Tuần 11. Chữ người tử tù

NGUYỄN TUÂN
I. Tìm hiểu chung

1/. Vài nét về tác giả
1/ Tác giả: Nguyễn Tuân (1910-1987)
- Sinh trong một gia đình nhà nho khi Hán học đã tàn
- Quê ở làng Mọc, nay thuộc phường Nhân Chính- Thanh Xuân- Hà Nội
Là nhà văn suốt đời săn tìm cái đẹp.
ẹoựng goựp: thuực ủaồy theồ tuứy buựt, buựt kớ ủaùt tụựi trỡnh ủoọ ngheọ thuaọt cao.
- Taực phaồm: Moọt chuyeỏn ủi, Vang boựng moọt thụứi, Thieỏu queõ hửụng, chieỏc lử ủo�ng maột cua.
?
Em biết gì về tác giả Nguyễn tuân? hãy trình bày một cách kháI quát về tác giả?
Ký hoạ chân dung nhà văn Nguyễn Tuân của các hoạ sĩ Văn Cao, Thành Chương, Sĩ Ngọc, Quách Đại Hải, Tạ Tỵ, Phạm Minh Hải.

- Nhân vật là những nho sĩ tài hoa, gặp buổi Hán học suy vi. Tuy họ buông xuôi bất lực, song họ vẫn quyết tâm giữ " Thiên lương"- Sự trong sạch của tâm hồn.

I. Tìm hiểu chung
1/. Vài nét về tác giả
2/ Vài nét về tập " vang bóng một thời"
?
Trình bày những hiểu biết của em về tập "Vang bóng một thời"


- Tác phẩm gồm 11 truyện ngắn, viết về một thời đã qua nay chỉ còn vang bóng.
2/ Vài nét về tập "vang bóng một thời"





- Mỗi truyện đi vào một cái tài, một thú chơi tao nhã, phong lưu của những nhà nho tài hoa như: Chơi chữ, thả thơ, thưởng trà ...

a. Xuất xứ: Rút từ tập " Vang bóng một thời"(1940) .
Ban đầu tác phẩm được in trên tạp chí " Tao Đàn" với tên "Dòng chữ cuối cùng". Sau đó tác giả đổi tên thành: " Chữ người tử tù".

I. Tìm hiểu chung
1/. Vài nét về tác giả
2/ Vài nét về tập" vang bóng một thời"
?
Trình bày những hiểu biết về xuất xứ "Chữ người tử tù"


3 Tác phẩm
b. Tóm tắt: Hu?n Cao l� ngu?i n?i ti?ng cú t�i vi?t ch? d?p, c?m d?u cu?c n?i lo?n ch?ng l?i tri?u dỡnh phong ki?n nhung th?t b?i, b? b?t gi?i d?n d? lao. Qu?n ng?c l� ngu?i say mờ ch? d?p, t?ng ao u?c cú du?c ch? c?a ụng Hu?n. D?n ng?c, Viờn qu?n ng?c dó bi?t dói v?i Hu?n Cao . Nhung, Hu?n cao l?i cú thỏi d? l?nh nh?t, khinh b?c l�m cho qu?n ng?c suy nghi nhi?u. V�o m?t bu?i chi?u l?nh, hi?u du?c n?i lũng v� s? nguy?n c?a qu?n ng?c, Hu?n Cao d?ng ý cho ch? v� khuyờn ng?c quan b? ngh?, v? quờ v� gi? l?y thiờn luong cho l�nh v?ng.

? Hãy tóm tắt tác phẩm " Chữ người tử tù"
3/ Tác phẩm
i. Tìm hiểu chung
1/. Vài nét về tác giả
2/ Vài nét về tập" vang bóng một thời"


3/ Tác phẩm
1. XuÊt xø
2.Tãm t¾t
Ch÷ H¸n viÕt b»ng bót l«ng: nÐt ®Ëm ,nÐt nh¹t, theo h×nh vu«ng.
Lµm hoµnh phi, c©u ®èi
Một số hình ảnh về nghệ thuật thư pháp
Chữ Cần


Chữ Đạo
Chữ Lộc
I.Tìm hiểu chung
II. Đọc hiểu văn bản
Huấn Cao
-Người viết chữ đẹp
- Kẻ phản nghịch chống lại triều đình

Quản ngục
-Người yêu chữ đẹp
- Kẻ đại diện cho trật tự xã hội đương thời

1. Tình huống truyện:
Cuộc gặp gỡ đầy trớ trêu giữa :
Đối lập
Tri kỉ
→ Moät tình huoáng ñaày kòch tính, laøm noåi baät phaåm chaát töøng nhaân vaät

độc đáo
2/ Hình tượng nhân vật Huấn Cao.
I. Tìm hiểu chung
?
Huấn Cao được nhà văn tô đậm ở những phẩm chất nào?


T« ®Ëm ë ba phÈm chÊt: - Tµi hoa nghÖ sÜ
- KhÝ ph¸ch hiªn ngang.
- Thiªn l­¬ng trong s¸ng.
II. ®äc hiÓu



a. HuÊn Cao lµ mét ngheä syõ tµi hoa:
- “Tµi viÕt ch÷ nhanh vµ ®Ñp “
- "Chữ ông đẹp lắm, vuông lắm. có được chữ Huấn Cao mà treo trong nhà thì như có được vật báu ở trên đời"

- Neùt chöõ vuoâng vaén … noùi leân hoaøi baõo tung hoaønh cuûa ñôøi moät con ngöôøi”.
-> Ca ngîi tµi hoa cña HuÊn Cao, ®ång thêi NguyÔn Tu©n thÓ hiÖn sù ng­ìng mé nh÷ng bËc tµi hoa,tr©n träng nghÖ thuËt th­ ph¸p cæ truyÒn cña d©n téc.
?
Qua neựt tài hoa của Huấn Cao Nguyễn Tuân gửi gắm điều gì?
1.T×nh huèng truyÖn
2. H×nh t­îng nh©n vËt HuÊn Cao.
2/ Hình tượng nhân vật Huấn Cao.
I. Tìm hiểu chung


II. ®äc hiÓu


b/ HuÊn Cao lµ ng­êi cã khÝ ph¸ch hiªn ngang, bÊt khuÊt.
Biểu hiện: - Lụứi tha�y thụ laùi:
+ ẹửựng ủa�u boùn phaỷn nghũch Vaờn voừ toaứn taứi
+ Coự taứi beỷ khoựa vửụùt nguùc
-ẹeỏn nguùc: + Laùnh luứng chuực muừ goõng naởng
+ Thản nhiên nhận rượu thịt..
- Khi đối mặt với Viên Quản Ngục: Xưng hô TA - NHAỉ NGƯƠI.
=> Con người rất bản lĩnh.
1.T×nh huèng truyÖn
2. H×nh t­îng nh©n vËt HuÊn Cao.
H·y t×m c¸c chi tiÕt thÓ hiÖn khÝ ph¸ch hiªn ngang cña HuÊn Cao?

I. Tìm hiểu chung


II. ®äc hiÓu


1.T×nh huèng truyÖn
2. H×nh t­îng nh©n vËt HuÊn Cao.
c/ HuÊn Cao lµ mét ng­êi cã thiªn l­¬ng trong s¸ng.
a. Ngheọ sĩ tài hoa.
b.KhÝ ph¸ch hiªn ngang
c.Thiên lương trong sáng
Hãy tìm những chi tieỏt thể hiện Huấn Cao là người có thiên lương trong sáng?
- "Tính ông vốn khoảnh, trừ chỗ tri kỷ ông ít chịu cho chữ"
- "Kh�ng v� tiỊn b�c hay quyỊn l�c m� b�t m�nh vi�t c�u ��i" -> ý thức ranh giới giữa danh và lợi

- “Thiếu chút nữa, ta đã phụ mất một tấm lòng trong thiên hạ”
=>Nhaân caùch Huaán cao coù söï haøi hoøa giöõa caùi TAØI
vaø caùi TAÂM
Sô keát: Huaán cao laø con ngöôøi coù söï thoáng nhaát göõa caùi taøi vaø caùi taâm. Qua hình töôïng nhaân vaät naøy Nguyeãn Tuaân ñaõ boäc loä quan ñieåm cuûa mình veà caùi taøi, caùi ñeïp. Caùi taøi, caùi ñeïp luoân gaén vôùi caùi taâm caùi thieän.

I. Tìm hiểu chung


II. ®äc hiÓu


1.T×nh huèng truyÖn
2. H×nh t­îng nh©n vËt HuÊn Cao.
.
a. Nho sĩ tài hoa.
b.KhÝ ph¸ch hiªn ngang
c.Thiên lương trong sáng
3.Nh©n vËt Viªn Qu¶n Ngôc
Có tâm hồn nghệ sĩ, say mê và quý trọng cái đẹp
Tâm trạng: “Cả đêm nghĩ ngợi…khuôn mặt đầy lo âu” khi nghe tin Huấn cao được chuyển đến.
Có tấm lòng “biệt nhỡn liên tài”.
-> Đây chính là phẩm chất khiến Huấn Cao cảm kích coi là “một tấm lòng trong thiên hạ” và tác giả thì xem ngục quan là “một thanh âm trong trẻo chen vào giữa bản đàn mà nhạc luật đều hỗ loạn xô bồ”.

3. Nhân vật Viên Quản Ngục.
Nhân vật Viên Quản Ngục có phẩm chất gì khiến Huấn Cao cảm kích?

=>Viờn qu?n ng?c l� ngu?i cú tõm h?n ngh? s?, bi?t yờu quý cỏi t�i, cỏi d?p



CẢNH CHO CHỮ


I. Tìm hiểu chung


II. ®äc hiÓu


1.T×nh huèng truyÖn
2. H×nh t­îng nh©n vËt HuÊn Cao.
.
3.Nh©n vËt Viªn Qu¶n Ngôc
4/ Cảnh cho chữ.
4. C¶nh cho ch÷.
a. C?nh tu?ng xua nay chua t?ng có:
- Địa điểm: Tại phòng tử tù: Tường đầy mạng nhện, đất bừa bãi phân chuột, phân gián .
- Không khí: khói tỏa như đám cháy, Ẩm ướt
-Tu th? c?a nh?ng ngu?i cho ch?, nh?n ch?:
+ Tử tù: Cổ đeo gông chân vướng xyềng đang dậm tô những nét chữ trên vuông lụa trắng tinh"
+ VQN: Khúm núm cất những đồng tiền kẽm
+ Thầy thơ lại: Run run bưng chậu mực
-> Vị trí như được hoán đổi, tỏa sáng trong khung cảnh này là kẻ tử tù.



b. L?i khuy�n c?a Hu?n Cao
- "Ở đây lẫn lộn ta khuyên thầy quản hãy thay chốn ở đi. giữ thiên lương cho lành vững."
-> Ý nghĩa: Cái đẹp có thể nảy sinh từ mảnh đất chết nhưng không thể tồn tại với cái xấu.
- Hành động của Viên quản ngục: "Vái người tù một vái.kẻ mê muội này xin bái lĩnh"
=> Cái Đẹp có sức cảm hóa con người. D� trong hồn c?nh n�o, con ngu?i v?n luơn kh�t khao hu?ng t?i ch�n - thi?n - m?. ?gi� tr? nh�n van c?a t�c ph?m.

c. Nghệ thuật
Thủ pháp tương phản: Sự đối lập giữa :
+ ánh sáng - bóng tối ;
+ cái hỗn độn, xô bồ, nhơ bẩn của căn phòng - cái thanh khiết, cao cả của nền lụa trắng, nét chữ đẹp đẽ.
+ kẻ tử tù đang ban phát cái đẹp - viên quan coi ngục đang khúm núm, lĩnh hội, vái lạy.
->Làm nổi bật hình ảnh Huấn Cao, sự chiến thắng cái đẹp.
Câu văn giàu tính tạo hình
Ngôn ngữ trang trọng cổ kính
I. Tìm hiểu chung


II. ®äc hiÓu


1.T×nh huèng truyÖn
2. H×nh t­îng nh©n vËt HuÊn Cao.
3.Nh©n vËt Viªn Qu¶n Ngôc
4. C¶nh cho ch÷.
III. Tổng kết

IV. Luyện tập: Cảm nghĩ về nhân vật Huấn Cao trong tác phẩm Chữ người tử tù.

Học phần ghi nhớ SGK
Gợi ý
Học sinh viết một đoạn trình bày cảm nghĩ sâu sắc nhất về nhân vật Huấn Cao
+ Tài hoa
+ Khí phách
+ Thiên lương