Tuần 12. Cấu tạo của bài văn tả người

Tr­êng tiÓu häc trung hoµ
Bài giảng
Tập làm văn
Cấu tạo của bài văn tả người
Cấu tạo của bài văn tả người
Nêu nội dung bức tranh
Em có cảm nhận gì về người thanh niên trong tranh?
I. Nhận xét
Đọc bài văn sau và trả lời câu hỏi:
Hạng A Cháng
Nhìn thân hình cân đối của Hạng A Cháng, tất cả các cụ già trong làng đều tấm tắc:
- A Cháng trông như một con ngựa tơ hai tuổi, chân chạy qua chín núi mười khe không biết mệt, khỏe quá! Đẹp quá!
- A Cháng đẹp người thật. Mười tám tuổi, ngực nở vòng cung, da đỏ như lim, bắp tay bắp chân rắn như trắc , gụ. Vóc cao, vai rộng, người đứng như cột đá trời trồng.
Nhưng phải nhìn Hạng A Cháng cày mới thấy hết vẻ đẹp của anh.
Anh đến chuồng trâu dắt con trâu to béo nhất, khỏe nhất. Người và trâu cùng ra ruộng. A Cháng đeo cày. Cái cày của người Hmông to nặng, bắp cày bằng gỗ tốt màu đen, vòng như hình cánh cung, ôm lấy bộ ngực nở. Trông anh hùng dũng như một chàng hiệp sĩ cổ đeo cung ra trận.
Tới nương, A Cháng mắc cày xong, quát một tiếng “ Mổng!” và bây giờ chỉ còn chăm chắm vào công việc… Hai tay A Cháng nắm đốc cày, mắt nhìn thế ruộng, nhìn đường cày, thân hình nhoài thành một đường cong mềm mại, khi qua trái, lúc tạt phải theo đường cày uốn vòng trên hình ruộng bậc thang như một mảnh trăng lưỡi liềm. Lại có lúc được sá cày thẳng, người anh như rạp hẳn xuống, đôi chân xoải dài hoặc băm những bước ngắn, gấp gấp…
Sức lực tràn trề của A Cháng là niềm tự hào của dòng họ Hạng, một dòng họ
Hmông đang định cư ở chân núi Tơ Bo.
Xác định phần mở bài và cho biết tác giả giới thiệu người định tả bằng cách nào?
Mở bài: Nhìn thân hình cân đối của Hạng A Cháng, tất cả các cụ già trong làng đều tấm tắc:
- A Cháng trông như một con ngựa tơ hai tuổi, chân chạy qua chín núi mười khe không biết mệt, khỏe quá! Đẹp quá!
Giới thiệu người định tả: Hạng -A- Cháng.
Giới thiệu bằng cách đưa ra lời khen của các cụ trong làng về thân hình khỏe mạnh của Hạng- A- Cháng.
2. Ngoại hình A- Cháng có những điểm gì nổi bật?
Ngực nở vòng cung; da đỏ như lim; bắp tay, bắp chân rắn như trắc, gụ; vóc cao, vai rộng, người đứng như cái cột đá trời trồng; khi đẽo cày, trông hùng dũng như một chàng hiệp sĩ cổ đeo cung ra trận.
Ngực:
Vai:
Bắp tay, bắp chân:
- Vóc:
- Da:
nở vòng cung
đỏ như lim
rộng
rắn như trắc, gụ
cao
X
Người đứng thẳng như cột đá trời trồng.
-Ngực: nở vòng cung
-Vai: rộng
-Bắp tay, bắp chân: rắn như trắc, gụ
-Vóc cao
-Da: đỏ như lim
-Người đứng thẳng như cột đá trời trồng
Ngoại hình
Hoạt động
- Mắt nhìn thế ruộng, nhìn đường cày.
- Thân hình nhoài thành đường cong mềm mại… thửa ruộng bậc thang.
- Có lúc rạp hẳn xuống… gấp gấp.
Khỏe mạnh, chăm chỉ, say mê công việc
- Hai tay nắm đốc cày
3. Qua đoạn văn miêu tả hoạt động của A- Cháng, em thấy A- Cháng là người như thế nào?
A- cháng là người lao dụ?ng rõ?t khoe?, rõ?t gio?i, cõ`n cu`, say mờ lao dụ?ng, tõ?p trung cao dụ? dờ?n mu?c cham cha?m va`o cụng viờ?c.
4. Tìm phần kết bài và nêu ý chính của nó.
=> Ca ngợi sức lực tràn trề của Hạng- A - Cháng là niềm tự hào
của dòng họ Hạng.
Kết bài: Sức lực tràn trề của A Cháng là niềm tự hào của dòng họ Hạng, một dòng họ Hmông đang định cư ở chân núi Tơ Bo.
5. Qua bài văn "Hạng- A- Cháng" em có nhận xét gì về cấu tạo của bài văn tả người? (ta? Ha?ng -A - Cha?ng
1. Mở bài:
Giới thiệu về Hạng A Cháng.
2. Thân bài:
Tả ngoại hình của A Cháng.
Tả hoạt động, tính nết của A Cháng.
3. Kết bài:
Ca ngợi A Cháng và sự tự hào của dân làng.
Bài văn tả người thường có 3 phần:
1. Mở bài:
Giới thiệu người định tả
2. Thân bài:
a, Tả ngoại hình ( đặc điểm nổi bật về tầm vóc, cách ăn mặc,
khuôn mặt, mái tóc, cặp mắt, hàm răng,...).
b, Tả tính tình, hoạt động ( lời nói, cử chỉ, thói quen, cách cư xử
với người khác,...)
3. Kết bài:
Nêu cảm nghĩ về người được tả.
II. Ghi nhớ
III. Luyện tập
Lập dàn ý chi tiết cho bài văn tả một người trong gia đình em (chú ý những nét nổi bật về ngoại hình, tính tình và hoạt động của người đó).
Mở bài: Giới thiệu chung:
Ba` nụ?i cu?a em.
Hoa`n ca?nh sụ?ng cu?a ba`.
2. Thân bài: Miờu ta? ba` nụ?i
*Hi`nh da?ng:
Tuụ?i ta?c, ma?i to?c, guong ma?t, ma?t, miờ?ng,.nhu thờ? na`o?
Thõn hi`nh cao, thõ?p? Lung tha?ng hay co`ng? Chõn tay co`n khoe? ma?nh hay khụng?
*Ti?nh nờ?t:
Gia?n di?, mụ?c ma?c, cõ`n cu`, khoan dung, dụ? luo?ng,.
Thuong nguo`i, hờ?t lo`ng vi` con cha?u.
Thuụ?c nhiờ`u ca dao, truyờ?n cụ? ti?ch, hay kờ? cho ca?c cha?u nghe.
Yờu mờ?n, ga?n bo? vo?i ngụi nha` thõn thuụ?c, vo?i ha`ng xo?m, quờ huong.
3. Kết bài: Nêu cảm nghĩ về người được tả.
Ba` nụ?i duo?c mo?i nguo`i yờu mờ?n, nờ? tro?ng.
Em mong ba` nụ?i khoe? ma?nh, sụ?ng lõu.
Ví dụ: Tả bà nội
1. Mở bài : - Trên đời này, tôi yêu mẹ nhất.
2. Thân bài : a) Tả hình dáng :
- Mẹ gần 40 tuổi.
- Dáng người mảnh khảnh, gầy yếu.
- Nước da sạm đen vì chịu nhiều mưa nắng.
- Mái tóc bạc, búi gọn sau gáy.
- Mắt không tinh tường nhưng vẫn còn khâu vá được.
- Ăn mặc giản dị, đám tiệc mẹ thường mặc đồ truyền thống.
- Mẹ đi chậm chạp vẫn vững chắc.
b) Tả hoạt động :
- Dậy sớm, chuẩn bị cơm sáng cho cả nhà
- Chiều đón cháu về
- Mẹ luôn bận rộn nhưng dành thời gian kể chuyện cho các cháu nghe.
- Thăm hỏi làng xóm, động viên những người có chuyên vui buồn.
c) Tả tính tình :
- Mẹ rất nhẹ nhàng, có nghệ thuật thuyết phục các cháu.
- Sống chan hoà với bà con hàng xóm, được mọi người quý mến.
3. Kết bài :
Tôi rất yêu mẹ.
- Tôi tự hào và vô cùng hạnh phúc khi mình là con của mẹ.