Tuần 13. Cảnh ngày hè (Bảo kính cảnh giới)

CẢNH NGÀY HÈ
(Bảo kính cảnh giới - bài 43)
Nguy?n Tr�i
1
CẢNH NGÀY HÈ
(Bảo kính cảnh giới – bài số 43)
Nguyễn Trãi
I.Tìm hiểu chung
1. Tác giả: Nguyễn Trãi
(1380- 1442)


2
- Ông là anh hùng dân tộc, danh nhân hóa thế giới, nhà chính trị, quân sự, nhà thơ lớn của Việt Nam thời Trung đại.
2. Tập thơ Quốc âm thi tập
3
I.Tìm hiểu chung
1. Tác giả ( 1380- 1442)
2. Tập Thơ “Quốc âm thi tập”
- Gồm 254 bài, đánh dấu sự phát triển của thơ tiếng Việt.
Nội dung: phản ánh vẻ đẹp con người Nguyễn Trãi, lí tưởng nhân nghĩa, yêu nước, thương dân; yêu thiên nhiên, quê hương, con người, cuộc sống…
Nghệ thuật: Việt hóa thể thơ Đường luật
Bố cục: gồm 4 phần: Vô đề, Môn thì lệnh, Môn hoa mộc, Môn cầm thú.
4
I.Tìm hiểu chung
1. Tác giả: Nguyễn Trãi (1380- 1442)
2.Tác phẩm: Quốc âm thi tập
3. Bài thơ: Cảnh ngày hè
- Hoàn cảnh sáng tác: Nguyễn Trãi về quê ở ẩn lần 2 khoảng 1438- 1442
Xuất xứ: bài thơ số 43 - Bảo kính cảnh giới - Vô đề.
Bố cục : 2 phần
+ P1 (câu 1- câu 6): Vẻ đẹp bức tranh thiên nhiên và cuộc sống con người
+ P2 (câu 7, 8): Vẻ đẹp tâm hồn của nhà thơ
5
Bài thơ số 43
6
Cảnh Côn Sơn
7
II. Đọc hiểu bài thơ
1. Vẻ đẹp bức tranh thiên nhiên, cuộc sống con người
a, Bức tranh thiên nhiên
8
Cây và hoa hòe

9
Thạch lựu

10
Hồng liên trì
11
II. Đọc hiểu bài thơ
1. Vẻ đẹp bức tranh thiên nhiên, cuộc sống con người
a, Bức tranh thiên nhiên
12
Câu 1: Tâm thế đón nhận
Rồi hóng mát thưở ngày trường
- Cách tân táo bạo, mới mẻ trong thơ Nôm
Nhịp thơ 1/2/3 -> sự thư thái, tư thế ung dung, tự tại
-> Tâm thế của con người an nhàn, tìm đến thiên nhiên, hòa mình với thiên nhiên. .
- Màu sắc
+ Màu xanh lục của lá hòe
+ Màu đỏ của hoa lựu
+ Màu hồng của hoa sen
=> Màu sắc tươi sáng, rực rỡ và tràn đầy sức sống
13
II.Đọc hiểu bài thơ.
1.Bức tranh thiên nhiên và cuộc sống của con người
a, Bức tranh thiên nhiên
Động từ mạnh:
+ Đùn đùn (dồn dập tuôn ra)
+ Giương (tỏa rộng ra)
+ Phun (bật ra)
+ Tiễn (ngát)
=> Sức sống cảnh vật đang căng tràn, cựa quậy và vận động không ngừng.
NT: Từ láy, ĐT mạnh, đối, nhịp thơ thay đổi linh hoạt => Trạng thái cảnh vật nổi bật hơn

14
- Tác giả đón nhận bằng nhiều giác quan:
+ Thị giác: nhìn thấy màu sắc
+ Khứu giác: mùi hương hoa sen
+ Thính giác: tiếng ve kêu, liên tưởng: tiếng ve như tiếng đàn…
+ Xúc giác: hóng mát
=> Tác giả có tình yêu thiên nhiên say đắm, nồng nàn, tâm hồn tinh tế có thể giao cảm với thiên nhiên.
15
16
Lao xao chợ cá
Dắng dỏi cầm ve
II. Đọc hiểu bài thơ
1.Bức tranh thiên nhiên,cuộc sống con người
b. Cuộc sống con người

Âm thanh:
+ Tiếng ve dắng dỏi: như tiếng đàn -> âm thanh của thiên nhiên
+ Tiếng lao xao chợ cá -> âm thanh của cuộc sống thanh bình
NT Đảo ngữ, Từ láy, từ Hán Việt, đối
=> Cuộc sống nhộn nhịp, tưng bừng, rộn rã, no đủ
17
=>  Bức tranh thiên nhiên rực rỡ, tươi vui và cuộc sống ấm no, hạnh phúc
18
2. V? d?p t�m h?n thi nh�n
Hai câu cuối nhà thơ ước điều gì? Qua hai câu thơ cuối cho ta hiểu tấm lòng của Nguyễn Trãi đối với dân như thế nào?

19
2. Hai câu kết: Tấm lòng yêu thương nhân dân
Ước có cây đàn của vua Thuấn, gảy khúc Nam phong cầu mưa thuận gió hòa, để “Dân giàu đủ khắp đòi phương”.
Lấy vua Nghiêu, vua Thuấn “làm gương báu răn mình”: luôn khao khát đem tài trí để thực hành tư tưởng nhân nghĩa yêu nước, thương dân.

20
II.Đọc - hiểu bài thơ
1.Bức tranh thiên nhiên, cuộc sống của con người
2. Vẻ đẹp tâm hồn của nhà thơ
III. Tổng kết
1.Nội dung
Bức tranh ngày hè tươi đẹp, tràn đầy sức sống
Vẻ đẹp tâm hồn Nguyễn Trãi.
2.Nghệ thuật
Ngôn ngữ giản dị, tinh tế, biểu cảm
Từ Hán Việt, Điển cố, Điển tích, Đảo ngữ, từ láy, đối
- Thể thơ: Thất ngôn xen lục ngôn
21