Tuần 11. Chữ người tử tù

Thực hiện : Nguyễn Thị Hương
NGUYỄN TUÂN
I.Giới thiệu về tác phẩm


Nếu còn sống, năm nay nhà văn Nguyễn Tuân thọ đúng 95 tuổi (1910-2005), kỷ niệm sự kiện này, nhà văn Đoàn Minh Tuấn đã cho ra mắt bạn đọc tập “Với bác Nguyễn Tuân”.




II. ĐỌC HIỂU CHI TIẾT
1.NHÂN VẬT HUẤN CAO
2.NHÂN VẬT QUẢN NGỤC
3.CẢNH CHO CHỮ
3. Cảnh cho chữ
a. CẢNH TƯỢNG XƯA NAY CHƯA TỪNG CÓ :
- Hoàn cảnh, địa điểm cho chữ:
+ Thư pháp - thú chơi tao nhã, diễn ra nơi thư phòng, trong lúc tâm hồn thanh thản.
+ ở đây diễn ra ở giữa nhà tù- nơi ngự trịcủa bóng tối, cái ác, đối diện với cái chết.
-Tư thế của những người cho chữ, nhận chữ:
+Tử tù: ung dung, uy nghi → người nghệ sĩ tài hoa, sáng tạo cái đẹp
+ Cai ngục: khúm núm, sợ sệt → kính cẩn, trọng vọng.
- Cuộc hội ngộ đặc biệt:
+ Huấn Cao sáng tạo cái đẹp → công việc có ý nghĩa cuối đời
+ Quản ngục nhìn nét chữ hạnh phúc được sống lại con người thật của mình.
* Thủ pháp tương phản :
+ ánh sáng - bóng tối
+ cái hỗn độn, xô bồ, nhơ bẩn - cái thanh khiết, cao cả của nền lụa trắng, nét chữ đẹp đẽ.
+ tinh thần tự do và cảnh ngộ mất tự do
+ kẻ tử tù uy nghi, đỉnh đạc - viên quan coi ngục đang khúm núm, lĩnh hội.
* Hệ thống từ Hán Việt: tạo không khí cổ kính, trang trọng.

b. Thủ pháp nghệ thuật khắc họa cảnh cho chữ:
3.Cảnh cho chữ
* Nhịp điệu chậm rãi, câu văn giàu hình ảnh.
Nhịp điệu gợi liên tưởng một đoạn phim quay chậm:
- “Một buồng tối chật hẹp, ẩm ướt, tường đầy mạng nhện, đất bừa bãi phân chuột, phân gián”.
- “Trong một không khí khói tỏa như đám cháy nhà, ánh sáng đỏ rực như một bó đuốc tẩm dầu rọi trên ba cái đầu người đang chăm chú trên một tấm lụa bạch…”
- “Một người tù, cổ đeo gông, chân vướng xiềng, đang đậm tô nét chữ trên tấm lụa trắng tinh căng trên mảnh ván”.
 Từ bóng tối đến ánh sáng.
 Từ hôi hám, nhơ bẩn đến cái đẹp.

→ Cái đẹp, tài năng, thiên lương xua tan cái xấu và bóng tối.Cái đẹp chiến thắng và toả sáng


3.Cảnh cho chữ
b. Thủ pháp nghệ thuật khắc họa cảnh cho chữ:

c.Lời khuyên của Huấn Cao

- Lời khuyên:
+Từ bỏ chốn ngục tù nhơ bẩn
+Tìm về chốn thanh tao
+Giữ thiên lương cho lành vững.
- Di huấn đầy tâm huyết của người tử tù nhắn tới người đọc:
+Trong môi trường của cái ác, cái đẹp khó có thể tồn tại.
+Muốn chơi chữ phải giữ lấy thiên lương.
+Chơi chữ đâu chỉ là chuyện chữ nghĩa, đó là chuyện cách sống, chuyện văn hóa.
3. Cảnh cho chữ
d. Hành động bái lĩnh của ngục quan.
Cái đẹp, cái thiện có sức mạnh cảm hóa con người.
Niềm tin vững chắc vào con người, nhà văn khẳng định : thiên lương là bản tính tự nhiên của con người.
Dù trong hoàn cảnh nào, con người vẫn luôn khát khao hướng tới chân – thiện – mỹ.
giá trị nhân văn của tác phẩm.
3. Cảnh cho chữ

III. Tổng kết
1. Nội dung:

Thông qua vẻ đẹp của các nhân vật, Nguyễn Tuân khẳng định sự chiến thắng của cái đẹp, cái cao thượng với cái xấu xa, thấp hèn
Gửi gắm tấm lòng yêu nước qua sự trân trọng những nét đẹp văn hoá truyền thống của dân tộc
2. Nghệ thuật
Tình huống truyện độc đáo
Nghệ thuật dựng cảnh tạo không khí cổ kính trang trọng
Thủ pháp đối lập, ngôn ngữ giàu tính tạo hình
- Qua truyện ngắn chữ người tử tù nhà văn Nguyễn Tuân muốn gửi gắm cho thế hệ sau một lối sống như thế nào?
- Cảm nghĩ về nhân vật Huấn Cao trong tác phẩm Chữ người tử tù.

Gợi ý : Học sinh viết một đoạn trình bày cảm nghĩ sâu sắc nhất về nhân vật Huấn Cao (không cần phải nói đầy đủ về hình tượng Huấn Cao, chỉ nói về điều mình cho là ý nghĩa nhất.)


IV. Củng cố

Ký hoạ chân dung nhà văn Nguyễn Tuân của các hoạ sĩ Văn Cao, Thành Chương, Sĩ Ngọc, Quách Đại Hải, Tạ Tỵ, Phạm Minh Hải.
Một số hình ảnh về nghệ thuật thư pháp
Ngồi cà phê với bạn hữu trong không gian của Chữ.
Vô Thường quán - 456 Hoàng Hoa Thám - địa chỉ của các thư pháp gia Hà Nội.
Một số hình ảnh về nghệ thuật thư pháp
CHÚC QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM MẠNH KHỎE, HẠNH PHÚC, THÀNH CÔNG !