Tuần 11. Luyện tập vận dụng kết hợp các thao tác lập luận phân tích và so sánh

CHÀO MỪNG
THẦY CÔ GIÁO VỀ DỰ GiỜ NGỮ VĂN LỚP 11TN1
GV : Trương Thị Lệ Duyên
Hai đoạn clip trên đã vận dụng thao tác lập luận nào mà chúng ta đã được học?

Đáp án:

Thao tác lập luận phân tích: Việc sử dụng facebook cuả giới trẻ hiện nay
Thao tác lập luận so sánh : Tình yêu ngày xưa và tình yêu ngày nay


Tiết 45
LUYỆN TẬP VẬN DỤNG KẾT HỢP
CÁC THAO TÁC LẬP LUẬN PHÂN TÍCH VÀ SO SÁNH TRONG VĂN NGHỊ LUẬN
Mục tiêu bài học
1. Kiến thức:
- Nắm được khái niệm, mục đích, phương thức và tác dụng của thao tác lập luận phân tích và so sánh.
- Củng cố những tri thức và kĩ năng cơ bản về các thao tác lập luận phân tích và so sánh.
- Vận dụng kết hợp các thao tác lập luận phân tích và so sánh trong bài văn NLXH và NLVH.
2. Kỹ năng:
- Nhận ra và phân tích vai trò của sự kết hợp của thao tác lập luận phân tích và so sánh qua các văn bản.
- Vận dụng kết hợp các thao tác phân tích và so sánh trong việc tạo lập đoạn văn bài văn nghị luận về một vấn đề xã hội hoặc văn học.
3. Thái độ:
Có ý thức sử dụng kết hợp các thao tác lập luận để đạt hiệu quả trong làm văn cũng như giao tiếp.
I.Ôn tập kiến thức:

1. Thao tác lập luận phân tích:

Phân tích là ………….đối tượng thành các yếu tố bộ phận để xem xét …………., hình thức và mối quan hệ …………… cũng như ………….. của chúng, rồi khái quát, phát hiện ra bản chất của đối tượng
Phân tích bao giờ cũng gắn liền với…………… Đó là bản chất của thao tác phân tích trong văn nghị luận
chia nhỏ
nội dung
bên trong
bên ngoài
tổng hợp
2. Thao tác lập luận so sánh

So sánh là ………… …….hai sự vật, hiện tượng, để thấy được sự …………. và ………..nhau giữa hai sự vật, hiện tượng ấy.
Có hai kiểu so sánh:………………………(chỉ ra những nét giống nhau) và ……………….. (chỉ ra những nét khác nhau)
Đối chiếu
Giống
Khác
Tương đồng
Tương phản
II. LUYỆN TẬP:
1. Bài tập 1 : Nhận diện việc vận dụng kết hợp các thao tác lập luận phân tích và so sánh:
BÀI TẬP 1. (SGK. TRANG 120)
BÀI TẬP 1. (SGK. TRANG 120)
Văn bản trong SGK.
Chớ tự kiêu tự đại. Tự kiêu tự đại là khờ dại. Vì mình hay, còn nhiều người hay hơn mình. Mình giỏi, còn nhiều người giỏi hơn mình. Tự kiêu tự đại tức là thoái bộ. Sông to, bể rộng thì bao nhiêu nước cũng chứa được, vì độ lượng của nó rộng và sâu. Cái chén nhỏ, cái đĩa cạn thì một chút nước cũng đầy tràn, vì độ lượng nó hẹp, nhỏ. Người mà tự kiêu tự mãn thì cũng như cái chén, cái đĩa.
(Hồ Chí Minh, Cần kiệm liêm chính)


Đoạn văn sử dụng những thao tác lập luận nào?
Đoạn văn sử dụng hai thao tác lập luận phân tích và so sánh
BÀI TẬP 1. (SGK. TRANG 120)

Nhóm 2
Chỉ ra thao tác lập luận so sánh trong đoạn văn?
Nhóm 1
Chỉ ra thao tác phân tích trong đoạn văn?
Nhóm 3
Nhận xét cách kết hợp giữa TTLL phân tích và TTLL so sánh trong đoạn văn?
Nhóm 4
Nhận xét vai trò và tác dụng của việc kết hợp các TTLL phân tích và TTLL so sánh trong đoạn văn?
BÀI TẬP 1. (SGK. TRANG 120)

Nhóm 2
1. Đối tượng so sánh là gì và đối tượng được so sánh là gì?
2. Có những kiểu so sánh nào được tác giả sử dụng trong đoạn văn ? chỉ ra các kiểu đó?
Nhóm 1
1.Nội dung chính được nghị luận trong đoạn văn là gì? Nói về tính cách gì của con người ?
2.Tác giả đã phân tích tính cách đó như thế nào
Nhóm 3
1.Trong hai thao tác đó thao tác nào giữ vai trò chủ đạo? thao tác nào giữ vai trò bổ trợ? Việc vận dụng hai thao tác đó trong đó một thao tác giữ vai trò chủ đạo, một thao tác giữ vai trò bổ trợ có tác dụng gì?
2. Hai thao tác được kêt hợp với nhau như thế nào?
3. Hình thức thao tác lập luận được lựa chọn có phù hợp không?

Nhóm 4
1.Việc kết hợp hai thao tác
làm cho vấn đề bàn luận đưa ra như thế nào ?
2. Qua việc vận dụng hai thao tác trên người đọc sẽ nhận thức ra được điều gì?

a.TTLL phân tích:
Nội dung chính: Bàn về tính tự kiêu tự đại
Phân tích:
+“tự kiêu tự đại là khờ dại”
+ “tự kiêu tự đại là thoái bộ”...
b.TTLL so sánh:
“mình hay” >< “nhiều người hay hơn mình”.
“sông to bể rộng” >< “cái chén nhỏ, cái đĩa cạn”.
“độ lượng của nó rộng và sâu” >< “độ lượng của nó hẹp và nhỏ”
=> Đó là so sánh tương phản.
“người tự kiêu tự mãn” = “cái chén, cái đĩa cạn”
=> Đó là so sánh tương đồng.
c.Nhận xét về cách kết hợp 2 thao tác:
Thao tác LL phân tích giữ vai trò chủ đạo, thao tác LL so sánh có vai trò bổ trợ để việc phân tích được rõ ràng hơn.
Hai thao tác được kết hợp với nhau một cách hài hòa, lô gíc và khéo léo...
Hai thao tác lập luận được chọn phù hợp nhất với chủ đề phê phán “tự kiêu tự đại”.
d.Nhận xét vai trò, tác dụng của việc vận dụng 2 thao tác:
Làm cho vấn đề đưa ra bàn luận trở nên sinh động, rõ ràng, dễ hiểu có khả năng lôi cuốn và thuyết phục người đọc.
Chắc chắn với cách lập luận đó, qua văn bản này, người đọc sẽ ý thức hơn về lòng khiêm tốn và thói tự kiêu tự đại...
KẾT LUẬN TỪ BÀI TẬP 1
Qua bài tập 1,
các em rút ra điều gì về kết hợp
các TTLL phân tích và so
sánh trong văn nghị luận?
KẾT LUẬN TỪ BÀI TẬP 1
Hai thao tác lập luận phân tích và so sánh có thể kết hợp với nhau trong một đoạn văn, bài văn nghị luận.
Thường chỉ có một thao tác lập luận giữ vai trò chủ đạo, thao tác còn lại giữ vai trò bổ trợ.
Tùy vào nội dung, mục đích nghị luận mà linh hoạt trong việc lựa chọn kết hợp các thao tác.
2. Bài tập 2: Luyện tập tạo lập văn bản có sử dụng kết hợp hai thao tác lập luận phân tích và so sánh:
BÀI TẬP 2. (SGK. TRANG120).
BÀI TẬP 2. (SGK. TRANG120).


Cả lớp sẽ viết một đoạn văn ngắn có vận dụng kết hợp 2 TTLL phân tích và so sánh.
Chúng ta sẽ trình bày sau ba phút.
GỢI Ý TRÌNH BÀY
- Chủ đề em chọn là gì?
- Viết luận điểm nào?
- Chọn TTLL nào là chính, TTLL nào là phụ?
- Chỉ ra các TTLL đó trong đoạn văn?
Rút kinh nghiệm

- Các em đã rút ra được kinh nghiệm gì khi tạo lập các văn bản đó?
BÀI HỌC TRONG CUỘC SỐNG
Từ việc vận dụng kết hợp các TTLL, em rút ra kinh nghiệm gì trong cuộc sống hàng ngày?
KINH NGHIỆM TRONG CUỘC SỐNG
Trong làm văn nghị luận nói riêng và trong giao tiếp hàng ngày nói chung cần biết vận dụng kết hợp giữa phân tích và so sánh.
Khi làm công việc gì cần phải biết vận dụng kết hợp nhiều thao tác khác nhau một cách linh hoạt, sáng tạo để đạt hiệu quả cao nhất.
Bài tập về nhà
a, Vận dụng kết hợp các thao tác phân tích và so sánh để viết đoạn văn trình bày một luận điểm khác ở dàn ý mà anh chị đã xây dựng.
b, Viết một văn bản nghị luận ngắn về một phẩm chất của người học sinh trong đó vận dụng kết hợp các thao tác phân tích và so sánh,
c, Sưu tầm những đoạn văn hay, ở đó tác giả đã thành công trong việc vận dụng kết hợp các thao tác phân tích và so sánh.
3. Bài tập về nhà:
Đề bài: Viết một văn bản nghị luận ngắn bàn về một phẩm chất của người học sinh, trong đó có vận dụng kết hợp 2 TTLL phân tích và so sánh?
Gợi ý:
Em quan tâm đến phẩm chất nào của người học sinh?
Bài viết của em có những luận điểm nào?
Em sẽ chọn thao tác lập luận nào chính, thao tác lập luận nào hỗ trợ?
Chuẩn bị bài mới
Soạn và đọc trước bài
“Hạnh phúc của một tang gia” (Trích Số đỏ của Vũ Trọng Phụng)
Tập thể lớp 11TN1và Giáo viên
Xin chân thành cảm ơn Quý thầy cô giáo
Đã về dự tiết học này!