Tuần 13. Cảnh ngày hè (Bảo kính cảnh giới)

Cảnh ngày hè
Bảo kính cảnh giới, bài 43
Nguyễn Trãi
Đọc văn
Tác giả Nguyễn Trãi (1380-1442)
1. Tập thơ Quốc âm thi tập
- Tập thơ Nôm: 254 bài, đánh dấu sự phát triển của thơ tiếng Việt.
- Về nội dung: Vẻ đẹp con người Nguyễn Trãi.
- Về nghệ thuật: Thơ Nôm Đường luật với các câu thơ lục ngôn.
I. Tiểu dẫn :
Cảnh ngày hè - Nguyễn Trãi
( Bảo kính cảnh giới, bài 43 )
- Quốc âm thi tập gồm 4 phần: Vô đề, Môn thì lệnh, Môn hoa mộc, Môn cầm thú
2. Bài thơ Cảnh ngày hè
a. Xuất xứ:
Bài thơ số 43 trong mục Bảo kính cảnh giới - phần Vô đề
b. Nhan đề:
Cảnh ngày hè - nội dung bài thơ nghiêng về bức tranh cuộc sống.
c. Bố cục:
- 6 câu thơ đầu: Bức tranh thiên nhiên, cuộc sống.
- 2 câu thơ cuối: Khát vọng của nhà thơ.
II. Đọc - hiểu văn bản
1. 6 Câu đầu : Bức tranh thiên nhiên- cuộc sống ;
- Đường nét:
hài hoà, hình khối vui mắt.
- Màu sắc: màu đỏ của hoa lựu. Màu hồng của hoa sen
=> Chỉ với sự phối hợp các màu sắc cũng đủ thấy sức
sống của cảnh vật ngày hè.
a. Thiên nhiên :
+ Âm thanh ->Dắng dỏi cầm ve
=> Nguyễn Trãi đã hoà màu sắc, âm thanh, đường nét theo quy luật của các đẹp trong hội hoạ, làm cho bức tranh thiên nhiên, vừa có hình, vừa có hồn, vừa gợi tả, vừa sâu lắng.
B,Bức tranh cuộc sống :
+ âm thanh Lao xao chợ cá làng Ngư Phủ
=> Cuộc sống no đủ của người lao động
Hai câu cuối: khát vọng của nhà thơ
- Dẽ có Ngu Cầm đàn một tiếng ->ước mong có cây đàn vua Nghiêu, Thuấn để đàn một khúc Nam phong : Ca ngợi cuộc sống ấm no của người dân
- Câu kết ( câu lục ngôn ): Dân giàu đủ khắp đòi phương -> thể hiện sự dồn nén cảm xúc của tác giả khát vọng về dân giàu nước mạnh
=> Điểm kết tụ của hồn thơ ức Trai không phải ở thiên nhiên, tạo vật mà chính là ở con người, ở người dân.
III. Tổng kết
1. Nội dung:
- Bài thơ là bức tranh ngày hè đẹp, sinh động và đầy sức sống.
- Qua bức tranh thấy được vẻ đẹp tâm hồn của Nguyễn Trãi.
2. Nghệ thuật:
- Bài thơ vừa mang nét trang trọng cổ điển vừa bình dị, tự nhiên.
- Sử dụng các câu thơ lục ngôn.