Tuần 12. Hạnh phúc của một tang gia

Đọc văn
Hạnh phúc của một tang gia.
Trích Số đỏ- Vũ Trọng Phụng
Hạnh phúc của một tang gia ( Trích Số đỏ- Vũ Trọng Phụng)

I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả
a. Tiểu sử

I. Đọc- Tìm hiểu chung
1. Tác giả

- Sinh ra, lớn lên và mất tại Hà Nội.
- Quê gốc: làng Hảo ( Bần Yên Nhân ), huyện Mỹ Hào- Hưng Yên.
- Gia đình: nghèo gia truyền(Ngô Tất Tố)
- Cuộc đời:
+ học hết bậc Tiểu học -> nghỉ đi làm kiếm sống.
+ Sống chật vật bằng nghề viết văn, làm báo
+ Mắc bệnh lao phổi -> không có điều kiện chạy chữa->Mất ở tuổi 27

1912-1939
Hạnh phúc của một tang gia ( Trích Số đỏ- Vũ Trọng Phụng)

Chân dung
Ảnh lúc sinh thời
Mộ nhà văn Vũ Trọng Phụng
I. Đọc- Tìm hiểu chung
1. Tác giả
Hạnh phúc của một tang gia ( Trích Số đỏ- Vũ Trọng Phụng)

* Sự nghiệp sáng tác:
- Viết sớm và có tác phẩm đăng báo từ 1930(18 tuổi).
- Tác phẩm chính:
-Thành công ở 2 thể loại: Phóng sự và Tiểu thuyết
=> Mệnh danh là ông vua phóng sự đất Bắc.
-Nội dung: Niềm căm phẫn XH thối nát đương thời.
-Phong cách nghệ thuật: độc đáo “cho tiểu thuyết là sự thực ở đời”
-Tác phẩm chính: SGK
I. Đọc- Tìm hiểu chung
1. Tác giả
Hạnh phúc của một tang gia ( Trích Số đỏ- Vũ Trọng Phụng)

* Sự nghiệp sáng tác:
).
- Tác phẩm chính:
I. Đọc- Tìm hiểu chung
1. Tác giả
Hạnh phúc của một tang gia ( Trích Số đỏ- Vũ Trọng Phụng)

* Sự nghiệp sáng tác:
- Viết sớm và có tác phẩm đăng báo từ 1930(18 tuổi).
- Tác phẩm chính:
-Thành công ở 2 thể loại: Phóng sự và Tiểu thuyết
=> Mệnh danh là ông vua phóng sự đất Bắc.
-Nội dung: Niềm căm phẫn XH thối nát đương thời.
-Phong cách nghệ thuật: độc đáo “cho tiểu thuyết là sự thực ở đời”
-Tác phẩm chính: SGK
=> Vũ TrọngPhụng là cây bút có sức sáng tạo dồi dào, có những đóng góp đáng kể vào sự phát triển của văn xuôi VN hiện đại.
I. Đọc- Tìm hiểu chung
1. Tác giả
Hạnh phúc của một tang gia ( Trích Số đỏ- Vũ Trọng Phụng)

I. Đọc- Tìm hiểu chung
1. Tác giả
2. Tác phẩm:
a. Tiểu thuyết “Số đỏ”:
Con rể cụ cố Hồng
Doctor
Anh hùng cứu quốc
Cố vấn báo Gõ Mõ
Nhà cải cách xã hội
Sinh viên trường thuốc
Tinh quái
Cơ hội
Cụ cố Tổ
Xuân Tóc Đỏ
Cậu Tú Tân
Cụ cố Hồng
Bà phó Đoan
Cô Tuyết
Văn Minh
-Xuất xứ: Đăng báo lần đầu trên báo Hà Nội báo 1936, in thành sách năm 1938.
-Vị trí: là một tác phẩm “vô tiền khoáng hậu”(NXB) và là một tác phẩm “ghê gớm làm vinh dự cho nền văn xuôi”(Nguyễn Khải)
- Tóm tắt tác phẩm:
Tóm tắt (bằng sơ đồ)
Xuân tóc đỏ
Vô học
Vô lại
Tinh quái
Hạ lưu vỉa hè
Phó Đoan
Giáo sư ­ Tenis
Ông Văn minh
& Âu hoá
Nhà cải cách XH
Cố Hồng
Cố Tổ
Doctor
Thi sĩ
Cố vấn báo Gõ mõ
- Anh hùng cứu quốc
- Con rể cụ cố Hồng
Hạnh phúc của một tang gia ( Trích Số đỏ- Vũ Trọng Phụng)

I. Đọc- Tìm hiểu chung
1. Tác giả
-Giá trị tác phẩm

+ Nội dung: Đả kích sâu cay và lên án gay gắt xã hội tư sản thành thị đang chạy theo lối sống nhố nhăng đồi bại.
+ Nghệ thuật: nghệ thuật trào phúng đặc sắc.
2. Tác phẩm:
a. Tiểu thuyết “Số đỏ”:
Hạnh phúc của một tang gia ( Trích Số đỏ- Vũ Trọng Phụng)

I. Đọc- Tìm hiểu chung
1. Tác giả
2. Tác phẩm:
a. Tiểu thuyết “Số đỏ”:
b. Đoạn trích
- Vị trí : Chương XV của tác phẩm Số đỏ: Hạnh phúc của một tang gia- Văn Minh nữa cũng nói vào- Một đám ma gương mẫu.
Hạnh phúc của một tang gia
Vui mừng, sung sướng
Đau buồn, thương tiếc
Mâu thuẫn, nghịch lí
Nhan đề kì lạ, giật gân
=> gợi sự hấp dẫn cho
độc giả.
Giá trị mỉa mai, châm biếm
đả kích mạnh mẽ.
> <
-Nhan đề :
Hạnh phúc của một tang gia
Vui mừng, sung sướng
Đau buồn, thương tiếc
Mâu thuẫn, nghịch lí
> <
 Mang tính chất trào phúng hé mở tấn bi hài kịch: đám tang của người chết trở thành ngày hội của người sống.
-Nhan đề :
Hạnh phúc của một tang gia ( Trích Số đỏ- Vũ Trọng Phụng)

I. Đọc- Tìm hiểu chung:
II.Đọc- Tìm hiểu văn bản:
Hạnh phúc của gia đình đại bất hiếu:
Cảnh chạy chữa:
Mời cả lang băm Tây đến lang băm Đông, già và trẻ.
- Cho người đi tìm Đốc tờ Xuân.
Tìm Đốc tờ Trực Ngôn.
Mời cả cụ lang Tì lang Phế.
Nghĩ đến thuốc thánh đền Bia.
>Bề ngoài: Tất bật, lo lắng, nhốn nháo
Bên trong: Mong cụ chết thật nhanh, thật sớm.
>Cảnh chạy chữa bi hài, chỉ nghĩ đến tiền bạc, bỏ đi tình cảm thông thường.
=>Kết quả: 3 hôm sau cụ già chết thật, phải chết một cách bình tĩnh.
Hạnh phúc của một tang gia ( Trích Số đỏ- Vũ Trọng Phụng)

I. Đọc- Tìm hiểu chung:
II.Đọc- Tìm hiểu văn bản:
Hạnh phúc của gia đình đại bất hiếu:
a. Cảnh chạy chữa:
b. Niềm vui chung:
-không khí: náo nhiệt, tưng bừng
+Ai cũng vui vẻ, sung sướng
+Họ tưng bừng, vui vẻ đưa giấy cáo phó, gọi phường kèn, thuê đám ma
-Lí do: sung sướng vì “cái chúc thư sẽ đi vào thời kì thực hành”



? Tìm những chi tiết miêu tả các thành viên
trong gia đình cụ cố Hồng (vẻ bề ngoài và thực chất
bên trong) Nêu nhận xét?

Nhóm 1:
Cụ cố Hồng
Nhóm 3:
Cô Tuyết, Cậu Tú Tân
Nhóm 2:
Vợ chồng Văn Minh
Nhóm 4:
Ông Phán mọc sừng
Hạnh phúc của một tang gia ( Trích Số đỏ- Vũ Trọng Phụng)

I. Đọc- Tìm hiểu chung:
II.Đọc- Tìm hiểu văn bản:
Hạnh phúc của gia đình đại bất hiếu:
a. Cảnh chạy chữa:
b. Niềm vui chung:
c. Niềm vui riêng:
*Cụ cố Hồng – con giai nhớn
Kẻ đạo đức giả, ngu dốt, háo danh, khoe mẽ, nhố nhăng, lố bịch, vô trách nhiệm, quái gở, đại bất hiếu.
-Bề ngoài: cáu gắt, khổ sở, ho khạc, khóc mếu, lụ khụ chống gậy.
-Bên trong:
+Nhắm nghiền mắt, mơ màng: mặc đồ xô gai, chống gậy, để thiên hạ khen cái sự già của mình, khen cái gậy, khen đám ma to
+chưa ra lệnh phát phục: lo cưới chạy tang cho con gái.
->Diễn trò để được thiên hạ khen ngợi
Hạnh phúc của một tang gia ( Trích Số đỏ- Vũ Trọng Phụng)

I. Đọc- Tìm hiểu chung:
II.Đọc- Tìm hiểu văn bản:
Hạnh phúc của gia đình đại bất hiếu:
a. Cảnh chạy chữa:
b. Niềm vui chung:
c. Niềm vui riêng:
*Vợ chồng văn Minh:
- Văn Minh chồng- cháu đích tôn
.
-Bề ngoài:
+Dáng vẻ: đăm đăm, chiêu chiêu, phân vân, vò đầu rứt tóc, nhưng là để:
+ làm thế nào chúc thư sớm đi vào thực hành.
+ xử trí với Xuân ra sao khi hắn có “ hai cái tội nhỏ”, nhưng lại có “ một cái ơn to”
-Bên trong: Mừng vì chúc thư sắp đi vào thời kì thực hành
->Bản chất giả dối, hám tiền, thực dụng, bất nhân.
Hạnh phúc của một tang gia ( Trích Số đỏ- Vũ Trọng Phụng)

I. Đọc- Tìm hiểu chung:
II.Đọc- Tìm hiểu văn bản:
Hạnh phúc của gia đình đại bất hiếu:
a. Cảnh chạy chữa:
b. Niềm vui chung:
c. Niềm vui riêng:
*Vợ chồng văn Minh:
- Văn Minh vợ- cháu dâu trưởng:
- sốt ruột: vì chưa được mặc bộ đồ xô gai tân thời.
- Sung sướng: Được dịp lăng xê những mốt y phục táo bạo nhất.
=>Hài hước: Lấy đám tang của người thân ruột thịt làm sân khấu thời trang, làm cơ hội kinh doanh => hám lợi, vô văn hóa.
Hạnh phúc của một tang gia ( Trích Số đỏ- Vũ Trọng Phụng)

I. Đọc- Tìm hiểu chung:
II.Đọc- Tìm hiểu văn bản:
Hạnh phúc của gia đình đại bất hiếu:
a. Cảnh chạy chữa:
b. Niềm vui chung:
c. Niềm vui riêng:
*Vợ chồng văn Minh:
- Văn Minh chồng- cháu đích tôn
*Cô Tuyết - cháu gái
-Tâm trạng: buồn, đau khổ muốn tự tử, như bị kim châm vào lòng-> không thấy bạn giai đâu.
-Được dịp mặc bộ Ngây thơ, hở hang nhằm chứng minh mình chưa hư hỏng, để mời trầu thuốc.
=>Biến đám tang ông thành một buổi dạ hội để hẹn hò.
Là cô gái hư hỏng, chỉ thích ăn chơi, làm đẹp, thích ve vãn đàn ông, lẳng lơ => xuống cấp về mặt đạo đức, lối sống.
Hạnh phúc của một tang gia ( Trích Số đỏ- Vũ Trọng Phụng)

I. Đọc- Tìm hiểu chung:
II.Đọc- Tìm hiểu văn bản:
Hạnh phúc của gia đình đại bất hiếu:
a. Cảnh chạy chữa:
b. Niềm vui chung:
c. Niềm vui riêng:
*Vợ chồng văn Minh:
- Văn Minh chồng- cháu đích tôn
*Cậu tú Tân- cháu giai
- Khi chưa phát tang: cứ sốt cả ruột, bực mình vì chưa được dùng đến mấy cái máy ảnh chuẩn bị từ lâu.
- Khi phát phục và đưa tang: sướng đến điên người vì được dịp trổ tài chụp ảnh với đồng nghiệp và tài đạo diễn đám ma.
=> Là đứa cháu thích thể hiện chỉ lo thú vui, sở thích cá nhân->Đám ma trở thành nơi để biểu diễn thú vui thời thượng.
Hạnh phúc của một tang gia ( Trích Số đỏ- Vũ Trọng Phụng)

I. Đọc- Tìm hiểu chung:
II.Đọc- Tìm hiểu văn bản:
Hạnh phúc của gia đình đại bất hiếu:
a. Cảnh chạy chữa:
b. Niềm vui chung:
c. Niềm vui riêng:
*Vợ chồng văn Minh:
- Văn Minh chồng- cháu đích tôn
*Ông Phán mọc sừng- cháu rể
-Có vợ ngoai tình-> nhục nhã
- Vui vì sắp được chia thêm tiền.
- Hạnh phúc vì đôi sừng hươu vô hình trên đầu đã giúp hắn có thêm vài nghìn bạc.
- Mượn đám tang để tính toán công việc doanh thương với Xuân tóc đỏ.
=>Con người tồi tệ, trơ trẽn, đốn mạt, bất kể danh dự, ham tiền, vô liêm sỉ.
Hạnh phúc của một tang gia ( Trích Số đỏ- Vũ Trọng Phụng)

I. Đọc- Tìm hiểu chung:
II.Đọc- Tìm hiểu văn bản:
Hạnh phúc của gia đình đại bất hiếu:
a. Cảnh chạy chữa:
b. Niềm vui chung:
c. Niềm vui riêng:
=>Tất cả họ đều nôn nóng, sốt ruột chờ đợi niềm vui, hạnh phúc của mình. Niềm vui của một đám con cháu đại bất hiếu. Họ là những kẻ giả dối, bất nhân, bất nghĩa. Hạnh phúc với họ chỉ là danh vọng và tiền bạc. Họ sẵn sàng chà đạp, phũi bỏ tất cả chỉ vì tiền. Đồng tiền đã làm tha hóa, băng hoại mọi giá trị đạo đức của con người.
Hạnh phúc của một tang gia ( Trích Số đỏ- Vũ Trọng Phụng)

I. Đọc- Tìm hiểu chung:
II.Đọc- Tìm hiểu văn bản:
Hạnh phúc của gia đình đại bất hiếu:
2. Hạnh phúc của những người ngoài gia đình:
*Ông TYPN- họa sĩ thiết kế mẫu thời trang cho tiệm may Âu hóa:
Vui mừng, phấn khởi khi được trình làng các mốt trang phục mới.
->Đám tang trở thành dịp để ông khoe mẽ tài năng thiết kế của mình.
*Hai cảnh sát Minđơ và Mintoa:
sung sướng đến cực điểm vì có việc làm-> trông nom rất nhiệt tình.
=> Hài hước: Cảnh sát mà lại thích thú, cảm thấy vinh dự với việc được thuê giữ trật tự cho đám ma.
Hạnh phúc của một tang gia ( Trích Số đỏ- Vũ Trọng Phụng)

I. Đọc- Tìm hiểu chung:
II.Đọc- Tìm hiểu văn bản:
Hạnh phúc của gia đình đại bất hiếu:
2. Hạnh phúc của những người ngoài gia đình:
*Xuân tóc đỏ: vui vẻ và vênh váo:
-danh giá và uy tín càng cao vì nhờ hắn mà cụ cố Tổ chết một cách nhanh chóng như điều con cháu mong đợi.
->Trở thành đại ân nhân của gia đình, trở thành con rể cụ cố Hồng
->Là kẻ bất tài, vô dụng, hám tiền, thực dụng, bắt nhịp với cuộc sống thượng lưu nhanh.
* Đám bạn cụ cố Hồng:
+ Được dịp khoe các loại huy chương, phẩm hàm, các loại râu ria trên mép dưới cằm.
+ Lúc đưa tang thì xúc động, sung sướng khi nhìn thấy làn da trắng thập thò trong cánh tay và ngực Tuyết.
=> Hài hước: phô trương không đúng lúc, đúng chỗ. Uy nghi, trưởng giả chỉ là cái vỏ che đậy bản chất háo sắc, háo danh bên trong.
Hạnh phúc của một tang gia ( Trích Số đỏ- Vũ Trọng Phụng)

I. Đọc- Tìm hiểu chung:
II.Đọc- Tìm hiểu văn bản:
Hạnh phúc của gia đình đại bất hiếu:
2. Hạnh phúc của những người ngoài gia đình:
=>Một lũ người bất nhân, bất nghĩa, vô văn hóa. Tình người thật rẻ rúng và đen bạc!
*Đám giai thanh gái lịch: được dịp hẹn hò, tán tỉnh, ghen tuông, chim chọc, bình phẩm nhau...
*Hàng phố: vui vẻ vì lâu lắm rồi mới được chiêm ngưỡng một đám ma to-gương mẫu như vậy
* Sư cụ Tăng Phú: sung sướng và vênh váo
Hài hước: sư không đến làm lễ cho người chết mà để cho thiên hạ thấy chiến tích lẫy lừng: đánh đổ hội Phật giáo.
->Trái đạo lí của người tu hành.
Hạnh phúc của một tang gia ( Trích Số đỏ- Vũ Trọng Phụng)

I. Đọc- Tìm hiểu chung:
II.Đọc- Tìm hiểu văn bản:
Hạnh phúc của gia đình đại bất hiếu:
2. Hạnh phúc của những người ngoài gia đình:
=>Bằng nghệ thuật đối lập, phóng đại, giọng điệu mỉa mai, tác giả đã vạch trần sự lố lăng, đồi bại, giả dối, rởm lợm, háo danh, bất hiếu, bất nghĩa của những con người mang danh trí thức trong xã hội thượng lưu, của một gia đình Âu hóa trước cách mạng tháng Tám.
Hạnh phúc của một tang gia ( Trích Số đỏ- Vũ Trọng Phụng)

I. Đọc- Tìm hiểu chung:
II.Đọc- Tìm hiểu văn bản:
Hạnh phúc của gia đình đại bất hiếu:
3. Cảnh đám tang gương mẫu:
*Cách tổ chức:
2. Hạnh phúc của những người ngoài gia đình:
- Hình thức: Theo cả lối ta, Tầu, Tây, có kiệu bát cống, lợn quay đi lọng, lốc bốc xoảng và bú rích, vòng hoa, vài trăm câu đối.
=> Hài hước: Đám ma hổ lốn, khoa trương lố bịch, kệch cỡm. Đám ma như đám rước.
- Người đi đưa: đông đảo, sang trọng
=> Hài hước: hành vi, dáng điệu, ngôn ngữ của hai đám người: bạn cụ cố Hồng và giai thanh gái lịch. Đám tang thành đám diễn trò bịp bợm, lố lăng, đồi bại về văn hóa.
Cảnh đưa đám: đi qua bốn phố; đi đến đâu làm huyên náo đến đó, điệp khúc đám cứ đi
Hài hước: điệp khúc đám cứ đi diễn tả tốc độ chậm chạp, dềnh dàng của đám tang, khoe danh giá, giàu sang, đoàn người vô tâm
Thật là một đám ma to.“khiến người nằm trong quan tài cũng phải gật gù cái đầu „, nhưng rỗng tuếch, thiếu tình người.
Hạnh phúc của một tang gia ( Trích Số đỏ- Vũ Trọng Phụng)

I. Đọc- Tìm hiểu chung:
II.Đọc- Tìm hiểu văn bản:
Hạnh phúc của gia đình đại bất hiếu:
2. Hạnh phúc của những người ngoài gia đình:
3.Cảnh đám tang gương mẫu:
* Cảnh hạ huyệt: một màn hài kịch nhỏ
- Cậu tú Tân chỉ huy bắt bẻ từng người tạo dáng để chụp ảnh kỉ niệm sao cho đúng nhà có tang.
- Cụ cố Hồng: diễn trò ho khạc mếu máo, gần như ngất đi.
- Xuân tóc đỏ: cầm mũ nghiêm trang một cách giả tạo; nắm chặt tay cho mọi người khỏi trông thấy đồng tiền.
- Ông Phán mọc sừng: khóc đến độ oặt cả người, nhưng vẫn tỉnh táo dúi vào tay Xuân tờ giấy bạc nhằm thanh toán món nợ và chuẩn bị công việc doanh thương mới.
=> Tác giả như một nhiếp ảnh gia tài tình, một bác sĩ giỏi đã chụp lại được tất cả những khoảnh khắc xuất thần nhất, đã mổ xẻ, bóc trần những gì tinh vi nhất cho người đọc thấy được bộ mặt thật của những con người đểu giả, phi nhân tính, một đám ma gương mẫu nhất, to nhất của một gia đình giàu sang nhất nhưng bất hiếu, bất nhân nhất.
Hạnh phúc của một tang gia ( Trích Số đỏ- Vũ Trọng Phụng)

I. Đọc- Tìm hiểu chung:
II.Đọc- Tìm hiểu văn bản:
2. Nội dung:
Phê phán mạnh mẽ bản chất giả dối và sự lố lăng, đồi bại của xã hội thượng lưu ở thành thị trước cách mạng.
1. Nghệ thuật:
- Nghệ thuật xây dựng tình huống mâu thuẫn và trào phúng.
- Khắc họa chân dung trào phúng của nhân vật.
- Nghệ thuật kể, tả với ngôn ngữ phóng đại và hài hước, giọng điệu linh hoạt.
III. Tổng kết
1. Nội dung
2. Nghệ thuật
Củng cố
Ý nào sau đây nói không đúng về tác giả của Số đỏ?
A. Sinh năm 1912 tại Hà Nội, trong một gia đình nghèo.
B. Sống bằng nghề viết văn, làm báo chuyên nghiệp.
C. Là người mực thước, chăm học và cần mẫn lao động sáng tạo.
D. Ông mất năm 1993 do mắc bệnh lao phổi.
Đáp án: D
2. “… phân vân, vò đầu rứt tóc, lúc nào cũng đăm chiêu, thành ra hợp thời trang, …thật đúng cái mặt một người lúc gia đình đương tang gia bối rối”. Đó là chân dung nhân vật nào trong đoạn trích?
A. Cụ cố Hồng.
B. Ông Văn Minh.
C. Ông Phán mọc sừng.
D. Cô Tuyết.
Đáp án: B
Củng cố
3. Tại sao ông Phán mọc sừng lại được chia thêm một số tiền là vài nghìn đồng?
A. Ông Phán là người tốt.
B. Ông Phán là người có công chăm sóc ông già trong những ngày ông cụ bị ốm đau.
C. Ông Phán có vợ ngoại tình.
D. Gia đình ông Phán khó khăn hơn những gia đình khác.
Đáp án: C
Củng cố
4. Lúc hạ huyệt, Xuân tóc đỏ “chợt thấy ông Phán mọc sừng dúi vào tay nó …?
A. một xấp giấy bạc” .
B. một cái giấy bạc năm đồng gấp tư” .
C. một tờ giấy bạc năm đồng gấp tư” .
D. một tờ giấy bạc năm đồng” .
Đáp án: B
Củng cố
5. Tình tiết nào dưới đây bộc lộ rõ nhất sự giả dối của đám con cháu cụ cố Tổ ?
A. Cậu Tú tân lăng xăng chụp ảnh.
B. Cụ cố Hồng nhắm nghiền mắt lại để mơ màng.
C. Xuân tóc đỏ xuất hiện với sáu chiếc xe và hai vòng hoa.
D. Ông Phán mọc sừng khóc trong cảnh hạ huyệt.
Đáp án: D
Củng cố
6.Trong đoạn trích “Hạnh phúc của một tang gia”, tại sao mỗi người trong nhà cụ cố Hồng lại mang ơn Xuân tóc đỏ và xem hắn như ân nhân?

A. Vì Xuân tóc đỏ đã gây ra cái chết cho cụ cố Tổ.
B. Vì Xuân tóc đỏ đã cố gắng chạy chữa cho cụ cố Tổ.
C. Vì Xuân tóc đỏ lo việc ma chay chu đáo.
D. Vì Xuân tóc đỏ đã cứu cuộc đời cô Tuyết, một cô gái lầm lỡ.
Đáp án: A
Củng cố