Tuần 12. Phong cách ngôn ngữ báo chí

SỞ GIÁO DỤC - ĐÀO TẠO H� NAM
TRƯỜNG THPTA PH? L�
CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ
VỀ THAM DỰ HỘI GIẢNG
Môn : NGỮ VĂN
Giáo viên : TRẦN ÁNH TUYẾT
Lớp : 11
1. Lập luận so sánh trong văn nghị luận có tác dụng là:
A.Nhằm làm rõ sự khác nhau giữa các đối tượng , làm cho bài nghị luận rõ ràng, cụ thể, sinh động và có sức thuyết phục.
B. Nhằm làm sáng rõ đối tượng đang nghiên cứu trong tương quan với đối tượng khác làm cho văn nghị luận rõ ràng , cụ thể và có sức thuyết phục.
C.Nhằm làm rõ sự giống nhau giữa đối tượng, làm cho bài nghị luận rõ ràng cụ thể, sinh động và có sức thuyết phục.
D. Nhằm thể hiện quan điểm của người viết về một vấn đề nào đó?
2. Xác định thao tác lập luận so sánh trong các đoạn văn sau?
a. " Tôi nghĩ: hi vọng là cái chẳng phải là có, cũng chẳng phải là không có. Nó cũng như con đường trên mặt đất; kì thực trên mặt đất vốn làm gì có con đường. Người ta đi mãi thì thành đường thôi ".
? So sánh tương đồng
b. " Trên trời có cái to lớn hơn cả biển cả, đó là bầu trời. Nhưng có cái còn to lớn hơn cả
bầu trời kia nữa, đó là tâm hồn con
người ".
 So sánh tăng cấp
Tiết 47 - Tiếng Việt
Phong cách ngôn ngữ báo chí
1- Tìm hiểu một số thể loại văn bản báo chí
a. Bản tin
a1. Tìm hiểu ngữ liệu
I- Ngôn ngữ báo chí
? Dựa vào SGK và sự hiểu biết của bản thân, em hãy cho biết một số thể loại của báo chí ?
Thời báo Việt.com.Giáo dục - Thứ ba 27.03.2007
Tôn vinh thủ khoa năm 2006
Theo tin từ Trung ương Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh, 122 thủ khoa sẽ được tuyên dương tại Hà Nội từ ngày 29 đến 21.3.
Trong số đó có 98 thủ khoa của kỳ tuyển sinh đại học và đoạt huy chương vàng ở các kỳ thi O-lim-pích quốc tế, 24 thủ khoa tốt nghiệp đại học năm 2006.
Chương trình tôn vinh thủ khoa năm nay mở rộng về đối tượng , không chỉ tôn vinh trong kỳ tuyển sinh mà còn tuyên dương cả những thủ khoa tốt nghiệp đại học.
50 thủ khoa tiêu biểu đại diện cho 122 thủ khoa đến từ mọi miền tổ quốc sẽ tham gia các hoạt động như dâng hương tại Văn Miếu, báo công và vào lăng viếng chủ tịch Hồ Chí Minh, tham gia buổi gặp gỡ với một số vị lãnh đạo của chính phủ và giao lưu với học sinh, sinh viên thủ đô.
Sắp tới, Trung ương Đoàn sẽ thành lập câu lạc bộ thủ khoa Việt Nam nhằm liên kết, tập hợp những sinh viên giỏi để cùng trao đổi và chia sẻ kinh nghiệm học tập
? Em hãy cho biết sự kiện trong bản tin là gì ? Sự kiện ấy diễn ra ở đâu, vào thời gian nào ?
* Ngữ liệu 1 (SGK)
1- Tìm hiểu một số thể loại văn bản báo chí
a. Bản tin:
TT - Ngày 22-9, văn phòng công chứng tư đầu tiên của Thành phố Hồ Chí Minh đã khai trương tại số 9A Quang Trung, phường 10, quận Gò Vấp với tên gọi Văn phòng công chứng Nguyễn Thị Tạc. Văn phòng này do công chứng viên Nguyễn Thị Tạc (nguyên trưởng phòng công chứng số 4, đã về hưu) làm trưởng văn phòng. Đến nay, TP Hồ Chí Minh đã có tám văn phòng công chứng tư được Uỷ ban nhân dân Thành phố cấp phép hoạt động.
Thành phố Hồ Chí Minh : khai trương văn phòng công chứng tư đầu tiên
* Ngữ liệu 2
Nhân viên VPCC hướng dẫn khách hàng ký vào hợp đồng công chứng - Ảnh: Chi Mai
I- Ngôn ngữ báo chí

? Đọc ngữ liệu và cho biết những thông tin em thu nhận được ?
I- Ngôn ngữ báo chí
1- Tìm hiểu một số thể loại văn bản báo chí
a. Bản tin :
a2. Đặc điểm:
Bản tin
Thời gian, địa điểm
Ng?n g?n, c?p nh?t
Sự kiện, sự việc chính x�c
? Vậy bản tin là gì ?
? Đọc ngữ liệu SGK và cho biết ngữ liệu cung cấp thông tin gì ? Cách cung cấp thông tin của tác giả có gì khác biệt so với bản tin ?
b. Phóng sự
b1. Tìm hiểu ngữ liệu

* Ngữ liệu 1( SGK)
b. Phóng sự
* Ngữ liệu 2:
“Sạt lở đường Hồ Chí Minh”
TTCT - Tuyến đường Hồ Chí Minh đoạn A Tép, A Đớt thuộc địa phận tỉnh Thừa Thiên - Huế lại bị sạt lở nặng do ảnh hưởng của những đợt mưa lũ vừa qua. Trên thực tế suốt mấy mùa mưa lũ, năm nào tuyến đường này cũng bị sạt lở và ách tắc nghiêm trọng.
Hàng loạt cánh rừng chạy ven đường bị sạt lở cuốn trôi hàng trăm gốc cây cổ thụ
Đoạn đường nơi có hơn 35.000m3 đất đá bị sạt lở nặng
Đường biến thành đầm lầy
Một cây cổ thụ gãy ngã trên đường Hồ Chí Minh đoạn km 390 thuộc địa phận A Roàng, A Lưới
Một đoạn đường bị biến thành vũng lầy, khiến nhiều công nhân ngao ngán đứng nhìn
Công nhân khẩn trương giải tỏa mặt đường tại km 402+237
Do địa hình quá hiểm trở, núi cao vực sâu, hệ thống taluy dương của đường lại quá mỏng manh nên hễ trời mưa to là sạt lở. Chỉ trong khoảng chưa đầy 25km đoạn A Đớt - A Tép nhưng đã có đến 31 điểm sạt lở nặng, với khối lượng đất đá bị sạt lở lên đến hơn 160.000m3. Tổng thiệt hại (theo ước tính của Công ty cổ phần Quản lý đường bộ Thừa Thiên - Huế) lên đến hàng chục tỉ đồng. Nghiêm trọng và nặng nề nhất phải kể đến các điểm sạt lở tại km 390+400, 392+200 và 402+237. …..
Ngay sau khi nghe tin tuyến đường bị sạt lở nặng, Bộ trưởng Bộ GTVT Hồ Nghĩa Dũng đã đi khảo sát thực tế. Theo ông Dũng: “Nếu có điều kiện về tài chính thì những điểm sạt lở nặng này sẽ được xử lý triệt để bằng hướng làm cầu vượt, cầu cạn hoặc đường hầm”.  
ĐĂNG NAM - THÁI LỘC
Phóng sự
Thông tin sự việc một cách đầy đủ, chính xác
Mở rộng phần tường thuật chi tiết sự kiện và
miêu tả bằng hình ảnh
Cung cấp một cái nhìn đầy đủ, sinh động và hấp dẫn
b. Phóng sư
b2. Đặc điểm
? Nêu đặc điểm của phóng sự ? So sánh với bản tin chúng có điểm giống và khác nhau như thế nào?
? Em cho biết tiểu phẩm đề cập đến vấn đề gì? Có thấy thái độ của tác giả qua tác phẩm? Thái độ đó thể hiện qua ngôn ngữ, giọng điệu như thế nào?
c1. Tim hiểu ngữ liệu
* Ngữ liệu 1 (SGK)
c. Tiểu phẩm
c. Tiểu phẩm.
* Ng? li?u 2
“ Tranh tài thế giới ”
- Tính ra cả nước đã có 141 sân golf, trong đó 2.625 ha là ruộng lúa. Liệu có phải thể thao mình đang mùa yếu kém, chuyển sang phát triển môn golf để tranh tài thế giới?
- Hơn 70% hội viên chơi golf là các ông nước ngoài, có ông nào nhập quốc tịch Việt như Phan Văn Santốt đâu mà vào đội tuyển.
- Tính ra có 2,6 triệu nông dân mất ruộng.
- Trong khi đó các CLB golf chỉ có 5.000 hội viên. Bình quân một người chơi golf thì 520 người mất đất.
- May mà năm nay Chính phủ đã mấy lần ra lệnh hạn chế sân golf, nếu cứ để tự do chả mấy chốc nông dân mình thành... “Xuân tóc đỏ” cả.
LÝ SINH SỰ
Hàm chứa một chính kiến về thời cuộc
Tiểu phẩm
Ngắn gọn, rõ ràng
Giọng văn: thân mật, dân dã,
có sắc thái mỉa mai, châm biếm
c. Tiểu phẩm.
c2. Đặc điểm
? Nêu đặc điểm của tiểu phẩm ?
2 - Nhận xét chung về văn bản báo chí và ngôn ngữ báo chí

a. * Có nhiều thể loại:
- Tin tức
Phóng sự
Bình luận
Tiểu phẩm
Thông tin quảng cáo
Một số thể loại khác như: phỏng vấn, thư bạn đọc.

? Nh?n x�t v? th? lo?i c?a b�o chí ?
? B�o chí t?n t?i ? m?y d?ng?
? Y�u c?u v? s? d?ng ngơn ng? gi?a c�c th? lo?i b�o chí cĩ gi?ng nhau khơng?
? Th? n�o l� ngơn ng? b�o chí?
? B�o chí cĩ ch?c nang gì?
? Ph?m vi s? d?ng c?a ngơn ng? b�o chí ?

* Hai dạng chính:
- D?ng nói: đọc, trả lời phỏng vấn miệng, thuyết minh..trong phát thanh v� truyền hình.
- D?ng viết: (báo viết).
Lưu ý: còn có báo ảnh, truy?n hình, báo điện tử.

Thông tin về tình hình tai nạn giao thông
ở thành phố Đà Nẵng
2- Nhận xét chung về văn bản báo chí và ngôn ngữ báo chí
b. Mỗi thể loại đều có yêu cầu riêng về sử dụng ngôn ngữ.
Bản tin: ngắn gọn, cô đúc…
Phóng sự : miêu tả tỉ mĩ, căn kẽ…
c. Ngôn ngữ
báo chí

Cung cấp tin tức thời sự
Phản ánh dư luận và ý kiến của quần chúng

Nêu quan điểm, chính kiến của tờ báo.
Thúc đẩy sự phát triển tích cực của xã hội.

Bao gồm hầu hết các phạm vi sử dụng của xã hội.
Bài tập 2 (SGK):
Bản tin:
Thông tin sự việc một cách ngắn gọn
Thông tin kịp thời cập nhật
Phóng sự:
Vừa thông tin sự việc, vừa miêu tả cụ thể, sinh động.
Yêu cầu: Gợi cảm, gây được hứng thú
III. Luyện tập
II. Ghi nhớ (SGK)
Bài tập 3 (SGK):
Để viết được tin ngắn phản ánh tình hình học tập của lớp, cần có các yếu tố:
Thời gian: Vào thời điểm nhất định
Địa điểm: Tại lớp học
Sự kiện: Chú ý sự kiện nổi bật
Ý kiến ngắn về sự kiện
III. Luyện tập
Bài tập
Đoạn văn sau viết theo kiểu nào của phong cách ngôn ngữ báo chí ?
“ Chiều 6 – 10, tại Trung tâm Công nghệ phần mềm đã diễn ra lễ bế giảng lớp đào tạo tin học dành cho cán bộ công chức các sở, ban, ngành trong toàn tỉnh...”

a/ bình luận
b/ tin tức
c/ tiểu phẩm

Đoạn văn sau viết theo kiểu nào của phong cách ngôn ngữ báo chí ?
Các nhà thơ nữ ở Huế không đông đảo, nhưng những trang thơ của họ lấp lánh vẻ đẹp trí tuệ hiện đại, tiềm ẩn những khát vọng nhân văn; thì thầm những nỗi niềm quyến rũ ...
( Trích bài báo “ Thơ phái đẹp ở Huế - một nét nhìn ngang “ của Hồ Thế Hà, đăng trên báo Thừa Thiên - Huế cuối tuần từ 14 đến 17 – 10 – 2004 )


a/ bình luận
b/ tin tức
c/ tiểu phẩm
d/ văn chương


Bài tập
§Æt tªn cho tin ng¾n sau:
Ngµy 29-5-2005, t¹i c«ng viªn n­íc Hå T©y, c«ng ty s÷a Vinamilk phèi hîp víi Bé Gi¸o dôc vµ ®µo t¹o tæ chøc s©n ch¬i C¸nh diÒu ­íc m¬ dµnh cho thiÕu nhi vµ lÔ trao häc bçng Vinamilk- ­¬m mÇm tµi n¨ng trÎ ViÖt Nam 2005. §©y lµ quü häc bçng h»ng n¨m do c«ng ty Vinamilk tµi trî, dµnh riªng cho häc sinh tiÓu häc cã thµnh tÝch xuÊt s¾c trong lÜnh vùc v¨n ho¸, thÓ thao , nghÖ thuËt vµ häc sinh nghÌo v­ît khã v­¬n lªn trong häc tËp. N¨m 2005 nµy, Vinamilk dµnh h¬n 1 tû ®ång tÆng 2040 häc sinh cña 42 tØnh thµnh. Mçi suÊt häc bçng gi¸ trÞ 500 ngh×n ®ång. LÔ trao häc bçng ®­îc truyÒn trùc tiÕp trªn sãng VTV1 , vµo lóc 20 giê.
Đặt tên:
- Hơn một tỉ đồng tặng học sinh tiểu học.

- Trao học bổng Vinamilk- ươm mầm tài năng
trẻ Việt Nam 2005
Đây là tờ báo cách mạng đầu tiên của nước ta do Bác Hồ sáng lập ở Trung Quốc năm 1925
Xin chân thành cảm
ơn Quý thầy cô và các em!

Gạch chéo ô sai
A. Rừng cười nhiệt đới rất giòn giã, sảng khoái tác dụng thư giãn sự căng thẳng cho độc giả.
B. Tiếng cười chua cay vỗ vào mặt xã hội thượng lưu, lố lăng đồi bại đương thời.
C. Tiểu thuyết thể hiện trình độ trào phúng bậc thầy, có sức phê phán mãnh liệt xã hội đương thời.
Đáp án: A



Năm sinh năm mất của Vũ Trọng Phụng
A. 1913 – 1939
B. 1914 – 1938
C. 1912 – 1939
7c
4. Tác phẩm của Vũ Trọng Phụng gồm
A. Gồm nhiều thể loại nhưng nổi tiếng là kịch và tiểu thuyết
B. Gồm nhiều thể loại nhưng nổi tiếng là phóng sự và tiểu thuyết

3. Gạch chéo ô sai
Tác phẩm của Vũ Trọng Phụng là
Cạm bẫy người
Thiếu quê hương
Giông tố
Vỡ đê
Không phải bất cứ văn bản nào đăng trên báo, đọc trên đài đều thuộc phong cách ngôn ngữ báo chí. Thơ, truyện là thuộc PCNN văn chương. Các văn bản hành chính là thuộc PCNN hành chính, báo cáo hoặc phát biểu của cơ quan chính quyền đoàn thể là thuộc PCNN chính luận...Báo, đài chỉ là nơi đăng tải, chuyển tải những văn bản đó mà thôi