Tuần 12. Hạnh phúc của một tang gia

Trích “Số đỏ” – Vũ Trọng Phụng
Hạnh phúc của một tang gia
Tiết 45: Đọc văn
Mục tiêu cần đạt:
Thấy được bản
chất lố lăng đồi
bại của xã hội
“thượng lưu”
thành thị những
năm trước cách
mạng thángTám
năm 1945.
Nắm được nghệ
thuật trào phúng
đặc sắc của
Vũ Trọng Phụng
Giáo dục lối sống lành mạng, văn minh, có đạo lý.
Kết cấu bài học:
I.Tìm hiểu chung
1. Tác giả
2. Tác phẩm - đoạn trích
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Đọc đoạn trích
2. Tìm hiểu đoạn trích
Nhan đề
Chân dung các nhân vật
Giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật của đoạn trích
Cảnh đám tang
1. Tác giả: Vũ Trọng Phụng (1912 - 1939)

I. Tìm hiểu chung
- Cuộc đời:
+ Quê ở Hưng Yên nhưng sinh ra và
sinh sống tại Hà Nội, chứng kiến sự
chuyển mình của xã hội tư sản.
+ Bệnh tật và nghèo khó
=> sống chật vật bằng nghề viết.
Hiểu rõ bản chất
xã hội =>căm ghét
=>gửi gắm qua trang
viết
- Sự nghiệp sáng tác:
+ Phóng sự: Cạm bẫy người (1933)
Kĩ nghệ lấy tây (1934)
Cơm thầy cơm cô (1936)
+ Tiểu thuyết: Giông tố (1936)
Số đỏ (1936)
Vỡ đê (1936)
Bút lực dồi dào,
có tài năng và nghị lực
=> Là đại biểu xuất sắc
của dòng văn học
hiện thực trước
cách mạng
? Nêu những nét chính về cuộc đời và sự nghiệp sáng tác của nhà văn Vũ Trọng Phung?
2.1. Tác phẩm
2. Tác phẩm và đoạn trích
Hoàn cảnh sáng tác:
Năm 1936 bắt đầu mặt trận dân chủ Đông Dương chế độ
kiểm duyệt sách báo được nới lỏng,tạo điều kiện cho
nhà văn công khai tố cáo hiện thực xã hội thực dân.
- Xã hội tư sản rầm rộ các phong trào Văn minh, Âu hoá,
thể thao, vui vẻ - trẻ trung…giẫm đạp lên các giá trị văn
hoá, đạo đức truyền thống.
- Tiểu thuyết “Số đỏ” được đăng ở “Hà Nội báo” tháng 10
năm 1936, in thành sách lần đầu tiên năm 1938.

? Em hãy cho biết hoàn cảnh sáng tác tiểu thuyết “Số đỏ”?
2.1. Tác phẩm
* Tóm tắt tác phẩm:
Xuân Tóc đỏ
H? luu v?a hố
Lưu manh
Vụ h?c
Tinh quái
Phó Đoan
Vợ chồng Văn Minh
Cố Hồng
Cố Tổ
Cố vấn báo Gõ Mõ
Doctor
Thi sĩ
Nhà cải cách XH
Anh hùng cứu quốc
Giáo sư tennis
- Tác phẩm đã phơi bày và lên án gay gắt bản chất đồi bại, bịp bợm của XH tư sản thuộc địa đương thời trước công cuộc Văn minh- Âu hoá rởm hợm của bọn thực dân.
- Nghệ thuật trào phúng bậc thầy.
* Giỏ tr? n?i dung:
* Đặc sắc nghệ thuật:
"Số đỏ là cuốn tiểu thuyết có thể làm vinh dự cho mọi nền văn học." (Nguyễn Khải)
2.1. Tác phẩm:
? Hãy cho biết nội dung cơ bản và đặc sắc nghệ thuật của cuốn tiểu thuyết?
- Vị trí: Thuộc phần chính của chương XV.
- Nhan đề: do nhà biên soạn sách đặt.
2.2. Đoạn trích:


II. Đọc - hiểu văn bản
1. Đọc đoạn trích
2. Tìm hiểu đoạn trích
2.1. Nhan đề
Hạnh phúc của một tang gia
Vui mừng, sung sướng
Đau buồn, thương tiếc
Mâu thuẫn, nghịch lí
Nhan đề kì lạ, giật gân
=> gợi sự hấp dẫn cho
độc giả.
Ngày hội của đám ma
=>Giá trị mỉa mai, châm biếm
đả kích mạnh mẽ.
> <
Em có suy nghĩ gì về nhan đề của đoạn trích?
2. Tìm hiểu đoạn trích
2.2. Chân dung các nhân vật
* Cụ Cố Hồng – con trai trưởng:
- Niềm vui chung: Mọi người đều sung sướng vì “cái chúc
thư kia sẽ đi vào thời kì thực hành chứ không còn là lý
thuyết viển vông nữa.”
Cái chết của cụ Cố Tổ có ý nghĩa gì đối với gia đình này?
- Niềm vui riêng:
+ Ung dung hút thuốc phiện,
lảm nhảm một câu vô nghĩa:
“Biết rồi, khổ lắm, nói mãi”
+ Mơ màng đến lúc được diễn
trò già cả, để thiên hạ trầm trồ
khen ngợi.
Bất hiếu, háo danh, ngu dốt, quái gở
Cụ Cố Hồng đã lo lắng cho cái chết của bố như thế nào?
2.2.1. Hạnh phúc của các thành viên trong gia đình
2.2.1. Hạnh phúc của các thành viên trong gia đình
* Vợ chồng Văn Minh:
- Ông Văn Minh – Cháu đích tôn:
+ Lo mời luật sư để cái chúc thư chia
gia tài được thực hành.
+ Lo lắng không biết xử trí thế nào với
2 cái tội nhỏ,1 cái ơn to của Xuân Tóc đỏ
+ Phân vân, vò đầu bứt tóc, vẻ mặt
đăm đăm chiêu chiêu hợp với nhà có tang.
=> Bản chất giả dối, bất nhân, vô đạo.
- Bà Văn Minh:
+ Sốt ruột vì chưa được mặc đồ xô gai
tân thời.
+ Sung sướng vì đây là dịp lăng xê các mốt
tang phục của tiệm may Âu Hoá.
=> Đám ma mở ra cơ hội kiếm lời.
Vợ chồng Văn Minh có tâm trạng
như thế nào trước cái chết
của ông nội?
* Cô Tuyết
Vẻ mặt buồn lãng mạn rất đúng mốt
vì chưa nhìn thấy người tình.
- Được dịp mặc bộ y phục “Ngây thơ”
cơ hội để gỡ lại danh dự của một
cô gái “vẫn còn nửa chữ Trinh”.
* Cậu Tú Tân
Sướng điên người lên vì có dịp
dùng cái máy ảnh, được “tập làm
đạo diễn”.
Đám ma trở thành nơi biểu diễn
thú chơi thời thượng.
Trong đám tang, cô Tuyết buồn vì lí do gì? Qua đó, em hãy đánh giá về nhân vật này?
Thái độ của Cậu Tú Tân thể hiện qua những chi tiết nào?
2.2.1. Hạnh phúc của các thành viên trong gia đình
Ông phán mọc sừng
- Sung sướng vì được bố vợ chia thêm vài nghìn đồng.
- Tự hào về giá trị của đôi sừng hươu vô hình.
- Trù tính một kế hoạch trả công và thương lượng với Xuân Tóc đỏ.
=> Kẻ trục lợi, hám tiền, vô liêm sỉ.
Tìm những chi tiết biểu hiện
thái độ của ông Phán
mọc sừng?
Mọi người trong gia đình đều có niềm vui chung
trước cái chết của ông cụ “đáng chết”. Họ sung sướng, hạnh
Phúc trước cái chết của cha, ông mình.
=>Giá trị tố cáo, phê phán mạnh mẽ trong bút lực trào phúng
của Vũ Trọng Phụng.
Tiểu kết:
2.2.1. Hạnh phúc của các thành viên trong gia đình
2.2.2. Hạnh phúc của những người ngoài tang gia
* Ông TYPN:
- Vui mừng phấn khởi, có dịp lăng xê các mốt tang phục để “những ai có tang đau đớn vì kẻ chết cũng được hưởng chút hạnh phúc ở đời.”
* Hai cảnh sát Minđơ – Mintoa:
- Đang thất nghiệp thì được thuê giữ trật tự cho đám tang.
Sung sướng cực điểm.
* Xuân Tóc đỏ:
Danh dự của Xuân càng được đề cao.
* Bạn của Cụ Cố Hồng:
- Có dịp khoe huân chương, các loại râu, cảm động khi nhìn thấy làn da trắng của Tuyết.
* Sư cụ Tăng Phú:
Chớp thời cơ để kiếm lời.
? Đám tang còn mang niềm hạnh phúc tới cho những ai ?
* Hình thức:
- Quy mô: Đám tang to tát, theo cả lối ta – tây – tàu. Có cả kiệu bát cống, lợn quay đi lọng, lốc bốc xoảng, kèn bú dích, vòng hoa, câu đối…
- Không khí: Đi đến đâu làm huyên náo đến đó.
Hình thức: vừa to tát, vừa bát nháo, lộn xộn.
Đám ma trở thành đám rước, đám hội.
* Điệp khúc: “Đám cứ đi”
Nhắc nhở người đọc đây là một đám ma “gương mẫu”.
Thái độ: mỉa mai, chua xót.
Đám ma:linh đình >< rỗng tuếch
to tát >< bất nhân, bất nghĩa
2.3. Cảnh đám tang
Quy mô và không khí đám tang như thế nào?
Tác giả đã nhắc lại cụm từ nào? Có ý nghĩa gì?
* Cảnh hạ huyệt:
2.3. Cảnh đám tang
? Người ta tham gia cái giây phút thiêng liêng ấy như thế nào?
Cậu Tú Tân như một nhà đạo diễn đang chỉ huy
màn hài kịch.
- Cụ Cố Hồng: mếu máo, khóc ngất đi.
- Ông Phán Mọc sừng:
+ Khóc “hứt…hứt… hứt”
+ Bí mật dúi vào tay Xuân tờ năm đồng gấp tư.

=> Lật tẩy sự giả dối, vô liêm sỉ.