Tuần 12. Đọc thêm: Đò Lèn

CHàO MừNG QUý THầY CÔ Và CáC EM ĐếN Dự TIếT HọC
Đò LèN
NGUYễN DUY
đò lèn
Nguyễn Duy
I./Tiểu dẫn :
Đò Lèn ( Nguyễn Duy )
1. T¸c gi¶ :
Nguyễn Duy từng trải qua tuổi thơ lam lũ vất vả
Sớm mồ côi, thiếu tình yêu thương của mẹ
Được sự chăm sóc rất chu đáo của bà ngoại…
Đò Lèn (Nguy?n Duy)
Tiểu dẫn
1. T¸c gi¶
2. Th¬ NguyÔn Duy

Tho Nguy?n Duy h?n nhiên, cương trực, mạnh mẽ, triu nặng suy tư mà thắm thiết nghĩa tình. Ông là một cây bút góp phần làm mới thể thơ lục bát bằng những tìm tòi theo hướng hiện đại.
I.Tiểu dẫn :
3. Bµi th¬ §ß LÌn:
a.Xuất xứ :
Đò Lèn ( Nguyễn Duy )
b. Đọc
- Bài thơ được viết năm 1983. Trong một dịp nhà thơ trở về thăm quê hương, bài thơ được rút từ tập thơ "ánh Trăng"
- Đọc: Giọng đọc tha thiết trầm lắng.
Tác giả
Thơ Nguyễn Duy
I.Tiểu dẫn :
Đò Lèn ( Nguyễn Duy )
c. Bố cục :
Bài thơ chia làm 2 phần:
- 5 khổ thơ đầu: Người cháu nhớ lại kỉ niệm ấu thơ và về người bà của mình.
- Khổ cuối : Tâm trạng của nhà thơ khi bà không còn.
Tác giả
Nội dung thơ Nguyễn Duy
Bài thơ Đò Lèn
a. Xuất xứ
b. Đọc
Đò Lèn ( Nguyễn Duy )
II.Đọc - hiểu văn bản :
Thảo luận nhóm : chia 4 nhóm ,thời gian 5 phút
Câu hỏi
Câu 2: (Nhóm 2)
Tình cảm sâu nặng của tác giả đối với bà mình được biểu hiện cụ thể như thế nào?
Câu 1: (Nhóm 1)
Trong bài thơ cái tôi của tác giả được tái hiện như thế nào? Nét quen thuộc và mới mẻ trong cách nhìn của tác giả về chính mình trong quá khứ.
Câu 3: ( Nhóm 3-4)
Cách thể hiện tình thương bà có gì đặc biệt? So sánh nét riêng trong cách sử dụng hình ảnh thơ giữa hai tác giả. Cùng viết về một đề tài: Bếp Lửa - Bằng Việt và Nguyễn Duy - Đò Lèn.
Đò Lèn ( Nguyễn Duy )
a.Cậu bé Duy với kỉ niệm ấu thơ
II.Đọc-Hiểu văn bản
Kỉ niệm ấu thơ và suy ngẫm về bà ngoại.
Trong bài thơ cái tôi của tác giả thời nhỏ được tái hiện như thế nào?
Đò Lèn ( Nguyễn Duy )
a. Cậu bé Duy với kỉ niệm ấu thơ
-Câu cá Cống Na.
Hình ảnh cậu bé tinh nghịch vô tư, chân thật, dân dã gắn liền với hình ảnh bà Ngoại.
Khói Trầm thơm
Gợi nhớ về cuộc sống làng quê bình yên.Tâm hồn nhạy cảm rất tinh tế
Một chú bé ở nông thôn nghèo, tinh nghịch, hiếu động, yêu quê hương Và rất nhạy cảm
-Bắt chim sẻ vành tai tượng phật
- Hái trộm nhãn chùa Trần
- Chơi đền cây Thị
- Xem hội đền Sòng
- Điệu hát văn
- Mùi Huệ trắng
- Bóng cô Đồng
II. Đọc- hiểu văn bản
1. Kỉ niệm ấu thơ và nghĩ về bà ngoại
Đền Sòng Sơn (Bỉm Sơn Thanh Hoá)
Đền cây Thị (HÀ Ngọc – Hà Trung)
Rước kiệu Thánh Mẫu
Lên đồng
II. Đọc- hiểu văn bản
1. Kỉ niệm ấu thơ và nghĩ về bà ngoại
a. Kỉ niệm ấu thơ
Nét quen thuộc và mới mẻ trong cách nhìn của tác giả về chính mình trong quá khứ?
Đò Lèn (Nguyễn Duy)

Đò Lèn ( Nguyễn Duy )
Nét quen thuộc và độc đáo
*Nét quen thuộc :
S? tỏi hi?n chõn th?c, sũng ph?ng, khụng tụ v?, khụng thi v? hoỏ b?n thõn, tụn tr?ng di vóng
Hình ảnh cậu bé hồn nhiên, hiếu động

*NÐt ®éc ®¸o:

Đò Lèn ( Nguyễn Duy )
b.Những suy ngẫm về cuộc đời bà ngoại
II. Đọc - Hiểu văn bản
1.Kỉ niệm ấu thơ và suy ngẫm về cuộc đời bà ngoại
a. Kỉ niệm ấu thơ
Tình cảm sâu nặng của tác giả đối với bà mình được biểu hiện cụ thể như thế nào?
Đò Lèn ( Nguyễn Duy )
- Kí ức về bà :
+ Mò cua xúc tép
Ba Trại, Quán Cháo,
+ Bữa ăn:dong riềng luộc sượng
+Thập thững
+ Trong chiến tranh:
=>Với nghệ thuật đối lập hình ảnh bà Ngoại hiện về trong tâm trí nhà thơ vừa đảm đang tần tảo lam lũ, kiên cường nghị lực vươn lên trong chiến tranh, hình ảnh bà vừa giản dị vừa vĩ đại giữa đời thường.
cuộc đời lam lũ, tần tảo,bươn trải, đói nghèo
+ Buôn bán:
Vẻ đẹp người phụ nữ Việt Nam

Bước chân khó nhọc, không chắc chắn
Bà đi bán trứng ở Ga Lèn.
Kiên cường, nghị lực, trong mưa bom bão đạn. Nhaf thơ rất cảm phục bà.
Nhà bà, đền Sòng, chùa chiền bay mất; thánh ,Phật rủ nhau đi mất
Đò Lèn ( Nguyễn Duy )
- Tình cảm nhà thơ với bà.
+ đâu biết
+Trong suốt
+ Hư
+Thực
Vô tâm chưa hiểu nỗi vất vả của bà
Nhận thức ngây thơ trong trẻo rất trẻ thơ
Tiên,Phật, Thánh, thần
Cuộc đời bà lam lũ vất vả
+Nghệ thuật:
=> Niềm thương cảm xót xa, thái độ kính trọng, biết ơn, là niềm cảm phục bà.nhắc nhở thế hệ sau phải yêu thương, cảm thông với cha ông mình.
Bà với tiên, Phật, thánh thần
Thiêng liêng
So sánh
Đò Lèn ( Nguyễn Duy )
2.Khổ cuối: Tâm trạng của nhà thơ khi bà không còn.
II. Đọc - Hiểu văn bản
1. Kỉ niệm ấu thơ, suy ngẫm về bà.
Cách thể hiện tình thương bà của tác giả có gì đặc biệt?
Đò Lèn ( Nguyễn Duy )
* Cỏch th? hi?n tỡnh thuong c?a tỏc gi? d?i v?i b� r?t d?c dỏo
- Quy luật của thiên nhiên: dòng sông: bên lở, bên bồi.
không thay đổi
-Khi nhà thơ biết thương bà - bà không còn nữa.
Quy luật nghiệt ngã của đời người, nhà thơ đã thức tỉnh, tất cả đã muộn, một nỗi ân hận, nuối tiếc xót xa.
=> Thể hiện tình yêu bà rất sâu sắc, nuối tiếc, xót xa, ân hận ,thể hiện sự chiêm nghiệm của nhà thơ trước cuộc đời.Cảm thương bà cũng là thương mến quê hương.
II. Đọc-Hiểu văn bản
1. Kỉ niệm ấu thơ, suy ngẫm về bà
2. Tâm trạng của nhà thơ khi bà không còn
Đò Lèn ( Nguyễn Duy )
III. Luyện tập

So sánh nét riêng trong cách sử dụng hình ảnh thơ giữa hai tác giả cùng viết về một đề tài: Bằng Việt (Bếp lửa) và Nguyễn Duy (Đò Lèn)?
Đò lèn (Nguyễn Duy)
Đò Lèn -Nguyễn Duy
Bếp Lửa- Bằng Việt

...Tôi đâu biết bà tôi cơ cực thế

bà mò cua xúc tép ở đồng Quan

bà đi gánh chè xanh Ba Trại

Quán Cháo,Đồng Giao thập thững

những đêm hàn......

Một bếp lửa chờn vờn sương sớm .
Một bếp lửa ấp iu nồng đượm ...
...Tám năm ròng cháu cùng bà nhóm lửa...
...Rồi sớm rồi chiều lại bếp lửa bà nhen....
...Nhóm bếp lửa ấp iu nồng đượm...
...ôi kì lạ và thiêng liêng -bếp lửa!
......
III. Luyện tập


Đò Lèn (Nguyễn Duy)
Nguyễn Duy
Bằng Việt
- Hình ảnh: mò cua, xúc tép, gánh hàng rong
- Nét quen thuộc, gần gũi, dân dã
- Tâm trạng: ngậm ngùi, nuối tiếc, xót xa
- Hình ảnh: bếp lửa xuyên suốt bài thơ
- Nét trang trọng, thiêng liêng
- Tâm trạng trìu mến thiết tha
Đò Lèn ( Nguyễn Duy )
III./ Tổng kết:
1. Nghệ thuật:
+ Hình ảnh : giản dị, gần gũi với cuộc sống đời thường.
+ Chất hóm hỉnh dân gian : rủ nhau, bay tuốt
2. Nội dung :
Từ tình yêu thương bà sâu sắc thể hiện chiêm nghiệm nhà thơ trước cuộc đời: tình yêu quê hương, sống có trách nhiệm
Xin trân thành cảm ơn quý thầy cô và các em!