Tuần 12. Hạnh phúc của một tang gia

HẠNH PHÚC
CỦA
MỘT TANG GIA
(Trích Số đỏ)
Vũ trọng phụng
Tiết 45: Đọc văn
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả
1. Ý nghĩa nhan đề
3. Quang cảnh đám tang
II. Tìm hiểu đoạn trích
Kết cấu bài học:
2. Tác phẩm
2. Những chân dung biếm họa
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả (1912 – 1939)
* Cuộc đời
- Là nhà văn hiện thực xuất sắc nhất trước cách mạng
- Nổi tiếng về tiểu thuyết, truyện ngắn và đặc biệt thành công ở thể loại phóng sự
* Sự nghiệp sáng tác
Vũ Trọng Phụng để lại nhiều kiệt tác như:
- Tiểu thuyết: Số đỏ, Giông tố, Vỡ đê,…
- Phóng sự: Cơm thầy cơm cô, Cạm bẫy người, Kĩ nghệ lấy tây
HẠNH PHÚC CỦA MỘT TANG GIA
? Nêu những nét chính về cuộc đời và sự nghiệp sáng tác của nhà văn Vũ Trọng Phụng?
HẠNH PHÚC CỦA MỘT TANG GIA
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả (1912 – 1939)
2. Tác phẩm
* Tóm tắt tiểu thuyết Số đỏ (1936) (*)
 Số đỏ được coi là một trong những tác phẩm xuất sắc nhất của văn học Việt Nam, có thể “làm vinh dự cho mọi nền văn học” (Nguyễn Khải)
* Vị trí đoạn trích
Đoạn trích thuộc chương XV của tiểu thuyết Số đỏ
(Nhan đề đầy đủ: Hạnh phúc của một tang gia, Văn Minh nữa cũng nói vào, một đám ma gương mẫu)
HẠNH PHÚC CỦA MỘT TANG GIA
Xuân tóc đỏ
(mồ côi, vô học) sống bằng nhiều nghề
Me Tây dâm đãng (phó Đoan)
Làm ở tiệm may Âu hóa
Vợ chồng Văn Minh và những người trong gia đình, ….
Nhà cải cách xã hội
Giáo sư quần vợt
Anh hùng cức quốc
Chấn hưng phật giáo
Số đỏ
Đốc tờ xuân (bs)
HẠNH PHÚC CỦA MỘT TANG GIA
Vui mừng, sung sướng
Đau buồn, thương tiếc
Hạnh phúc của một tang gia
> <
Mâu thuẫn, nghịch lí
Em có suy nghĩ gì về nhan đề của đoạn trích?
hàm chứa tiếng cười chua chát, vừa kích thích trí tò mò của độc giả vừa phản ánh một sự thật mỉa mai, hài hước và tàn nhẫn.
1. Ý nghĩa nhan đề
HẠNH PHÚC CỦA MỘT TANG GIA
2. Những chân dung biếm họa
* Hạnh phúc của những người trong tang gia





bề ngoài: nhắm nghiềm hai mắt mơ màng
thực chất: biểu diễn trò để thiên hạ khen già
bề ngoài: phân vân, vò đầu, rứt tóc, mặt đâm đâm, chiêu chiêu
thực chất: vui vì được chia gia tài; không biết xử trí Xuân như thế nào
 Bất hiếu, hám danh, quái gở
 Giả dối, bất nhân
- Cụ cố Hồng
- Ông Văn Minh
HẠNH PHÚC CỦA MỘT TANG GIA
* Hạnh phúc của những người trong tang gia




- Bà Văn Minh
bề ngoài: sốt ruột, bối rối
thực chất: được dịp lăng xê những mốt y phục tân thời
 Chạy theo lối sống văn minh rởm
- Cô Tuyết
bề ngoài: trang phục Ngây thơ, buồn lãng mạn
thực chất: mong chờ Xuân
 Hư hỏng, lố lăng, kệch cỡm
* Hạnh phúc của những người ngoài tang gia


HẠNH PHÚC CỦA MỘT TANG GIA
- Cậu Tú tân
bề ngoài: sốt ruột, điên người lên
thực chất: sướng điên lên vì sắp được trổ tài chụp ảnh
 Cơ hội, giả dối
- Ông Phán mọc sừng
bề ngoài: nôn nóng, suy toan
thực chất: hãnh diện vì giá trị của đôi sừng hươu vô hình, trù tính một cuộc doanh thương với Xuân
 Vô liêm sỉ, không biết nhục nhã
Đám con cháu đại bất hiếu, giả dối, hám tiền, vô đạo đức
* Hạnh phúc của những người ngoài tang gia

- Xuân tóc đỏ: xuất hiện đúng lúc, danh giá và uy tín càng cao

- Hai cảnh sát: đang lúc thất nghiệp được thuê giữ trật tự thì sung sướng cực điểm

- Bạn cụ cố Hồng: có dịp để khoe râu, khoe huy chương

- Giai thanh, gái lịch: được dịp hẹn hò, tán tỉnh

HẠNH PHÚC CỦA MỘT TANG GIA
Những con người vô văn hóa, cơ hội
3. Quang cảnh đám tang
- Bề ngoài thật long trọng, gương mẫu nhưng thật chất chẳng khác gì đám rước, nhố nhăng, lố bịch, có đủ “kiệu bát cống, lợn quay đi lọng, kèn Tây kèn ta, vòng hoa câu đối”
- Giai thanh, gái lịch thản nhiên nói chuyện, bình phẩm, cười tình
- Điệp khúc “đám cứ đi”:
+ Đám ma thật to, thật đông, thiên hạ tha hồ mà xem, mà ngắm nhìn thật kĩ sự giả dối, tàn nhẫn, vô đạo của lũ người quáy gỡ
+ Sự vô liêm sỉ không khép lại, kéo dài như vô tận, đến tận huyệt
- Đỉnh điểm của sự giả dối diễn ra lúc hạ nguyệt khi cậu tú Tân yêu cầu mọi người tạo dáng để chụp ảnh, con cháu tự nguyện trở thành những diễn viên đại tài và nhất là “màn kịch siêu hạng” của ông Phán mọc sừng
 Thái độ phê phán mạnh mẽ xã hội đương thời khoác áo văn minh, “Âu hóa” nhưng thật chất hết sức giả dối, đồi bại và nỗi xót xa kín đáo của tác giả trước sự băng hoại đạo đức của con người
HẠNH PHÚC CỦA MỘT TANG GIA
III. Tổng kết
1. Nghệ thuật
- Tạo tình huống trào phúng cơ bản rồi mở rộng ra những tình huống khác
- Phát hiện những chi tiết đối lập gay gắt cùng tồn tại trong một con người, sự việc, sự vật
- Thủ pháp cường điệu, nói ngược, nói mỉa, … được sử dụng một cách linh hoạt
- Miêu tả biến hóa, linh hoạt và sắc sảo đến từng chi tiết, nói trúng nét riêng từng nhân vật
2. Ý nghĩa văn bản:
Đoạn trích Hạnh phúc của một tang gia là một bi hài kịch, phơi bày bản chất nhố nhăng, đồi bại của một gia đình đồng thời phản ánh bộ mặt thật của xã hội thượng lưu thành thị trước Cách mạng tháng Tám
HẠNH PHÚC CỦA MỘT TANG GIA