Tuần 12. Hạnh phúc của một tang gia

.

Giáo viên thực hiện: Nguyễn Bích Dần
Trường THPT Chuyên Hạ Long
Giỏo ỏn tham d? H?i thi giỏo viờn d?y gi?i c?p t?nh
Nam h?c 2008 - 2009

( trÝch Sè ®á)
Vò Träng Phông
Cụ cố Hồng
Cô bµ
Vợ chồng Văn Minh
Ông Phán mọc sừng
C« TuyÕt
Cậu Tú Tân
Xuân Tóc Đỏ
C¶nh s¸t Min §¬, Min Toa
Bạn cụ Cố Hồng
Giai thanh gái lịch
Sư cụ Tăng Phú
Sung sướng, vênh váo, đánh đổ Hội Phật giáo

Thêm vài nghìn đồng

Hẹn hò, tán tỉnh, chê bai
Chưng diện, chứng minh chưa hoàn toàn hư hỏng
Đám ma long trọng, danh giá
Danh giá, uy tín ngày càng cao
Khoe oai vệ, danh giá
Thuê giữ trật tự đám tang
Thiên hạ khen gia đình có phúc, đám ma to
Tiền, lăng xê tiệm may, mặc đồ tân thời
Giải trí, chứng tỏ tài nghệ chụp ảnh
3. Cảnh đám tang
a. Cảnh đưa đám
Kiệu bát cống
Lợn quay đi lọng
Vài trăm vòng hoa, câu đối
Kèn Tây, Tàu, Ta
Máy ảnh chụp lia lịa như hội chợ

Vài trăm người
Kiểu quần áo mốt nhất
Nét mặt: nghiêm chỉnh, buồn rầu

Đi qua bốn con phố, huyên náo
Xuân xuất hiện cùng 6 chiếc xe, sư chùa Bà Banh



Pha tạp, hổ lốn: đồ vật, âm thanh, màu sắc.



Vì mục đích riêng:
Typn, Phó Đoan, J.Thiết
Cô Tuyết
Tú Tân
Cụ bà
Bạn cụ cố Hồng
Trai thanh gái lịch

Một đám ma to tát
Một đám hội, đám rước
Nghi thức sang trọng
linh đình, gương mẫu
Không buồn đau, thương tiếc
giọt nước mắt chân thành
Chí hiếu chí tình
Bất hiếu bất nghĩa
Bề ngoài – Thực chất
Khung cảnh
Người đưa đám
Quá trình
Đám ma người chết trở thành ®¸m hội của người sống
 Châm biếm đả kích
><
Mâu thuẫn thật và giả
Cái giả che đậy dưới hình thức cái thật, cuối cùng chân tướng giả dối, bất hiếu, dâm đểu bị phơi bày. Một đám ma dù to tát đến đâu mà không có lòng thương tiếc chân thành thì cũng chỉ là trò diễn nhố nhăng, bát nháo, rởm đời.


§iÖp khóc “ ®¸m cø ®i”
- Lêi v¨n:
: cứ vui đùa, không bận tâm đến người quá cố, không ý thức đang tham dự một lễ nghi thiêng liêng, trang trọng.
- Nghệ thuật mô tả, quan sát
to tát, linh đình, sang trọng đang di chuyển, nghiêm chỉnh đi theo linh cữu.
từng người, cử chỉ lén lút, câu nói thì thầm... té ra đi trong đám hội, rước rất vui, khoái.
Cự li xa thâu tóm cái bề ngoài có vẻ giống thật.
Cự li gần, lật tẩy cái giả của đám ma.
: đám ma, đám hội, đám rước
Cứ đi
Đám
Lùi xa quay toàn cảnh:
Dí ống kính quay sát cảnh:
lấp lửng, bỡn cợt


- Tính khái quát
Bức tranh thu nhỏ về quá trình "Âu hoá", "văn minh" XH "thượng lưu" thành thị đương thời. Thực chất là XH suy đồi, chà đạp thô bạo lên thuần phong mĩ tục, đạo lí nhân bản. Nó vẫn cứ ngang nhiên tồn tại, tiếp diễn "cứ đi"
Xã hội "chó đểu", vô nghiã lí.
b.Cảnh hạ huyệt
- CËu Tó T©n
+ Bắt bẻ từng người chống gậy, gục đầu, cong lưng, lau nước mắt
+ H¨ng h¸i chØ huy c¸c nhµ tµi tö chôp ¶nh nh­ ë héi chî
+ B¹n h÷u nh¶y rÇm ré lªn nh÷ng ng«i m¶ kh¸c chôp ®Ó ¶nh khái gièng nhau
Phơi bày tính chất "đóng kịch", phi nhân tính của đám ma
Cụ cố Hồng
Tính kế, mong mỏi cha chết
Ho khạc, mếu máo và ngất đi
? Giả dối, đóng kịch, thoả mãn hiếu danh.
><

- ¤ng Ph¸n mäc sõng
+ Bày mưu làm cụ cố tổ chết
+ Khóc nhiều nhất "Lặng đi ".
Rất tỉnh táo, lén lút thanh toán tiền cho Xuân
Lén tr¸i, bãc trÇn sù bÞp bîm, v« lu©n th­êng ®¹o lÝ.


+ ¢m thanh: Høt...Høt ...Høt
Kì lạ, phức điệu, giả dối.

4. Đặc sắc nghệ thuật
- Tạo ra mâu thuẫn trào phúng đầy kịch tính
- Thủ pháp nghệ thuật phóng đại thành công: diện mạo, trang phục, hành vi, ngôn ngữ, tâm lí
- Xây dựng nhiều tình tiết, chi tiết đối lập nhau gay gắt, nhưng lại cùng tồn tại trong trong một sự vật, sự việc, con người...
- Xây dựng được một tập hợp đám đông (n/v có tên, không tên) mỗi người chỉ một và nét chấm phá mà tất cả hiện lên sống động.
- Lời văn
Cách so sánh ví von hài hước
Cách dựng đoạn
Cách tạo giọng văn: nôm na, xen vào những lời bình luận, NX, nói ngược thâm thuý hài hước
Tạo tiếng cười châm biếm đả kích mạnh mẽ, có tính huỷ diệt
V.Tổng kết
- Đoạn trích là màn hài kịch. Đằng sau tiếng cười Vũ Trọng Phụng đã phê phán mạnh mẽ bản chất giả dối, lố lăng, đồi bại, hám lợi, chà đạp thô bạo lên đạo lí nhân bản, thuần phong mĩ tục dân tộc của XH "thượng lưu" ở thành thị những năm trước cách mạng.
- B¸o ®éng, c¶nh tØnh l©u dµi ®èi víi nh÷ng kÎ c¬ héi, h¸m danh, h¸m lîi, mÊt ®i nh©n tÝnh, b¨ng ho¹i ®¹o lÝ.
Vũ Trọng Phụng là nhà văn xuất sắc của VH hiện thực
phê phán VN giai đoạn 1930 - 1945
Vũ Trọng Phụng
So sánh Đám tang của cụ cố tổ trong đoạn trích với đám tang lão Gô-ri-ô (Lão Gô-ri-ô, Ban-dăc)?
Nhà văn Ban dăc dùng cái bi, còn VTP dùng cái hài
Đám tang lão Gô - ri - ô nghèo nàn, vắng người đưa tiễn, qua quýt, chóng vánh, khung cảnh buồn thê lương. Đám tang cụ cố tổ giàu có, sang trọng, nghi thức, huyên náo, đủ hạng người.
Giống
Đều lựa chọn tình huống cái chết của người thân - đó là thước đo chính xác, chân thực thái độ, phẩm giá của người thân và xung quanh
Phê phán mạnh mẽ bản chất xấu xa của xã hội thượng lưu tư sản đương thời, vì đồng tiền mà băng hoại đạo đức, nhân tâm.
Người đưa đám giả dối, mục đích động cơ riêng.
Khác
VI. Hướng dẫn học bài ở nhà và chuẩn bị bài mới
1. Ph©n tÝch nghÖ thuËt trµo phóng trong ®o¹n trÝch “H¹nh phóc cña mét tang gia”.
2. So¹n bµi “Phong c¸ch ng«n ng÷ b¸o chÝ” (mçi em mang hai tê b¸o).
Cu co