Tuần 12. Hạnh phúc của một tang gia

Tiết : 45 : Hạnh phúc của một tang gia
(Trích “Số Đỏ” –Vũ Trọng Phụng)
I : Tìm hiểu chung:
1: Tác giả :
- Vũ Trọng Phụng (1912 -1939 )
- Quê :Làng Hảo -huyện Mĩ Hào tỉnh Hưng Yên , nhưng sinh ra và lớn lên ở Hà Nội.
- Cuộc đời: + Sinh trưởng trong một gia đình nghèo .
+ Gặp nhiều bất hạnh : Mồ côi cha , sống
chật vật , mắc bệnh lao .
Con người: + Cần kiệm , nghiêm túc.
+ Căm ghét xã hội TDPK , chính điều đó đã tạo nên sự hấp dẫn của tác phẩm Vũ Trọng Phụng
Sự nghiệp văn chương :
+ Hơn 10 năm cầm bút ông đã để lại một khối lượng tác phẩm đồ sộ :9 tiểu thuyết , 6 vỡ kịch ,30 truyện ngắn nhiều bài báo : Ông là một nhà văn sáng tạo không ngừng.
+ Ông là nhà văn lớn , là cây bút hiện thực chủ nghĩa tiêu của văn học việt nam hiện đại.
Nêu những nét chính
về tác giả?
2 /Tác phẩm “ Số Đỏ “
Nêu những hiểu biết
Của em về tác phẩm
“ Số Đỏ “?
-Là tác phẩm xuất sắc của Vũ Trọng Phụng
nói riêng và của văn học Việt Nam (1930-1945 ) nói chung .
-Tác phẩm dài 20 chương . Được đăng trên “Hà Nội báo” năm 1936 và được in thành sách năm 1938
Tóm tắt tác phẩm : Nhân vật chính của “Số Đỏ “ tên là Xuân ,thường gọi là Xuân Tóc Đỏ. Hắn là một đứa bé mồ côi ,sống lay lắt ở Hà Nội bằng nghề trèo me ,trèo sấu , thổi kèn quảng cáo thuốc lậu …Xuân bị cảnh sát bắt nhưng được bà phó Đoan - một me tây dâm đảng - cứu thoát và giới thiệu đến phục vụ ở hiệu may Âu hoá . Từ đó Xuân bắt đầu tham gia vào “việc cải cách xã hội”. Nhờ thuộc lòng những bài quảng cáo thuốc lậu , hắn được nhận các danh hiệu “sinh viên trường thuốc”, “đốc tờ Xuân”. Hắn gia nhập vào xã hội thượng lưu , quan hệ với những nhân vật thề lực, được cô tuyết – em Văn Minh, con cụ cố Hồng rất giàu có- say mê. Xuân còn được bà phó Đoan nhờ dạy dỗ cậu Phước – quý tử của bà – và lại được nhà sư Tăng Phú mời làm “cố vấn báo gõ mõ” . Càng ngày hắn càng được nhiều người kính trọng và sợ hãi. Vì vô tình ,hắn gây ra cái chết của cụ cố tổ - bố đẻ của cụ cố Hồng. Cái chết này được mọi người trong gia đinh mong đợi từ lâu.Bởi vậy, Xuân được ghi ơn.Xuân được Văn Minh dẫn đi đăng kí tranh giải quần vợt , nhân dịp vua Xiêm đến Bắc Kì. Bằng thủ đoạn xảo trá, hắn đã làm cho hai cầu thủ nỗi tiếng bị bắt ngay trước hôm thi đấu . Không có cầu thủ chính, Xuân được dịp thi tài với quán quân Xiêm trước sự chứng kiến của hai vua, các quan và hàng nghìn công chúng . Để giữ gìn mối hoà hảo với nước láng giềng, hắn được lệnh phải thua. Kết thúc trận đấu, Xuân hùng hồn diễn thuyễn thuyết cho đám đông dân chúng hiểu “sự hi sinh vì tổ quốc” của mình. Hắn thành “bậc vĩ nhân”, thành “anh hùng cứu quốc”. Xuân được thưởng Bắc Đẩu bội tinh, được mời vào Hội Khai trí tến đức, được nhận làm con rể cụ cố Hồng.
Em hãy tóm tắt tác phẩm
Tác phẩm phản ánh nội
dung gì ?
-Nội dung : Tác phẩm đã kích sâu cay xã hội trưởng giả tư bản thành thị đang chạy theo lối sống “âu hoá “ ,văn minh rởm hết sức đội bại và lố lăng.
Nghệ thuật đặc sắc của tac phẩm
là gì ?
- Nghệ thuật : Vũ Trọng phụng đã xây dựng thành công hàng loạt những chân dung biếm hoạ sinh động và những mâu thuẩn tiêu biểu cho xã hội ấy (đặc biệt là Xuân Tóc Đỏ ) .
Đoạn trích thuộc vị trí nào của tác phẩm? Trước đoạn trích là sự kiện gì ?
-V? trớ do?n trớch : Cu?i chuong XIV, vụ tỡnh Xuõn Túc D? l�m c? c? t? u?t lờn tu?ng ch?t . Th?y th? h?n s? hói b? ch?y . M?i ngu?i tu?ng Xuõn l� m?t "th?y thu?c chớnh hi?u ",vỡ gi?n nờn dó" quờn m?t luong tõm nh� ngh? " ! Do?n trớch du?i dõy thu?c chuong XV c?a ti?u thuy?t "S? D?". Đây màn kịch đặc sắc nhất của tác phẩm
Em hiểu như thế nào là nghệ thuật trào phúng ?
* Nghệ thuật trào phúng : Là nghệ thuật phát hiện và diễn tả những cái bất thường, kì dị chứa dựng trong nó những mâu thuẩn trào phúng, rồi cường điệu phóng to những cái bất thường kì dị ấy để gây cười.
Nghệ thuạt trào phúng trước
hết được thể hiện qua yếu tố
nào?
* Tên chương truyện :”Hạnh phúc của một tang gia – Văn Minh nữa cũng nói vào - Một đám ma gương mẫu .”
Tên chương truyện có
ý nghĩa gì ?
-Về hình thức thể hiện: Chữ Hán pha tạp chữ Nôm,thể hiện thì rườm rà ,thiếu mạch lạc một cách đầy dụng ý. Thật là một cái tên xứng danhvới những gì mà nhà văn miêu tả. Nó chứa đụng những những cỏi bất thường mang mâu thuẩn trào phúng (Hạnh phúc của một tang gia.), nó dự những bất đồng giữa "phái trẻ", "phái già" cần phải hoà giải, và nó bao hàm cả cái "chuẩn mực" dáng hảnh diện và đáng cho những đám ma khác noi theo ( Một đám ma gương mẩu).
Về nội dung: Tang gia > < Hạnh phúc
Việc hiếu, việc đau buồn thiêng liêng nhưng ở đây lại vui vẻ hả hê.Cả tang gia ai cũng hạnh phúc , vui sướng .Niềm hạnh phúc, sung sướng toát ra từ không khí từ bức tranh toàn cảnh của đám tang, từ chân dung từng nhân vật.Tạo thành một bức biếm hoạ độc đáo.
Tại sao "tang gia" lại
"hanh phúc"
+ Vì trong đám tang mỗi người được hưởng một số quyền lợi, được chia chác tài sản.
Tình huống truyện của
đoạn trích này như thế
nào ?
- Tình huống truyện : Lấy cái chết của cụ cố tổ để tạo nên tìmh huống truyện. Đã bộc lộ dược những mâu thuẩn và dựng lên được nh?ng chân dung biếm hoạ sắc nét.
II.Đọc hiểu đoạn trích
* Câu mở đầu :
- "Ba hôm sau" :Cách tính thời gian rất rõ ràng
- "Chết thật" : Cụ cố tổ đã từng có cái chết giả , nhưng lần này là chết thật .Cái chết được cả tang gia đón đợi, con cháu trai gái, dâu rể nóng lòng, sốt ruột mong chờ giây phút cụ tắt thở. Đám tang của người chết trở thành ngày hội của người sống. Ngoài niềm vui chung, mỗi thành viên trong gia đình lại có niềm vui riêng không ai giống ai, tạo nên những bức chân dung biếm hoạ độc đáo, và sự phong phú đa dạng của tiếng cười Vũ Trọng Phụng.
Nhận xết câu mở
đ?u đoạn trích ?
"Cụ cố Hồng nhắm nghiền mắt lại để mơ màng đến cái lúc cụ mặc đồ xô gai, lụ khụ chống gậy, vừa ho khạc vừa mếu máo, để cho thiên hạ chỉ trỏ : " úi kìa, con trai lớn đã già đến thế kia kìa !" Cụ chắc mười phần rằng ai cũng phải khen một cái đám ma như thế một cái gậy như thế.."
-Cụ cố Hồng con trai trưởng "chí hiếu" của "người chết"thì sung sướng đến ngất ngây, vì nhờ cái "chết thật" của cha mình mà cụ được khoe sự cao niên đáng kính , khoe sự danh giá của gia tộc dòng dõi.
Lố bịch háo danh, hài hước, thích hạnh phúc một cách quái gỡ, thớch si di?n h?o .
Chân dung cụ cố hồng
hiện lên như thế nào?
Cảm nhận của em về
Bức chân dung này ?
1/ Chân dung những người trong gia đình:
a/ Cụ cố Hồng.
b/ Bà cụ cố Hồng:
Niềm hạnh phúc của
bà được miêu tả
như thế nào ?
- Cụ bà sung sướng vì ông đốc tờ Xuân không giận mà còn giúp đáp phúng viếng. "Giá không có món ấy thì là thiếu chưa được to, may mà ông xuân nghỉ hộ tôi!"
Bà cố Hồng hiện lên thật nhố nhăng lố bịch ,thích khoe giàu khoe sang, và đây là dịp đẻ khoe danh giá của gia đình.
c/ Vợ chồng Văn Minh.
Niềm hạnh phúc của vợ
chồng Văn Minh dược
Miêu tả như thế nào?
Văn Minh chồng: ông cháu đích tôn chí hiếu của người chét" thì nống lòng sốt ruột "mời luật sư đến chứng kiến cái chết của ông nội mà thôi".Ông sung sướng, vì nhờ cái "chết thật" của ông nội mình mà "cái chúc thư" chia tài sản kia sẽ có hiệu lực thật sự "chứ không còn là lí thuyết viển vông nữa"
+ Điều ông băn khoăn là không biết sử trí với Xuân như thế nào cho phải. Ông vò đầu bứt trán ,mặt thí đăm đăm chiêu chiêu thành thử lại hợp thời trang, hợp với nhà có đám. Mối quan hệ thân thiết ruột thịt chỉ vì tiền.
- Văn Minh vợ : Thì sung sướng hảnh diện vì sắp được dịp lăng xê nhiều kiểu quần áo tang mới nhát, táo bạo nhất "có thể ban cho những ai có tang đương đau đớn vì kẻ chết cũng được hưởng chút hạnh phúc ở đời"
Chân dung cô Tuyết hiện lên như thế nào ?
d/ C« TuyÕt: + Khu«n mÆt th× buån l¶ng m¹n , ®au khæ v×
b¹n giai ch­a ®Õn .
+Y phôc th× “ng©y th¬”, hë hang l¹i lµ biÓu
hiÖn cña viÖc gi÷ g×n trinh tiÕt. ThËt lµ
nh¶m nhÝ kh«i hµi hÕt chç nãi.TuyÕt ®·
biÕn ®¸m tang thµnh d¹ héi t­¬i m¸t, thµnh
®Þa ®iÓm hÑn hß t×nh nh©n , thành nơi trưng
bày sắc đẹp.
đ/ Cậu Tú Tân :
Niềm hạnh phúc của
cậu như thế nào?
-Cậu đang sướng điên lên, vì nhờ cái “chết thật” của ông nội mà sắp được dùng cái máy ảnh mới mua. Đây là dịp để cậu khoe tài chụp ảnh của mình.
e/ Ông Phán - mọc- sừng
Ông cháu rể của người
quá cố hiện lên như
thế nào?
-Ông cháu rể quý hoá của người chết thì sung sướng vì với sự giúp đỡ của Xuân Tóc Đỏ, kế hoạch tận dụng sự hoang dâm tai tiéng của vợ làm vũ khí “đào mỏ”, đã thành công mĩ mản không ngờ. Nhờ cái chết thật của ông nội vợ mà ông cháu rể đã được thêm vài nghìn đồng. Chính ông ta cũng không ngờ rằng giá trị đôi sừng hươu vô hình của mình lại to đến như thế.
Qua những bức chân dung biếm hoạ
của những người trong gia đình
cụ cố Hồng , em có nhận xét gì?
Gia đình cụ cố Hồng có tang,mà lại đám tang cụ cố tổ- người cao tuổi nhất đáng tôn kính nhất- nhưng cả gia đình con cháu dâu rể không ai tiếc thương, không một trái tim rung động xót xa, không một bộ óc suy nghĩ tưởng nhớ, mà trái lại họ vui vẽ hả hê sung sướng. Họ tổ chức đám tang không phải vì một nghi lể thiêng liêng để vĩnh biệt đi một phần máu thịt của mình mà vì tiền tài danh vọng, vì những mối tình vụng trộm nhem nhuốc, vì những cuộc buôn bán lén lút. Moi người trong gia đình đều có động cơ, cử chỉ khác nhau nhưng họ đều giống nhau ở một điểm .
Đó là gì?
Họ đều bất hiếu,vô đạo đức, mất hết nhân phẩm, họ dị dạng về nhân cánh và có một tâm hồn trống rỗng xấu xa.
Qua đó Vũ Trọng Phụng muốn
nói gì?
Tình huyết thống trong gia đình tư sản và xã hội thượng lưu thành thị đã suy thoái nhạt nhẻo tệ bạc. Cả xã hội đang chạy theo đồng tiền và danh lợi . Họ coi trọng tiếng tăm danh giá một cách giả dối, hợm hĩnh và thật rởm đời.