Tuần 12. Luyện tập tả người (Quan sát và chọn lọc chi tiết)

Kiểm tra bài cũ
Hãy nêu cấu tạo của bài văn tả người.
Hãy nêu dàn ý bài văn tả người đã lập ở bài trước.
Tập làm văn
LUYỆN TẬP TẢ NGƯỜI
Bài 1:
Đọc bài văn “Bà tôi” và ghi lại những đặc điểm ngoại hình của người bà

Bài tập yêu cầu gì?
Tổ chức thực hiện
HS đọc bài.
Thảo luận nhóm đôi ghi từ ngữ tả chi tiết, đặc điểm ngoại hình của người bà vào chỗ trống.
Trình bày kết quả.
Lớp nhận xét, bổ sung.
Bài văn “Bà tôi”
Giọng nói ………….
Mái tóc ………….
Đôi má ………….
Khuôn mặt ………….
Đôi mắt ………….
Viết lại những từ ngữ miêu tả ngoại hình người bà vào chỗ trống:
Người bà trong bài văn có nét gì chung của các cụ già? Nét nào là riêng biệt, chỉ có ở người bà của tác giả?
Những chi tiết, đặc điểm được tác giả chọn tả để lại cho em ấn tượng thế nào về người bà?
Tóm tắt
Mái tóc:
đen, dày kì lạ, phủ kin hai vai, xõa xuống ngực, xuống đầu gối; mớ tóc dày khiến bà đưa chiếc lược thưa bằng gỗ một cách khó khăn.
Tóm tắt
Đôi mắt:
khi bà mỉm cười hai con mắt đen sẫm nở ra, long lanh, dịu hiền khó tả; ánh lên những tia sáng ấm áp, tươi vui.
Tóm tắt
Khuôn mặt:
đôi má ngăm ngăm đã có nhiều nếp nhăn nhưng khuôn mặt hình như vẫn tươi trẻ.
Tóm tắt
Giọng nói:
trầm bổng, ngân nga như tiếng chuông; khắc sâu vào trí nhớ cậu bé; dịu dàng, rực rỡ, đầy nhựa sống như những đóa hoa.
Bài 2:
Đọc bài “Người thợ rèn” và ghi lại những chi tiết tả người thợ rèn đang làm việc trong bài văn.

Bài tập yêu cầu gì?

Tổ chức thực hiện
HS đọc bài.
Thảo luận nhóm đôi ghi từ ngữ tả chi tiết, đặc điểm hoạt động của người thợ rèn vào chỗ trống.
Trình bày nội dung đã thảo luận và phát biểu cảm nghĩ khi đọc đoạn văn và cách chọn lọc chi tiết miêu tả của tác giả.
Lớp nhận xét, bổ sung.
Viết lại những từ ngữ miêu tả hoạt động của người thợ rèn vào chỗ trống:
Bài văn “Người thợ rèn”
Động tác …..
Vẻ mặt….
Lời nói …..
Ánh mắt …..
Những chi tiết tả người thợ rèn đang làm việc.
Bắt lấy thỏi thép hồng như bắt lấy một con cá sống.
Quai những nhát búa hăm hở (khiến con cá lửa vùng vẫy, quằn quại, giãy đành đạch, vảy bắn tung tóe thành những tia lửa sáng rực, nghiến răng ken két, cưỡng lại, không chịu khuất phục).
Quặp thỏi thép trong đôi kìm sắt dài, dúi đầu nó vào giữa đống than hồng; lệnh cho thợ phụ thổi bễ.
Lôi con cá lửa ra, quật nó lên hòn đe, vừa hằm hằm quai búa choang choang vừa nói rõ to: “Này… Này... Này …” (khiến con cá lửa chịu thua, nằm ưỡn dài ngửa bụng ra trên đe mà chịu những nhát búa như trời giáng).
Trở tay ném thỏi sắt đánh xèo một tiếng vào chậu nước đục ngầu (làm chậu nước bùng sôi lên sùng sục; con cá sắt chim nghỉm, biến thành chiếc lưỡi rựa vạm vỡ, duyên dáng).
Liếc nhìn lưỡi rựa như một kẻ chiến thắng, lại bắt đầu một cuộc chinh phục mới.
Kết luận
Để giúp người đọc hình dung đặc điểm ngoại hình và hoạt động của người được tả, cần lưu ý:
Quan sát kĩ lưỡng.
Chọn tả những chi tiết tiêu biểu khi miêu tả sẽ làm cho đối tượng này không giống đối tượng khác; bài viết sẽ hấp dẫn, không lan man, dài dòng.
Dặn dò
Ôn tập:
Luyện tập tả người.
Chuẩn bị bài:
Luyện tập tả người.
(quan sát hình dáng, tìm hiểu tính tình của một người mà em yêu thích, ghi chép kết quả quan sát vào giấy nháp).