Tuần 12. Hạnh phúc của một tang gia

Chào mừng quý thầy cô
về dự giờ.
Cùng toàn thể các em học sinh!
Đọc văn




Trớch "S? D?" - Vu Tr?ng Ph?ng
Hạnh phúc của một tang gia
1. Tác giả
* Cuộc đời:
- Vũ Trọng Phụng ( 1912 - 1939) quê ở tỉnh Hưng Yên. Sinh ra trong m?t gia đình nghèo.
- Ông viết văn sớm, sống bằng nghề cầm bút, tuy làm việc cật lực nhưng vẫn nghèo khó.

* Con người:
- Vũ Trọng Phụng là đứa con hiếu thảo.
- Học ít, sớm lăn lộn với đời để kiếm tiền nuôi gia đình và bản thân.
- Là nhà văn hàng đầu của văn học Việt Nam hiện đại
* Sự nghiệp:
Ông sáng tác nhiều thể loại nhưng nổi tiếng trên hai lĩnh vực: phóng sự và tiểu thuyết. Ông được gọi là "ông vua phóng sự Bắc Kì".
Những tác phẩm tiêu biểu:

+ Phóng sự : Cạm bẫy người (1933), Kỹ nghệ lấy Tây (1934), Cơm thầy cơm cô (1936).
+ Tiểu thuyết : Số đỏ (1936), Giông Tố (1936), Vỡ đê ( 1936).

2. Tác phẩm " Số đỏ"
* Tóm tắt: (SGK)

Số đỏ ( Vũ Trọng Phụng)
Xuân tóc đỏ
Bà Phó Đoan
Cụ Cố Hồng
Ông Văn Minh
Cụ Cố Tổ
Cô Tuyết
Vô học
Tinh quái
Lưu manh
Kẻ vô lại
Hạ lưu vỉa hè
Con rể cụ cố Hồng
Sinh viên trường thuốc
Anh hùng cứu quốc
Cố vấn báo gõ mõ
Nhà cải cách xã hội
Doctor
Gồm 20 chương truyện, mỗi trang có một nhan đề
* Giá trị nội dung:
Phê phán gay gắt xã hội tư sản chạy theo đồng tiền và danh vọng để đánh mất truyền thống đạo đức của dân tộc.

* Giá trị nghệ thuật:
Trào phúng, châm biếm sắc sảo thông qua hệ thống nhân vật, giọng văn và những chi tiết chứa đựng sự mâu thuẫn giữa nội dung và hình thức.
"Số đỏ " là một trong những tác phẩm xuất sắc của văn xuôi hiện đại Việt Nam.
Vũ trớ cuỷa Soỏ ủoỷ:
- Thành tựu xuất sắc của văn xuôi Việt Nam hiện đại.
- Một tác phẩm "Vô tiền khoáng hậu" (NXB Văn học)
- Tác phẩm "ghê gớm làm vinh dự cho mọi nền văn xuôi"
(Nguyễn Khải)
3. Đoạn trích:
"Hạnh phúc của một tang gia"

a. Xuất xứ:
Trích từ chương 15 của tác phẩm "Số đỏ"
b. Chủ đề:
Qua đám tang của cụ cố tổ tác giả đã vạch trần sự giả dối, bịp bợm, lố lăng, vô đạo đức của một lớp người được coi là thượng lưu, trí thức của xã hội đương thời.
c. Bố cục:
Phần 1: Tâm trạng các thành viên trong gia đình cụ cố Hồng trước cái chết của cụ cố tổ.
Phần 2: Cảnh đưa đám.
Phần 3: Cảnh hạ huyệt.
- Tái hiện mâu thuẫn trào phúng và hệ thống nhân vật trong đoạn trích: “Hạnh phúc của một tang gia” (trích Số đỏ - Vũ Trọng Phụng) bằng sơ đồ:
Cái chết của cụ cố Tổ
Niềm vui của đám con cháu
Niềm vui của người ngoài gia quyến
Cụ cố Hồng
Bạn cụ
Hồng
Đám trai gái
Sư tăng Phú
Cảnh sát
Văn Minh
Phán mọc sừng
Tuyết
Tú Tân
Cả một xã hội bất nhân
Chào tạm biệt!
Hẹn gặp lại!
1. Ý nghĩa nhan đề “Hạnh phúc của một tang gia”
" Hạnh phúc của một tang gia"
Niềm vui sướng
Là nỗi đau, buồn
Mang tính chất mâu thuẫn, trào phúng
Ý nghĩa: phê phán sự suy đồi đạo đức trong xã hội bị chi phối bởi đồng tiền và danh vọng.
2. Tâm trạng các thành viên trong gia đình cụ cố Hồng trước cái chết của cụ cố tổ:
* Cụ cố Hồng:
" Nhắm nghiền hai mắt . già đến thế kia kìa"
Háo danh

* Cụ bà (vợ cụ cố Hồng)
Lo lắng: nhưng lại lo những việc không đâu
(việc của Tuyết)
Chỉ lo địa vị danh vọng gia đình
* Ông Văn Minh
"Cái chúc thư . viễn vông nữa"
Con người ham tiền
Không biết xử trí Xuân ra sao: hai cái tội nhỏ - một cái ơn lớn
Xuống cấp về mặt đạo đức
Tìm cách gả Tuyết cho Xuân
Vì danh dự của mình
Con người tham lam, ích kỉ, vô đạo đức
* Bà Văn Minh (cháu dâu trưởng)
" Sốt ruột . hạnh phúc ở đời"
Nghĩ đến lợi nhuận cho mình vô đạo đức
* Cậu tú Tân (cháu nội)
" Điên người lên . không được dùng đến"
Chỉ lo thú vui cá nhân: sự tha hóa về mặt đạo đức
* Ông Phán mọc sừng
Hả hê vì cái sừng có giá đến vài nghìn bạc - bất kể danh dự
Con người ham tiền, vô liêm sỉ

*Đám con cháu của người chết:

Mong chôn cho chóng cụ cố tổ để được chia gia tài, để được hưởng hạnh phúc.
Suy đồi nghiêm trọng về đạo đức
Tất cả đều sung sướng và hạnh phúc trước sự ra đi của cụ cố tổ
Cảnh đám tang
Củng cố
1. "Hạnh phúc một tang gia" nói riêng và "Số đỏ" nói chung thể hiện bút pháp tiêu biểu và đặc trưng của Vũ Trọng Phụng, đó là bút pháp nào?
2. Chủ đề chính của đoạn trích? Phân tích cụ thể qua một nhân vật?
Nghệ thuật trào phúng bậc thầy
Sự giả dối, bịp bợm, lố lăng, vô đạo đức của một lớp người được coi là thượng lưu, trí thức của xã hội đương thời: (chọn một nhân vật ấn tượng)

Xin chào tạm biệt và hẹn gặp lại.
Đông đảo với đủ cả lối Ta, Tàu, Tây.
Toàn cảnh:
Khoe khoang về danh vọng, tiếng tăm, sự giàu có.
Quá trình:
Đi qua bốn con phố
Sáu chiếc xe của Xuân và báo Gõ mõ xuất hiện
Phô trương thêm sự giàu có, tiếng tăm: lố lăng, kệch cỡm.
Nh?ng ngu?i di d�m tang
Đám đông "giai thanh gái lịch", bạn cụ cố Hồng.
Đùa giỡn, tán tỉnh, khoe khoang, vô văn hóa
Giả dối, tha hóa về đạo đức
* Ông - bà cụ � cố Hồng:
Sung sướng vì ông đốc Xuân không giận mà còn phúng viếng đến thế, ho khạc mếu máo và ngất đi.
Háo danh, thích khoe tiếng tăm, sự giàu có

Cô Tuyết:
+ Khoe bộ đồ "Ngây thơ"
+ Khoe vẻ mặt buồn lãng mạn rất đúng mốt một nhà có đám
Chứng minh mình không hư hỏng
Không phải buồn vì cụ chết mà vì chưa thấy Xuân
Sự xuống cấp về mặt đạo đức
Xuân Tóc đỏ
Xuất hiện bất ngờ với xe, vòng hoa.
Quảng cáo thêm cho chính mình: quỷ quái, vô học
Cậu Tú Tân

Vẫn vì sở thích của mình
c. Cảnh hạ huyệt
Ông Phán mọc sừng
Lợi dụng dúi tiền cho Xuân tóc đỏ
Xem dịp này là cơ hội để kinh doanh: vô đạo đức
Xã hội lố lăng, giả dối, suy đồi về luân lí đạo đức của dân tộc.
Đặt nhân vật vào hoàn cảnh để nhân vật tự hành động qua đó bộc lộ bản chất của mình.

Tạo ra sự mâu thuẫn giữa nội dung (tính cách nhân vật) và hình thức (hoàn cảnh)

Giọng điệu châm biếm sâu cay

Vạch trần được bản chất xấu xa của xã hội tư sản thành thị lúc bấy giờ.
Tổng kết
Về giá trị nội dung: phê phán xã hội tư sản thành thị chạy theo đồng tiền và danh vọng để đánh mất giá trị đạo đức truyền thống của dân tộc.
Về giá trị nghệ thuật: trào phúng: thể hiện ở những chi tiết mang tính chất mâu thuẫn, đối lập.
Vũ Trọng phụng là tác giả tiêu biểu của trào lưu văn học hiện thực 1930 - 1945
Củng cố
1. "Hạnh phúc một tang gia" nói riêng và "Số đỏ" nói chung thể hiện bút pháp tiêu biểu và đặc trưng của Vũ Trọng Phụng, đó là bút pháp nào?
2. Chủ đề chính của đoạn trích? Phân tích cụ thể qua một nhân vật?
Chào tạm biệt!
Hẹn gặp lại!