Tuần 12. Phong cách ngôn ngữ báo chí

Kính chào quý
thầy cô và các em!
A. Lời nói phải có văn hóa, có lễ phép, phải hấp dẫn được người nghe.

B. Không làm mất lòng người mà mình giao tiếp.

C. Lời nói phải phù hợp với từng hoàn cảnh, nội dung và đối tượng giao tiếp.

D. Cả 3 ý A, B, C
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1: Người xưa thường nói :
“Lời nói chẳng mất tiền mua
Lựa lời mà nới cho vừa lòng nhau”
Em hiểu như thế nào nào về sự “lựa lời” trong giao tiếp?
A. Là khoa học về cách thức lựa chọn âm thanh trong giao tiếp
B. Khi sự diễn đạt bằng hai dạng nói và viết có thể được quy về một số kiểu nhất định
C. Là khoa học về cách thức lựa chọn từ ngữ trong giao tiếp
D. Là khoa học về cách thức lựa chọn câu văn trong giao tiếp
Câu 2: Thế nào là phong cách ngôn ngữ?
KIỂM TRA BÀI CŨ

PHONG CÁCH NGÔN NGỮ BÁO CHÍ
PHONG CÁCH NGÔN NGỮ BÁO CHÍ
I. NGÔN NGỮ BÁO CHÍ
1. Tìm hiểu một số thể loại văn bản báo chí

Thời báo Việt.com.Giáo dục - Thứ ba 27.03.2007
Tôn vinh 122 thủ khoa năm 2006
Theo tin từ Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, 122 thủ khoa sẽ được tuyên dương tại Hà Nội từ ngày 29 đến 31.3.
Trong số đó có 98 thủ khoa của kỳ tuyển sinh đại học và đoạt huy chương vàng ở các kỳ thi O-lim-pích quốc tế, 24 thủ khoa tốt nghiệp đại học năm 2006.
Chương trình tôn vinh thủ khoa năm nay mở rộng về đối tượng, không chỉ tôn vinh trong kỳ tuyển sinh mà còn tuyên dương cả những thủ khoa tốt nghiệp đại học.
50 thủ khoa tiêu biểu đại diện cho 122 thủ khoa đến từ mọi miền tổ quốc sẽ tham gia các hoạt động như dâng hương tại Văn Miếu, báo công và vào lăng viếng chủ tịch Hồ Chí Minh, tham gia buổi gặp gỡ với một số vị lãnh đạo của chính phủ và giao lưu với học sinh, sinh viên thủ đô.
Sắp tới, Trung ương Đoàn sẽ thành lập câu lạc bộ thủ khoa Việt Nam nhằm liên kết, tập hợp những sinh viên giỏi để cùng trao đổi và chia sẻ kinh nghiệm học tập
* Ngữ liệu a (SGK)
PHONG CÁCH NGÔN NGỮ BÁO CHÍ
I. NGÔN NGỮ BÁO CHÍ
1. Tìm hiểu một số thể loại văn bản báo chí
* Ngữ liệu b (SGK)
NƠI ĐẦU TIÊN XOÁ XONG NHÀ TẠM
CHO ĐỒNG BÀO DÂN TỘC
[... ] Vượt gần cả trăm kilômét đường rừng, qua cua chữ A, ngầm Ta Lê, lên đến cửa khẩu
Cà Roòng-Noọng Ma và phía trên là đỉnh Phu La Nhích để tận mắt thấy gần 500 ngôi nhà vững chãi, khang trang, mái tôn đỏ thẫm, hoà quyện với bát ngát rừng xanh ngăn ngắt. Ông Nguyễn Cẩm Sơn đã chí lí khi nói rằng, kết quả trong mơ ấy một lần nữa chứng minh sức mạnh của cộng đồng có thể làm được những điều tưởng như không thể trong thời gian không dài. Từ bản 39 của người A Rem đến bản 51, 61, Cà Roòng của người Ma Coong, hay bản Cu Tồn, Cờ Đỏ, A Ki của người Khùa, người Mường, dưới những mái nhà mới tinh còn thơm mùi gỗ là tiếng hát, tiếng cười nối dài dội vào vách núi.
(Theo báo Tiền Phong, ngày 22-1-2007)
PHONG CÁCH NGÔN NGỮ BÁO CHÍ
I. NGÔN NGỮ BÁO CHÍ
1. Tìm hiểu một số thể loại văn bản báo chí
* Ngữ liệu c (SGK)
NHÀ... CHẰN TINH
- Ở thành phố ta vừa có thêm một sự lạ.
- Lạ gì? Không lẽ lại nắn đường?
- Nắn đường là chuyện xưa rồi Diễm. Đây là xây nhà.
- Ối! Xây nhà thì cũ mèm. Nhưng sao?
- Cấp phép ba tầng rưỡi, nay... mọc thêm năm tầng rưỡi
sau 16 lần vi phạm bị xử lí.
- Ơ hơ! Thế là cứ chém lại mọc thêm. Bác ơi! Chắc là
nhà... chằn tinh. Này, sao họ không thừa thắng xốc tới nhỉ?
- Xốc tới làm gì?
- Sai phạm thêm vài lần để nâng... thêm vài tầng. Nhưng
họ có phép thuật gì nhỉ?
- Có chứ! Một phép thuật vạn năng.
- Phép thuật nào?
- Làm cho khốc hại chẳng qua vì tiền.
(Theo báo Sài gòn giải phóng, ngày 13-4-2007)


- Đọc phóng sự b (SGK/130)

Phóng sự cung cấp thông tin gì?

Đặc điểm của phóng sự?


- Đọc bản tin a (SGK/129)

Sự kiện trong bản tin là gì? Diễn ra ở đâu? vào thời gian nào?

Đặc điểm của bản tin ?




- Đọc tiểu phẩm c SGK/130

Tiểu phẩm đề cập đến vấn đề gì? Thái độ của tác giả?

Đặc điểm của tiểu phẩm?
Nhóm 3
Nhóm 2
Nhóm 1
THẢO LUẬN NHÓM (Thời gian 5 phút)

HẾT GIỜ!
I. NGÔN NGỮ BÁO CHÍ
1. Tìm hiểu một số thể loại văn bản báo chí
a) Bản tin

Thời báo Việt.com.Giáo dục - Thứ ba 27.03.2007
Tôn vinh 122 thủ khoa năm 2006
Theo tin từ Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, 122 thủ khoa sẽ được tuyên dương tại Hà Nội từ ngày 29 đến 31.3.
Trong số đó có 98 thủ khoa của kỳ tuyển sinh đại học và đoạt huy chương vàng ở các kỳ thi O-lim-pích quốc tế, 24 thủ khoa tốt nghiệp đại học năm 2006.
Chương trình tôn vinh thủ khoa năm nay mở rộng về đối tượng, không chỉ tôn vinh trong kỳ tuyển sinh mà còn tuyên dương cả những thủ khoa tốt nghiệp đại học.
50 thủ khoa tiêu biểu đại diện cho 122 thủ khoa đến từ mọi miền tổ quốc sẽ tham gia các hoạt động như dâng hương tại Văn Miếu, báo công và vào lăng viếng chủ tịch Hồ Chí Minh, tham gia buổi gặp gỡ với một số vị lãnh đạo của chính phủ và giao lưu với học sinh, sinh viên thủ đô.
Sắp tới, Trung ương Đoàn sẽ thành lập câu lạc bộ thủ khoa Việt Nam nhằm liên kết, tập hợp những sinh viên giỏi để cùng trao đổi và chia sẻ kinh nghiệm học tập
* Ngữ liệu a (SGK)


Sự kiện trong bản tin là gì?
Diễn ra ở đâu? vào thời gian nào?
Nhóm 1
PHONG CÁCH NGÔN NGỮ BÁO CHÍ
PHONG CÁCH NGÔN NGỮ BÁO CHÍ
I. NGÔN NGỮ BÁO CHÍ
1. Tìm hiểu một số thể loại văn bản báo chí
a) Bản tin
* Ngữ liệu a
- Sự kiện: Trung ương Đoàn tôn vinh 122 thủ khoa năm 2006
- Địa điểm: Thủ đô Hà Nội.
- Thời gian: Từ ngày 29 - 31/3.
* Đặc điểm của bản tin
Bản tin
Thời gian, địa điểm

Sự kiện, sự việc chính xác

Ngắn gọn, cập nhật


Đặc điểm của bản tin?


Nhóm 1
I. NGÔN NGỮ BÁO CHÍ
1. Tìm hiểu một số thể loại văn bản báo chí
a) Bản tin
* Ngữ liệu b (SGK)
b) Phóng sự
NƠI ĐẦU TIÊN XOÁ XONG NHÀ TẠM
CHO ĐỒNG BÀO DÂN TỘC
[... ] Vượt gần cả trăm kilômét đường rừng, qua cua chữ A, ngầm Ta Lê, lên đến cửa khẩu
Cà Roòng-Noọng Ma và phía trên là đỉnh Phu La Nhích để tận mắt thấy gần 500 ngôi nhà vững chãi, khang trang, mái tôn đỏ thẫm, hoà quyện với bát ngát rừng xanh ngăn ngắt. Ông Nguyễn Cẩm Sơn đã chí lí khi nói rằng, kết quả trong mơ ấy một lần nữa chứng minh sức mạnh của cộng đồng có thể làm được những điều tưởng như không thể trong thời gian không dài. Từ bản 39 của người A Rem đến bản 51, 61, Cà Roòng của người Ma Coong, hay bản Cu Tồn, Cờ Đỏ, A Ki của người Khùa, người Mường, dưới những mái nhà mới tinh còn thơm mùi gỗ là tiếng hát, tiếng cười nối dài dội vào vách núi.
(Theo báo Tiền Phong, ngày 22-1-2007)

Phóng sự cung cấp thông tin gì?
Nhóm 2
PHONG CÁCH NGÔN NGỮ BÁO CHÍ
I. NGÔN NGỮ BÁO CHÍ
1. Tìm hiểu một số thể loại văn bản báo chí
a) Bản tin
* Ngữ liệu b
- Sự kiện: Nơi đầu tiên xóa xong nhà tạm cho đồng bào dân tộc.
- Địa điểm: Cà Roòng-Noọng Ma.
Thời gian: Tháng 1- 2007.
Sự kiện được tường thuật chi tiết và miêu tả bằng hình ảnh
* Đặc điểm của phóng sự
Phóng sự
Là một bản tin

Mở rộng phần tường thuật chi tiết
sự kiện và miêu tả bằng hình ảnh

Cung cấp một cái nhìn đầy đủ,
sinh động và hấp dẫn
b) Phóng sự


Đặc điểm của phóng sự?
Nhóm 2
PHONG CÁCH NGÔN NGỮ BÁO CHÍ
I. NGÔN NGỮ BÁO CHÍ
1. Tìm hiểu một số thể loại văn bản báo chí
a) Bản tin
* Ngữ liệu c (SGK)
b) Phóng sự
c) Tiểu phẩm
NHÀ... CHẰN TINH
- Ở thành phố ta vừa có thêm một sự lạ.
- Lạ gì? Không lẽ lại nắn đường?
- Nắn đường là chuyện xưa rồi Diễm. Đây là xây nhà.
- Ối! Xây nhà thì cũ mèm. Nhưng sao?
- Cấp phép ba tầng rưỡi, nay... mọc thêm năm tầng rưỡi
sau 16 lần vi phạm bị xử lí.
- Ơ hơ! Thế là cứ chém lại mọc thêm. Bác ơi! Chắc là
nhà... chằn tinh. Này, sao họ không thừa thắng xốc tới nhỉ?
- Xốc tới làm gì?
- Sai phạm thêm vài lần để nâng... thêm vài tầng. Nhưng
họ có phép thuật gì nhỉ?
- Có chứ! Một phép thuật vạn năng.
- Phép thuật nào?
- Làm cho khốc hại chẳng qua vì tiền.
(Theo báo Sài gòn giải phóng, ngày 13-4-2007)


Tiểu phẩm đề cập đến vấn đề gì?
Thái độ của tác giả?
Nhóm 3
PHONG CÁCH NGÔN NGỮ BÁO CHÍ
I. NGÔN NGỮ BÁO CHÍ
1. Tìm hiểu một số thể loại văn bản báo chí
a) Bản tin
b) Phóng sự
c) Tiểu phẩm
* Ngữ liệu c
- Đối tượng: Việc xây nhà vi phạm pháp luật ở thành phố HCM.
- Giọng văn: Thân mật, có sắc thái mỉa mai, châm biếm,…
* Đặc điểm của tiểu phẩm
Tiểu
phẩm
Ngắn gọn, rõ ràng

Giọng văn: thân mật, dân dã,
có sắc thái mỉa mai, châm biếm

Hàm chứa một chính
kiến về thời cuộc


Đặc điểm của tiểu phẩm?
Nhóm 3
PHONG CÁCH NGÔN NGỮ BÁO CHÍ
PHONG CÁCH NGÔN NGỮ BÁO CHÍ
I. NGÔN NGỮ BÁO CHÍ
1. Tìm hiểu một số thể loại văn bản báo chí
a) Bản tin
b) Phóng sự
c) Tiểu phẩm
Báo chí có nhiều thể loại
- Theo phương tiện:
2. Nhận xét văn bản báo chí và ngôn ngữ báo chí
a) Báo chí có nhiều thể loại
BÁO IN
BÁO ĐIỆN TỬ
TIVI
RAĐIO
Báo in, báo điện tử, truyền hình, báo ảnh,…
BÁO IN
BÁO HÌNH
BÁO ĐIỆN TỬ
GIỚI THIỆU MỘT SỐ WEBSITE
Bộ GD&ĐT
http://moet.gov.vn
http://edu.net.vn
- Sở GD&ĐT Long An
http://longan.edu.vn
- Báo điện tử:
http://dantri.com.vn Cơ quan của TW Hội Khuyến học Việt Nam
http://vnexpress.net Bộ khoa học công nghệ
http://vietnamnet.vn Bộ Thông tin và Truyền thông
PHONG CÁCH NGÔN NGỮ BÁO CHÍ
I. NGÔN NGỮ BÁO CHÍ
1. Tìm hiểu một số thể loại văn bản báo chí
a) Bản tin
b) Phóng sự
c) Tiểu phẩm
Theo chu kì xuất bản:
Nhật báo, tuần báo, nguyệt san, niên báo…
2. Nhận xét văn bản báo chí và ngôn ngữ báo chí
a. Báo chí có nhiều thể loại
Báo chí có nhiều thể loại
PHONG CÁCH NGÔN NGỮ BÁO CHÍ
I. NGÔN NGỮ BÁO CHÍ
1. Tìm hiểu một số thể loại văn bản báo chí
a) Bản tin
b) Phóng sự
c) Tiểu phẩm
Theo lĩnh vực hoạt động xã hội:
Báo ở các lĩnh vực như Văn nghệ, Khoa học đời sống, Pháp luật, Giáo dục và thời đại…
2. Nhận xét văn bản báo chí và ngôn ngữ báo chí
a. Báo chí có nhiều thể loại
Báo chí có nhiều thể loại
PHONG CÁCH NGÔN NGỮ BÁO CHÍ
I. NGÔN NGỮ BÁO CHÍ
1. Tìm hiểu một số thể loại văn bản báo chí
a) Bản tin
b) Phóng sự
c) Tiểu phẩm
Theo nghề nghiệp, giới tính, lứa tuổi:
Nhi đồng, Tiền phong, Thanh niên, Phụ nữ…
2. Nhận xét văn bản báo chí và ngôn ngữ báo chí
a. Báo chí có nhiều thể loại
Báo chí có nhiều thể loại
PHONG CÁCH NGÔN NGỮ BÁO CHÍ
I. NGÔN NGỮ BÁO CHÍ
1. Tìm hiểu một số thể loại văn bản báo chí
a) Bản tin
b) Phóng sự
c) Tiểu phẩm
Báo chí có nhiều thể loại
Báo địa phương:
Đồng Nai, Bình Dương, Hà Nội, Khánh Hòa, Lâm Đồng…
2. Nhận xét văn bản báo chí và ngôn ngữ báo chí
a. Báo chí có nhiều thể loại
PHONG CÁCH NGÔN NGỮ BÁO CHÍ
I. NGÔN NGỮ BÁO CHÍ
1. Tìm hiểu một số thể loại văn bản báo chí
a) Bản tin
b) Phóng sự
c) Tiểu phẩm
2. Nhận xét văn bản báo chí và ngôn ngữ báo chí
a) Báo chí có nhiều thể loại
Bản tin: Phổ thông, ngắn gọn, cô đọng,…
Phóng sự: Ngôn ngữ chuẩn xác, miêu tả tỉ mĩ, cặn kẽ, có giá trị gợi hình, gợi cảm…
- Tiểu phẩm: ngôn ngữ giản dị, hài hước,…
Yêu cầu về sử dụng ngôn ngữ giữa các thể loại báo chí có giống nhau không? (Bản tin, phóng sự, tiểu phẩm)
b) Mỗi thể loại đều có yêu cầu riêng về sử dụng ngôn ngữ
PHONG CÁCH NGÔN NGỮ BÁO CHÍ
I. NGÔN NGỮ BÁO CHÍ
1. Tìm hiểu một số thể loại văn bản báo chí
a) Bản tin
b) Phóng sự
c) Tiểu phẩm
c) Chức năng của ngôn ngữ báo chí
- Cung cấp tin tức thời sự
- Phản ánh dư luận và ý kiến của quần chúng
- Nêu quan điểm và chính kiến của tờ báo
- Thúc đẩy sự phát triển của xã hội
d) Phạm vi sử dụng: Không giới hạn
* Ghi nhớ (SGK/131)
2. Nhận xét văn bản báo chí và ngôn ngữ báo chí
Báo chí có nhiều thể loại
Mỗi thể loại có yêu cầu riêng về sử dụng ngôn ngữ
Báo chí có chức năng gì?
Ngôn ngữ báo chí được sử dụng trong những lĩnh vực nào?
GHI NHỚ
Thế nào là ngôn ngữ báo chí? Ngôn ngữ báo chí chủ yếu được thể hiện ở những thể loại nào?
Trả lời:
Ngôn ngữ báo chí là ngôn ngữ dùng để thông báo tin tức, thời sự trong nước và quốc tế, phản ánh chính kiến của tờ báo và dư luận quần chúng, nhằm thúc đẩy sự tiến bộ xã hội.
Ngôn ngữ báo chí được sử dụng ở những thể loại:
bản tin, phóng sự, tiểu phẩm...
Câu hỏi thảo luận
Đọc hai ví dụ sau và cho biết các văn bản đó thuộc thể loại nào của báo chí?
Khắc phục lũ lụt miền trung
Những ngày này, khi dòng nước ngầu bùn từ phía thượng nguồn, từ dai dẳng trên trời cao đã không còn trút xuống. Bà con trong cả mấy tỉnh vùng lũ đã tạm thở nhẹ trước thiên tai. Nhưng, khi biển nước rút xuống là biết bao hoang tàn, cơ cực bày ra trước mắt, hiển hiện sự đối mặt với bao khó khăn chất chồng. Bây giờ, các lực lượng chức năng cùng bà con, cả nước chung tay cùng bà con vượt qua cái đói nghèo, mất nhà, tan cửa, dịch bệnh do cơn lũ để lại. 
Qua 4 năm thực hiện Cuộc vận động "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh", huyện Quỳnh Lưu đã thu được những kết quả nổi bật. Toàn huyện đã mở 192 lớp học tập các chuyên đề tại huyện và các cơ sở, thu hút 90% đảng viên và 70% quần chúng tham gia. Dựng 23 nhà "mái ấm tình thương"; ngành giáo dục xây dựng 15 nhà tình nghĩa; cơ quan Huyện ủy và các đoàn thể huyện hỗ trợ, tu sửa 16 nhà; cán bộ, chiến sỹ Ban chỉ huy quân sự huyện với phong trào "tiết kiệm bản thân, để phần người khó" nhận được hơn 40 triệu đồng ủng hộ các gia đình chính sách, khó khăn; xã An Hòa tiết kiệm chi tiêu ủng hộ quỹ vì người nghèo…
Dịp này, Ban chỉ đạo Cuộc vận động huyện đã trao giấy khen và phần thưởng cho 15 tập thể và 21 cá nhân có thành tích xuất sắc trong thực hiện Cuộc vận động.
Quỳnh Lưu tổng kết 4 năm thực hiện CVĐ HT-LT TGĐĐHCM

PHONG CÁCH NGÔN NGỮ BÁO CHÍ
BT 2 (SGK/131): So sánh hai thể loại bản tin và phóng sự?
Giống:
Khác:
- Thông tin sự việc ngắn gọn, cụ thể
- Kịp thời, cập nhật
- Thông tin sự việc và miêu tả sinh động, hấp dẫn
- Gợi cảm xúc, gây hứng thú
Bản tin
Phóng sự
Đều phản ánh thông tin cụ thể, chính xác.
Luyện tập
Bài tập 3 (SGK)
Để viết được tin ngắn phản ánh phong trào thi đua chào mừng Ngày NGVN 20-11-2014 của HS Trường THPT Tân Bình
Thời gian: Từ 28/10 - 18/11/2014
Địa điểm: Tại Trường THPT Tân Bình
Sự kiện: Chú ý sự kiện nổi bật: Hoa điểm 10, thi làm báo tường, thi cắm hoa…
Ý kiến ngắn về sự kiện
PHONG CÁCH NGÔN NGỮ BÁO CHÍ
Luyện tập
PHONG CÁCH NGÔN NGỮ BÁO CHÍ
A. Bình luận

B. Tiểu phẩm

C. Phóng sự

D. Bản tin
BÀI TẬP CỦNG CỐ
Bài tập 1: Đoạn văn sau viết theo thể loại nào của phong cách ngôn ngữ báo chí ?
“Chiều 6 – 10, tại Trung tâm Công nghệ phần mềm đã diễn ra lễ bế giảng lớp đào tạo tin học dành cho cán bộ công chức các sở, ban, ngành trong toàn tỉnh...”
Phóng sự
Bài viết bên dưới thuộc loại nào?
Chức năng
Phong cách ngôn ngữ báo chí
Các thể loại báo chí
cung cấp tin tức thời sự
Nêu lên quan điểm, chính kiến
Phóng sự
Tiểu phẩm
Bảng tin
PHONG CÁCH NGÔN NGỮ BÁO CHÍ
Bài tập về nhà

Viết một tiểu phẩm vui nhằm phê phán một số biểu hiện không tốt trong lớp như: Nói tục, hút thuốc lá, trốn chào cờ, không đồng phục, nói chuyện riêng trong giờ học,…
Chúc các em học tốt
PHONG CÁCH NGÔN NGỮ BÁO CHÍ