Tuần 12. Hạnh phúc của một tang gia

KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ ĐẾN DỰ GIỜ THĂM LỚP
! Hạnh Phúc Của Một Tang Gia !
Trích Số Đỏ - Vũ Trọng Phụng
Giới Thiệu Chung
1. Tác Giả
Vũ Trọng Phụng
(1912 – 1939)
Hạnh phúc của một tang gia
Vũ Trọng Phụng
Trình bày
Những nét
Cơ bản
Về
Tác giả
Vũ
Trọng
Phụng
a. Cuộc đời
 Vũ Trọng Phụng ( 1912 – 1937)
 Bút danh: Thiên Hư
 Sinh và mất tại Hà Nội trong một gia đình nghèo
 Là con người bình dị, khuôn phép, nề nếp
Hạnh phúc của một tang gia
Vũ Trọng Phụng
b. Sự nghiệp
 Là cây bút có sự sáng tạo dồi dào trên nhiều thể loại đặc biệt lµ tiểu thuyết, phóng sự.§­îc mÖnh danh lµ «ng vua phãng sù ®Êt B¾c
 Nội dung: niềm căm phẫn mãnh liệt đối với xã hội đen tối, thối nát đương thời.
Hạnh phúc của một tang gia
Vũ Trọng Phụng
c. Các tác phẩm tiêu biểu
Tiểu thuyết:
Số đỏ ( 1936)
Giông tố ( 1936)
Vỡ đê ( 1936)
Trúng số độc đắc ( 1938)
Phóng sự:
Cạm bẫy người
Kĩ nghệ lấy Tây
Cơm thầy cơm cô
Hạnh phúc của một tang gia
Vũ Trọng Phụng

KÓ tªn nh÷ng t¸c phÈm tiªu biÓu cña nhµ v¨n?
2. Tác phẩm Số đỏ
 Tác phẩm được đăng ở Hà Nội Báo từ số 40 ngày 7 tháng 10 năm 1936 và in thành sách năm 1938.
 Đoạn trích thuộc chương XV của tiểu thuyết – là màn kịch đặc sắc nhất
Hạnh phúc của một tang gia
Vũ Trọng Phụng
Nêu những hiểu biết của em về tiểu thuyết Số đỏ , và đoạn trích " Hạnh phúc của một tang gia" ?
- Xuân - thường gọi là Xuân Tóc Đỏ, từ một đứa trẻ mồ côi, sống lay lắt bằng nghề trèo me, trèo sấu…
Tóm tắt:
… nhặt bóng ở sân quần vợt, bị cảnh sát bắt, được bà phó Đoan cứu thoát…
…gia nhập vào xã hội thượng lưu… được tôn vinh lên làm “đốc tờ Xuân”, nhà cải cách xã hội, “giáo sư quần vợt”, nhà “chấn hưng phật giáo”…
…Vì vô tình mà Xuân gây ra cái chết của cụ cố tổ - cha đẻ cụ cố Hồng và được mọi người trong gia đình này ghi ơn…
…Xuân được cử ra thi đấu quần vợt với quân của vua Xiêm La…
…vua Xiêm tức giận vì cầu thủ của mình tỏ ra yếu thế hơn Xuân. Xuân được lệnh phải thua để tránh cho hai nước khỏi thảm họa chiến tranh.
Hắn trở thành anh hùng cứu quốc, được thưởng “Bắc Đẩu bội tinh” và được nhận làm con rể cụ cố Hồng
“Số đỏ” là chuỗi vận đỏ của Xuân tóc đỏ
Giá trị:
 Lên án gay gắt xã hội tư sản thành thị đang đua đòi lối sống văn minh lố lăng, đồi bại đương thời.
 Nghệ thuật viết già dặn, bút pháp trào phúng châm biếm sắc sảo.
Hạnh phúc của một tang gia
Vũ Trọng Phụng
II. Đọc - hiểu chi tiết
1. Ý nghĩa nhan đề
Hạnh phúc của một tang gia
Hạnh phúc
Tang gia
(Vui, sướng…)
(Đau buồn….)
Mâu thuẫn trào phúng
Tình huống trào phúng
Hạnh phúc của một tang gia
Vũ Trọng Phụng
Em hãy
phân tích
Nhan đề của
chươngXV
để chỉ ra
mâu thuẫn
trào phúng
cơ bản
mà nhà văn
đã dàn dựng
trong
chương truyên
Này?
1. Ý nghĩa nhan đề
Nhan đề vừa gây chú ý, vừa phản ánh được một sự thật mỉa mai, hài hước và tàn nhẫn vÒ sù suy ®åi ®¹o ®øc cña lu©n th­êng ®¹o lÝ trong x· héi ®­¬ng thêi.
.
Hạnh phúc của một tang gia
Vũ Trọng Phụng
Các nhân vật trong gia đình cụ cố tổ
Các nhân vật khác
2. Niềm hạnh phúc của những người trong gia đình
?Nguyên cớ của tấn bi hài kịch:
-Sở dĩ như vậy là vì cụ cố tổ chết đồng nghĩa với việc bản di chúc chia gia tài của cụ sẽ được thực hiện, nó không còn là lí thuyết viển vông nữa.
a.Niềm hạnh phúc của các thành viên trong gia đình:
? Không khí chung của cả gia đình:
+ Trước khi phát tang:
Bầy con cháu chí hiếu chỉ nóng ruột đem chôn cái xác chết của cụ cố tổ.
+ khi phát tang:
" ai cũng sung sướng thỏa thích", đám con cháu " tưng bừng vui vẻ đi đưa giấy cáo phó gọi phường kèn", " tối hôm ấy, khách đến hỏi thăm, phúng viếng, chia buồn tấp nập" .
? Giọng điệu mỉa mai, châm biếm; thủ pháo đối lập được tận dụng triệt để trên từng đơn vị ngôn ngữ, đã tạo nên tiếng cười trào phúng.
Hạnh phúc của một tang gia
Vũ Trọng Phụng
-T¹i sao nhµ cã tang mµ ®¹i gia ®×nh Êy l¹i vui
vµ h¹nh phóc?

Cái không khí chung của cả gia đình cụ cố Hồng lúc chưa phát tang và khi chưa phát tang?
Người ta nói tang gia bối rối ,
cái gia đình này không chỉ bối rối
mà còn bận rộn và đầy lo lắng .
Thực chất của cái bối rối,
bận rộn, lo lắng ấy là gì?
+ Tang gia bối rối . Nhưng là cái bối rối, lo lắng, bận rộn để tổ chức cho linh đình, chu đáo một ngày vui, một đám hội chứ không phải một đám ma ? thật là cười ra nước mắt
-Hãy phân tích niềm vui chung của đại gia đình
và niềm vui riêng của từng thành viên?
Hạnh
phúc
riêng
Ông Văn Minh
Cụ cố Hồng
Cô Tuyết
Cậu Tú Tân
b. Niềm hạnh phúc riêng
Ông Phán
moc sừng
Bà Văn Minh
Hạnh phúc của một tang gia
Vũ Trọng Phụng
Thực chất:
Bề Ngoài:
Cụ Cố Hồng
Ho khặc, khóc mếu, lụ khụ chống gậy
Biểu diễn trò cho thiên hạ xem
Đây là sự báo đáp của đứa con đại bất hiếu, một loại người ngu dốt và háo danh.
Hạnh phúc của một tang gia
Vũ Trọng Phụng
Cụ cố Hồng lo lắng
như thế nào
cho cái chết của bố?
Bề ngoài
Băn khoăn, phân vân, vò đầu, bứt tóc, mặt đăm đăm, chiêu chiêu
Thực chất
Vui vì gia tài khổng lồ sắp được chia, suy tìm cách sử trí với Xuân tóc đỏ
Ông
Văn Minh
Giả dối, bất nhân
Hạnh phúc của một tang gia
Vũ Trọng Phụng
Vợ chồng Văn Minh
Có
tâm trạng như thế nào
trước cái chết
của ông nội ?
Bà Văn Minh
Mừng rỡ, có dịp được lăng xê các trong phục của tiệm may Âu Hóa, mặc đồ xô gai tân thời
Bề ngoài
Sốt ruột, bối rối
Thực chất
Ham lợi, lố lăng
Hạnh phúc của một tang gia
Vũ Trọng Phụng
Bề ngoài
Thực chất
Giọng văn mỉa mai, phô bày sự lố bịch,
thiếu văn hóa vô đạo đức của con người này
Cô Tuyết
Mặc y phục ngây thơ, đau khổ, buồn
Mong chờ Xuân
Hạnh phúc của một tang gia
Vũ Trọng Phụng
Giọng văn của tác giả
như thế nào ?
Hành động và tâm trạng của cô Tuyết
Như thế nào?
Cậu Tú Tân
Bề ngoài
Thực chất
Sốt ruột, điên người lên
Sướng điên lên vì sắp được trổ tài chụp ảnh
Chỉ biết đến thú vui cá nhân
Bỉ ổi, vô lương tâm
Hạnh phúc của một tang gia
Vũ Trọng Phụng
Cậu tú Tân có tâm
Trạng như thế nào ?
Bề ngoài
Thực chất
Ông Phán mọc sừng
Có vợ ngoại tình, nhục nhã
Sung sướng tự hào vì cái sừng vô hình. Chuẩn bị tiền để cảm ơn Xuân
Vô liêm sỉ, đểu giả, đê tiện
Hạnh phúc của một tang gia
Vũ Trọng Phụng
Tâm trạng
và
hành vi
của
ông Phán
thể hiện
điều gì ?
Mọi thành viên trong gia đình đều tỏ ra vui mừng, sung sướng trước cái chết của cụ cố tổ mà không một chút xót thương. Đó là sự đại bất hiếu chưa từng thấy xưa nay nhưng nó được che đậy dưới những bộ mặt giả dối
Hạnh phúc của một tang gia
Vũ Trọng Phụng
Nhận xét về thái độ
của các thành viên
trong gia đình
cụ cố Hồng ?.
Hạnh
phúc
riêng
Với xã hội trưởng giả
Những cảnh binh
(Min đơ, Min toa)
Hàng phố
Bạn cụ cố Hồng
? Các thành viên ngoài gia đình:
Xuân tóc
Sư Tăng Phú
Hạnh phúc của một tang gia
Vũ Trọng Phụng
Thái độ
của các
thành viên
ngoài
tang quyến?
Hai viên cảnh sát
Mừng rì
Vui s­íng
cùc ®é
Bề ngoài
Làm việc rất nghiêm túc
Thực chất
Ham lợi, lố lăng, ®¸ng c­êi
Hạnh phúc của một tang gia
Vũ Trọng Phụng
Bạn
cụ cố Hồng
Dâm ô,
hợm hĩnh
Bề ngoài
Ra vẻ
uy nghi,
trưởng giả
Thực chất
Giả dối, đồi bại
Hạnh phúc của một tang gia
Vũ Trọng Phụng
Bề ngoài
Thực chất
Sư cụ
Tăng Phú
Đến để làm lễ
Cầu siêu
cho vong linh người quá cố
Sung sướng vênh váo vì sư cụ đã đánh đổ được Hội Phật giáo
Thật hài hước: sư mà cũng vui, đắc thắng vì đánh đổ Hội Phật giáo
Hạnh phúc của một tang gia
Vũ Trọng Phụng
? Cái chết của cụ cố tổ thật sự đã mang đến niềm vui cho các thành viên ngoài tang quyến. Đặc biệt khi diễn tả niềm vui của xã hội trưởng giả, VTP muốn hoàn chỉnh sự giả dối, nhẫn tâm của những loại người xấu xa, đê tiện.
? Đó là cái gđ đại bất hiếu, bất nhân, bất nghĩa. Những kẻ được coi là âu hóa, văn minh thực chất chỉ là một lũ đồi bại về đạo đức, Cả cái xã hội thượng lưu ấy đều giả dối, lố lăng, vô đạo đức
Bên cạnh giọng mỉa mai, VTP đã dựng lên một loạt các chân dung biếm họa, bao gồm các cá nhân, và tâp thể. Thủ pháp tương phản kết hợp với cường điệu hóa đã được vận dụng hiệu qủa tạo nên những cái nghịch lí, qua đó bật lên tiếng cười trào phúng
Cảm nhận của em về cái gia đình tư sản đang "âu hóa" này nói riêng và xã hội thượng lưu, trưởng giả ở thành thị nói chung ?
3. Cảnh đám ma gương mẫu
* Cảnh đưa tang
- §¸m tang ®­îc tæ chøc rÊt to t¸t vµ linh ®×nh:
+ Cã sù “phèi hîp” lèi Ta, Tµu, T©y( lîn quay ®i läng; lèc bèc xo¶ng, bó- dÝch).
+ NhiÒu ng­êi thi nhau chôp ¶nh nh­ ë héi chî.
+ Cã ®Õn 300 c©u ®èi vµ nhiÒu vßng hoa
§¸m ma hæ lèn, t¹p phÕ lï, ®¸m ma mµ nh­ ®¸m r­íc.
 Sù khoe khoang lè bÞch, kÖch cìm.

Hạnh phúc của một tang gia
Vũ Trọng Phụng
Nhà văn miêu tả
cảnh
đưa đám ma
như thế nào ?
Cảnh đi đưa đám ma cụ cố tổ
- Ng­êi ®­a tang:
+ §ñ mäi thµnh phÇn, tõ giµ
®Õn trÎ, tõ c¶nh s¸t ®Õn s­ s·i,
tõ nhµ l­u manh,gi¶ hiÖu nhµ
c¶i c¸ch x· héi, ®èc tê …
C¸i c­êi ®­îc to¸t lªn tõ
nh÷ng hµnh vi, d¸ng ®iÖu,ng«n
ng÷ hµi h­íc cña hai ®¸m ng­êi trªn.
VËy lµ ®¸m ma trë thµnh ®¸m diÔn
trß bÞp bîm
-Sù lè l¨ng, ®åi b¹i, v« v¨n hãa ®ang
®­îc kho¸c bªn ngoµi bëi c¸i d¸ng vÎ
®¹o m¹o, quý ph¸i hßng che m¾t thiªn
h¹ cña bän h¹ l­u tha hãa.
nhµ v¨n ®· v¹ch trÇn b¶n chÊt
xÊu xa, bØ æicña ®¸m ng­êi ®ang tù xem
lµ ©u hãa ,v¨n minh

Người đi đưa đám ma
thuộc những thành
phần nào, thái độ
của họ ra sao ?
Qua những chi tiết trên Vũ Trọng Phụng đã thể hiện thái độ gì
đối với đám người này?
+ Hàng phố " nhốn nháo cả lên khen đám ma to" và " chú ý đặc biệt vào những kiểu quần áo tang của tiệm may âu hóa"
? Không phân biệt được đúng sai, phải trái, thật giả, văn hóa vô văn hóa. Chủ yếu là thỏa mãn sự hiếu kì, thích cái lạ đời
?Đám ma làm cho thành phố trở nên huyên náo.
- Bằng giọng văn mỉa mai và thủ pháp cường điệu hóa, VTPđang giễu cợt những kẻ đang tổ chức và tham gia đám tang .Một đám ma lớn , ko thiếu thứ gì. nhưng thực ra những cái có ấy lại nói điều duy nhất ko có đó là: tình cảm yêu thương chân thành dành cho người quá cố. Đây là sự xuống cấp nghiêm trọng về đạo đức của cái xã hội tư sản thượng lưu thị thành lúc bấy giờ.
(Lời bình của tác giả:
Một đám ma to tát có thể
làm cho người chết nằm trong quan tài
cũng phải mỉm cười sung sướng,
nếu không gật gù cái đầu.)
Em hiểu lời bình này
thế nào?
Hình ảnh “ đám cứ đi….” được lặp lại hai lần:
- Nhìn tầm xa, bề ngoài: Cái đám ma đồ sộ, dòng người đông đúc đi sau quan tài cho đến tận huyệt
-> phơi bày cái giả dối, bịp bợm, vô đạo đức của xã hội thượng lưu.
Hạnh phúc của một tang gia
Vũ Trọng Phụng
- Nhìn tầm gần, bên trong: Đây là một đám rước, đi đến đâu làm huyên náo đến đấy, rất vui, rất khoái trá.
-Dụng ý của nhà văn khi lặp lại
2 lần chi tiết
" Đám cứ đi"?
* Cảnh hạ huyệt
Cậu tú Tân bắt mọi người phải khom lưng, tạo dáng để cậu chụp ảnh.
>Dàn cảnh, đóng kịch
- Xu©n tãc ®á ®øng cÇm mò nghiªm trang mét c¸ch gi¶ t¹o.
- Cô cè Hång ho kh¹c mÕu m¸o vµ ngÊt ®i.
Hạnh phúc của một tang gia
Vũ Trọng Phụng
Ông Phán mọc sừng khóc to thảm thiết. Ti?ng khúc "H?t! H?t! H?t!". và dúi vào tay Xuân tóc đỏ 5 đồng bạc gấp tư.
- Đây chỉ là những hành động giả tạo nhằm che mắt thế gian của của những loại người đại bất hiếu buụn bỏn ngay trờn xỏc ngu?i thõn.
Tiểu kết
- Đám tang diễn ra như một tấn đại hài kịch. Một đám ma gương mẫu cho sự giả dối, háo danh của một gia đình giàu sang mà bất hiếu.
Nhận xét gì về thái độ và hành
động của ông Phán mọc sừng?
III. TỔNG KẾT
Giá trị nội dung
Hạnh phúc của một tang gia
Vũ Trọng Phụng
- Vạch trần sự thật xấu xa của cái gọi là “Âu hóa”, “văn minh” mà kẻ thù đang khuyến khích, lợi dụng lúc bấy giờ. Đoạn trích cũng lên tiếng chuông cảnh tỉnh về sự xuống cấp đạo đức của một bộ phận người dân trong xã hội Việt Nam .
- Nhà văn phê phán mãnh liệt bản chất giả dối, lố lăng, đồi bại của xã hội thượng lưu ở thành thị những năm trước cách mạng tháng Tám.
2. Giá trị nghệ thuật

Bút pháp châm biếm mãnh liệt, đầy tài năng của Vũ Trọng Phụng.


- Từ một tình huống trào phúng cơ bản nhà văn triển khai mâu thuẫn theo nhiều tình huống khác nhau tạo nên một màn đại hài kịch phong phú và rất biến hóa


- Sử dụng nghệ thuật tương phản, đối lập với phóng đại, cường điệu để tạo bức chân dung biếm họa, những sự thật phi lí mà hợp lí.
Hạnh phúc của một tang gia
Vũ Trọng Phụng