Tuần 12. Luyện tập tả người (Quan sát và chọn lọc chi tiết)

Thứ sáu ngày 10 tháng 11 năm 2017
Tập làm văn
Luyện tập tả người
)
Em hãy nêu cấu tạo của bài văn tả người.
CẤU TẠO CỦA BÀI VĂN TẢ NGƯỜI
Bài văn tả người thường có ba phần:
Mở bài: Giới thiệu người định tả.
Thân bài:
Tả ngoại hình (đặc điểm nổi bật về tầm vóc, cách ăn mặc, khuôn mặt, mái tóc, cặp mắt, hàm răng,…)
Tả tính tình, hoạt động (lời nói, cử chỉ, thói quen, cách cư xử với người khác,…).
3. Kết bài: Nêu cảm nghĩ về người được tả.
Thứ sáu ngày 10 tháng 11 năm 2017
Tập làm văn
Kiểm tra bài cũ
- Em hãy đọc lại dàn ý chi tiết cho bài văn tả một người trong gia đình em.
Thứ sáu ngày 10 tháng 11 năm 2017
Tập làm văn
Kiểm tra bài cũ
Thứ sáu ngày 10 tháng 11 năm 2017
Tập làm văn
Luyện tập tả người
(Quan sát và chọn lọc chi tiết)
Thứ sáu ngày 10 tháng 11 năm 2017
Tập làm văn
Luyện tập tả người
(Quan sát và chọn lọc chi tiết)
1) Đọc bài văn sau và ghi lại những đặc điểm ngoại hình của người bà (mái tóc, đôi mắt, khuôn mặt,...)
Bà tôi
Bà tôi ngồi cạnh tôi, chải đầu. Tóc bà đen và dày kì lạ, phủ kín cả hai vai, xõa xuống ngực, xuống đầu gối. Một tay khẽ nâng mớ tóc lên và ướm trên tay, bà đưa một cách khó khăn chiếc lược thưa bằng gỗ vào mớ tóc dày.
Giọng bà trầm bổng, ngân nga như tiếng chuông. Nó khắc sâu vào trí nhớ tôi dễ dàng, và như những đóa hoa, cũng dịu dàng, rực rỡ, đầy nhựa sống. Khi bà mỉm cười, hai con ngươi đen sẫm nở ra, long lanh, dịu hiền khó tả, đôi mắt ánh lên những tia sáng ấm áp, tươi vui. Mặc dù trên đôi má ngăm ngăm đã có nhiều nếp nhăn, khuôn mặt của bà tôi hình như vẫn tươi trẻ.
Theo MÁC–XIM GO-RƠ-KI
Thứ sáu ngày 10 tháng 11 năm 2017
Tập làm văn
Luyện tập tả người
(Quan sát và chọn lọc chi tiết)
- Bài văn tả những đặc điểm ngo?i hình nào của người bà?
+ Tả mái tóc, đôi mắt, khuôn mặt, giọng nói của người bà.
- Em hãy nêu từng đặc điểm ngoại hình của người bà về: mái tóc, đôi mắt, khuôn mặt, giọng nói.
(Thảo luận nhóm 2)
Những đặc điểm ngoại hình của người bà:
Mái tóc
Đôi mắt
Khuôn mặt
Giọng nói
Thứ sáu ngày 10 tháng 11 năm 2017
Tập làm văn
Luyện tập tả người
(Quan sát và chọn lọc chi tiết)
- đen, dày kì lạ, phủ kín hai vai, xõa xuống ngực, xuống đầu gối; mớ tóc dày khiến bà đưa chiếc lược thưa bằng gỗ một cách khó khăn.
(Khi bà mỉm cười) Hai con ngươi đen sẫm nở ra, long lanh, dịu hiền khó tả, ánh lên những tia sáng ấm áp, tươi vui.
đôi má ngăm ngăm, đã có nhiều nếp nhăn nhưng khuôn mặt bà hình như vẫn tươi trẻ.
trầm bổng, ngân nga như tiếng chuông; khắc sâu vào trí nhớ cậu bé; dịu dàng, rực rỡ, đầy nhựa sống như những đóa hoa.
- Em có nhận xét gì về cách miêu tả ngoại hình của tác giả? (tác giả đã quan sát và chọn lọc các chi tiết như thế nào?)
- Tác giả ngắm bà rất kĩ và đã chọn lọc những chi tiết tiêu biểu về ngoại hình của bà để miêu tả. Bài văn vì thế ngắn gọn mà sống động, khắc họa rất rõ hình ảnh của người bà trong tâm trí bạn đọc, đồng thời bộc lộ tình yêu của cháu đối với bà qua từng lời tả.
Thứ sáu ngày 10 tháng 11 năm 2017
Tập làm văn
Luyện tập tả người
(Quan sát và chọn lọc chi tiết)
2) Đọc và ghi lại những chi tiết tả người thợ rèn đang làm việc trong bài văn sau:
Thứ sáu ngày 10 tháng 11 năm 2017
Tập làm văn
Luyện tập tả người
(Quan sát và chọn lọc chi tiết)
Người thợ rèn
Thứ sáu ngày 10 tháng 11 năm 2017
Tập làm văn
Luyện tập tả người
(Quan sát và chọn lọc chi tiết)
Những chi tiết tả người thợ rèn đang làm việc
- Bắt lấy thỏi thép hồng như bắt một con cá sống
- Quai những nhát búa hăm hở (khiến con cá lửa vùng vẫy, quằn quại, giãy đành đạch, vảy bắn tung tóe thànhnhững tia lửa sáng rực,…)
- Quặp thỏi sắt trong đôi kìm sắt dài, dúi đầu nó vào giữa đống than hồng; lệnh cho thợ phụ thổi bễ.
- Lôi con cá lửa ra, quật nó lên đe, vừa hằm hằm quai
búa choang choang vừa nói rõ to: ”Này… Này… Này…”
- Trở tay ném thỏi sắt đánh xèo một tiếng vào chậu nước đục ngầu.
- Liếc nhìn lưỡi rựa như một kẻ chiến thắng, lại bắt đầu cuộc chinh phục mới.
- Em có nhận xét gì về cách miêu tả anh thợ rèn đang làm việc của tác giả?(tác giả đã quan sát và chọn lọc các chi tiết như thế nào?)
- Tác giả đã quan sát rất kĩ hoạt động của người thợ rèn; miêu tả quá trình thỏi thép hồng qua bàn tay anh đã biến thành một lưỡi rựa vạm vỡ, duyên dáng. Thỏi thép hồng được ví như một con cá bướng bỉnh, hung dữ; anh thợ rèn như một người chinh phục mạnh mẽ, quyết liệt. Người đọc bị cuốn hút bởi cách tả của tác giả.

Bài văn hấp dẫn, sinh động.
Thứ sáu ngày 10 tháng 11 năm 2017
Tập làm văn
Luyện tập tả người
(Quan sát và chọn lọc chi tiết)
Thứ sáu ngày 10 tháng 11 năm 2017
Tập làm văn
Luyện tập tả người
(Quan sát và chọn lọc chi tiết)
Kết luận
*Khi quan sát viết một bài văn tả người, cần lưu ý:
- Xác định mục đích rõ ràng để tập trung quan sát ngoại hình, họat động của nhân vật.
- Tập trung quan sát kĩ đối tượng định tả. Vận dụng nhiều giác quan để quan sát.
- Quan sát, chọn lọc để đưa vào bài những chi tiết tiêu biểu, nổi bật, gây ấn tượng.
- Khi viết cần kết hợp với nhận xét, liên tưởng, ví von… đồng thời kín đáo thể hiện cảm xúc của mình với nhân vật.
* Tác dụng của việc quan sát và chọn lọc chi tiết để tả người là:
Tìm ra đặc điểm riêng biệt, tiêu biểu khi miêu tả sẽ làm cho đối tượng này không giống đối tượng khác. Bài viết sẽ hấp dẫn, không lan man, dài dòng.
Thứ sáu ngày 10 tháng 11 năm 2017
Tập làm văn
Luyện tập tả người
(Quan sát và chọn lọc chi tiết)
Về nhà quan sát và ghi lại có chọn lọc kết quả quan sát một người em thường gặp (cô giáo, thầy giáo,người hàng xóm,…) để lập được dàn ý cho bài văn tả người trong tiết tập làm văn tuần 13 - Luyện tập tả người (Tả ngoại hình)
Thứ sáu ngày 10 tháng 11 năm 2017
Tập làm văn
Luyện tập tả người
(Quan sát và chọn lọc chi tiết)