b. Vẻ đẹp tâm hồn của Nguyễn Trãi
b1. Tâm hồn yêu thiên nhiên, yêu đời, yêu cuộc sống.
b2. Tấm lòng ưu ái với dân với nước.
2. Nghệ thuật.
III. Ý NGHĨA VĂN BẢN















I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Xuất xứ
I.TÌM HIỂU CHUNG
1. Xuất xứ
Dựa vào phần tiểu dẫn, em hãy
nêu xuất xứ của bài thơ?
Bài thơ được trích trong chùm thơ "Bảo kính cảnh giới" bài số 43, trong tập "Quốc âm thi tập" của Nguyễn Trãi.
2. Chủ đề
2. Chủ đề
Rồi hóng mát thuở ngày trường,
Hòe lục đùn đùn tán rợp giương .
Thạch lựu hiên còn phun thức đỏ,
Hồng liên trì đã tiễn mùi hương.
Lao xao chợ cá làng ngư phủ,
Dắng dỏi cầm ve lầu tịch dương.
Dẽ có Ngu cầm đàn một tiếng,
Dân giàu đủ khắp đòi phương.
Dựa vào nội dung bài thơ, em hãy nêu chủ đề của bài thơ?
Taâm hoàn yeâu thieân nhieân, yeâu cuoäc soáng vaø khaùt voïng hoøa bình haïnh phuùc cho nhaân daân cuûa ngöôøi anh huøng Nguyeãn Traõi.















I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Xuất xứ
2. Chủ đề
II. ĐỌC - HIỂU
I.TÌM HIỂU CHUNG
II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN
1. Nội dung
a. Bức tranh ngày hè
1. Nội dung
a. Bức tranh ngày hè
Bức tranh ngày hè ở đây được tác giả miêu tả với những hình ảnh,chi tiết nào ?
*Bức tranh ngày hè (chiều hè) được miêu tả với những hình ảnh, chi tiết:
- Màu xanh của tán lá hòe lan rộng thành bóng mát che rợp cả một khoảng đất rộng.















I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Xuất xứ
2. Chủ đề
II. ĐỌC - HIỂU
1. Nội dung
a. Bức tranh ngày hè
II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN
1. Nội dung
a. Bức ngày mùa hè
*Cảnh ngày hè (chiều hè) được miêu tả với những hình ảnh, chi tiết:
- Màu xanh của tán lá hòe lan rộng thành bóng mát che rợp cả một khoảng đất rộng.
- Caây thaïch löïu beân hieân nhaø ñang nôû hoa ñoû thaém.















I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Xuất xứ
2. Chủ đề
II. ĐỌC - HIỂU
1. Nội dung
a. Bức tranh ngày hè
a. Bức ngày mùa hè
*Cảnh ngày hè (chiều hè) được miêu tả với những hình ảnh, chi tiết:
- Màu xanh của tán lá hòe lan rộng thành bóng mát che rợp cả một khoảng đất rộng.
- Cây Thạch lựu bên hiên nhà đang nở hoa đỏ thắm.
- Hoa sen hồng ngoài ao đã ngát mùi hương.















I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Xuất xứ
2. Chủ đề
II. ĐỌC - HIỂU
1. Nội dung
a. Bức tranh ngày hè
- Tiếng người nói lao xao ngoài chợ cá.
- Tiếng ve kêu nhịp nhàng lúc khoan lúc nhặt như tiếng đàn.
* Nghệ thuật
Rồi hóng mát thuở ngày trường,
Hòe lục đùn đùn tán rợp giương
Thạch lựu hiên còn phun thức đỏ,
Hồng liên trì đã tiễn mùi hương .
Lao xao chợ cá làng ngư phủ ,
Dắng dỏi cầm ve lầu tịch dương .
Dẽ có Ngu cầm đàn một tiếng ,
Dân giàu đủ khắp đòi phương
Em hãy xác định những động từ, tính từ, các từ láy được sử dụng trong bài thơ và phân tích tác dụng của những từ loại đó?















I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Xuất xứ
2. Chủ đề
II. ĐỌC - HIỂU
1. Nội dung
a. Bức tranh ngày hè
- Tiếng người nói lao xao ngoài chợ cá.
- Tiếng ve kêu nhịp nhàng lúc khoan lúc nhặt như tiếng đàn.
* Nghệ thuật
- Các động từ: Đùn đùn, giương, phun
Có một cái gì thôi thúc tự bên trong, đang ứa căng, đang tràn đầy, phải giương lên, phải phun ra hết lớp này đến lớp khác.
- Các tính từ: Lục, đỏ, hương
Cảnh ngày hè có đủ hương sắc.















I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Xuất xứ
2. Chủ đề
II. ĐỌC - HIỂU
1. Nội dung
a. Bức tranh ngày hè
* Nghệ thuật
- Các động từ: Đùn đùn, giương, phun
? Có một cái gì thôi thúc tự bên trong, đang ứa căng, đang tràn đầy, phải giương lên, phải phun ra hết lớp này đến lớp khác.
- Các tính từ: Lục, đỏ, hương
? Cảnh ngày hè có đủ hương sắc.
- Các từ láy: Lao xao, dắng dỏi
Nhấn mạnh âm thanh của cảnh ngày hè ? cảnh ngày hè ở đây rất xao động, nhộn nhịp, rộn rã.
- Cách ngắt nhịp � khá mới mẻ
Làm nổi bật cảnh vật chiều hè.






























I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Xuất xứ
2. Chủ đề
II. ĐỌC - HIỂU
1. Nội dung
a. Bức tranh ngày hè
Qua việc tìm hiểu trên, em thấy bức tranh ngày hè trong bài thơ hiện lên như thế nào và cho biết mối quan hệ giữa con người và cảnh vật ở đây?
Bức tranh ngày hè (chiều hè) ở một vùng làng chài hiện lên chân thật, sinh động, tràn đầy sức sống ? Sự đồng cảm giữa con người và cảnh vật.
a. Bức tranh ngày hè.
Cảnh ngày hè (chiều hè) được miêu tả với những hình ảnh,chi tiết:
- Màu xanh của tán lá hòe lan rộng thành bóng mát che rợp cả một khoảng đất rộng.
- Cây thạch lựu bên hiên nhà đang nở hoa đỏ thắm.
- Hoa sen hồng ngoài ao đã ngát mùi hương.
- Tiếng người nói lao xao ngoài chợ cá.
- Tiếng ve kêu nhịp nhàng lúc khoan lúc nhặt như tiếng đàn.
?Bức tranh chiều hè ở một vùng làng chài hiện lên chân thật, sinh động, tràn đầy sức sống.
? Sự đồng cảm giữa con người và cảnh vật.















I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Xuất xứ
2. Chủ đề
II. ĐỌC - HIỂU
1. Nội dung
a. Bức tranh ngày hè
II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN
1. Nội dung
a. Bức ngày ngày hè
b. Vẻ đẹp tâm hồn của Nguyễn Trãi
b1. Tâm hồn yêu thiên nhiên, yêu đời, yêu cuộc sống.
b. Vẻ đẹp tâm hồn của Nguyễn Trãi
b1. Tâm hồn yêu thiên nhiên, yêu đời, yêu cuộc sống.
- Câu 1: Rồi / hóng mát / thuở ngày trường.
+ “Roài”
Rỗi rãi, nhàn nhã
+ “Thuôû ngaøy tröôøng”
Thuở ngày dài















I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Xuất xứ
2. Chủ đề
II. ĐỌC - HIỂU
1. Nội dung
a. Bức tranh ngày hè
b. Vẻ đẹp tâm hồn của Nguyễn Trãi
b1. Tâm hồn yêu thiên nhiên, yêu đời, yêu cuộc sống
b1. Taâm hoàn yeâu thieân nhieân, yeâu ñôøi, yeâu cuoäc soáng
- Câu 1: Rồi / hóng mát / thuở ngày trường.
+ "Rồi" ? rỗi rãi, nhàn nhã
+ "Thuở ngày trường"? thuở ngày dài
+ Nhịp thơ 1/ 2/ 3 ? câu thơ lục ngôn
Thôøi gian raûnh roãi, taâm hoàn thö thaùi, thanh thaûn ñeå laøm thô, ngaém caûnh, ñeå yeâu say caûnh ñeïp.















I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Xuất xứ
2. Chủ đề
II. ĐỌC - HIỂU
1. Nội dung
a. Bức tranh ngày hè
b. Vẻ đẹp tâm hồn của Nguyễn Trãi
b1. Tâm hồn yêu thiên nhiên, yêu đời, yêu cuộc sống
b1. Taâm hoàn yeâu thieân nhieân, yeâu ñôøi, yeâu cuoäc soáng
- Câu 1:Thời gian rảnh rỗi, tâm hồn thư thái, thanh thản để làm thơ, ngắm cảnh, để yêu say cảnh đẹp.
- Câu 2,3,4:
Cây ở ngoài hiên, ngoài ao đều ở trạng thái tràn đầy sức sống , đua nhau trổ hoa, tỏa hương.
Tâm trạng phấn chấn của nhà thơ trước cảnh thiên nhiên.
- Câu 5,6:
Âm thanh cuộc sống: lao xao của làng ngư phủ, dắng dỏi của tiếng ve.
Lòng thiết tha yêu đời, yêu cuộc sống của tác gi?.















I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Xuất xứ
2. Chủ đề
II. ĐỌC - HIỂU
1. Nội dung
a. Bức tranh ngày hè
b. Vẻ đẹp tâm hồn của Nguyễn Trãi
b1. Tâm hồn yêu thiên nhiên, yêu đời, yêu cuộc sống.
b2.Tấm lòng ưu ái với dân, với nuớc
b2.Tấm lòng ưu ái với dân, với nuớc
Câu 7,8:
- Tác giả ước mơ có được chiếc đàn của vua Thuấn để gảy khúc Nam Phong ca ngợi cảnh dân ấm no, hạnh phúc.
- Câu kết, câu lục ngôn nhịp thơ 3/3 :
Sự dồn nén cảm xúc của cả bài thơ.
Niềm tha thiết lớn với đời, ước mong về một xã hội thanh bình, nhân dân sống trong ấm no hạnh phúc, dân giàu, nước mạnh.
Mang ý nghĩa thẩm mỹ và nhân văn sâu sắc.
b.Vẻ đẹp tâm hồn của Nguyễn Trãi
b1. Tâm hồn yêu thiên nhiên, yêu đời, yêu cuộc sống.
Câu 1:Thời gian rảnh rỗi, tâm hồn thư thái, thanh thản để làm thơ, ngắm cảnh, để yêu say cảnh đẹp.
Câu 2,3,4: Cây ở ngoài hiên, ngoài ao đều ở trạng thái tràn đầy sức sống , đua nhau trổ hoa, tỏa hương ?Tâm trạng phấn chấn của nhà thơ trước cảnh thiên nhiên
Câu 5,6: Âm thanh ngày hè: lao xao của làng ngư phủ, dắng dỏi của tiếng ve ? Âm thanh của cuộc sống nhộn nhịp
?Lòng thiết tha yêu đời, yêu cuộc sống của tác gi?.
b2.Tấm lòng ưu ái với dân, với nuớc
Câu 7,8: Tác giả ước mơ có được chiếc đàn của vua Thuấn để gảy khúc Nam Phong ca ngợi cảnh dân ấm no hạnh phúc.
?Niềm tha thiết lớn với đời, ước mong về một xã hội thanh bình, nhân dân sống trong ấm no hạnh phúc, dân giàu, nước mạnh















I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Xuất xứ
2. Chủ đề
II. ĐỌC - HIỂU
1. Nội dung
a. Bức tranh ngày hè
b. Vẻ đẹp tâm hồn của Nguyễn Trãi
b1. Tâm hồn yêu thiên nhiên, yêu đời, yêu cuộc sống.
b2.Tấm lòng ưu ái với dân, với nuớc
2. Nghệ thuật
2. Ngheä thuaät
Em hãy tìm những nét nghệ thuật tiêu biểu được sử dụng trong bài thơ?
- Hệ thống ngôn từ giản dị, tinh tế xen lẫn từ Hán và điển tích.
- Sử dụng từ láy độc đáo: đùn đùn, lao xao, dắng dỏi, . . .
III. Ý NGHĨA VĂN BẢN
III. YÙ NGHÓA VAÊN BAÛN
Tư tưởng lớn xuyên suốt sự nghiệp trước tác của Nguyễn Trãi - tư tưởng nhân nghĩa yêu nước thương dân - được thể hiện qua những rung động trữ tình dạt dào trước cảnh thiên nhiên ngày hè.















CỦNG CỐ
CẢNH NGÀY HÈ
Bức tranh mùa hè
Vẻ đẹp tâm hồn của
Nguyễn Trãi
Chân thật, sinh động,
tràn đầy sức sống.
Yêu thiên nhiên,
yêu đời
yêu cuộc sống.
Tấm lòng ưu ái
với dân,
với nước.
DẶN DÒ
- Học thuộc lòng bài thơ.
-Bài thơ giúp em hiểu gì về Nguyễn Trãi?
- Em có nhận xét gì về tiếng Việt trong bài thơ?
BÀI HỌC KẾT THÚC KÍNH CHÀO QUÍ THẦY CÔ