Tuan 11

CHƯƠNG III
NƯỚC ĐẠI VIỆT THỜI TRẦN (THẾ KỶ XIII - XIV)

Ngày soạn: 31/10/2010
Ngày giảng: 02/11/2010
Bài 13
NƯỚC ĐẠI VIỆT Ở THẾ KỶ XIII
Tiết 22
I. NHÀ TRẦN THÀNH LẬP

I. Mục tiêu bài học:
1. Kiến thức:
- Nhận biết được bối cảnh thành lập triều đại nhà Trần.
- Nhận biết được những nét chính về bộ máy nhà nước thời Trần.
- Nhận biết được những nét chính về pháp luật thời Trần.
2. Kỹ năng:
- Nhận xét, so sánh đối chiếu.
3. Tư tưởng:
- Tinh thần đấu tranh bất khuất, chống áp bức bóc lột và tinh thần sáng tạo trong xây dựng đất nước. Lòng yêu nước, tự hào dân tộc, biết ơn tổ tiên và ý thức kế thừa truyền thống dân tộc trong công cuộc xây dựng và bảo vệ tổ quốc.
II. Chuẩn bị:
-Giáo viên: Sơ đồ bộ máy quan lại Thời Trần.
-Học sinh: Học bài cũ và chuẩn bị bài theo yêu cầu.
III. Phương pháp:
Vấn đáp, thảo luận, nêu vấn đề, đối hiếu, so sánh.
IV. Tổ chức dạy học:
1. Ổn định tổ chức: (1’)
2. Kiểm tra đầu giờ: (1’)

*Giới thiệu bài:
Thời đại nhà Lý sau khi chống giặc Tống, rất quan tâm chăm lo phát triển đất nước => Đạt được một số thành tựu quan trọng. Đến thế kỷ XII Nhà Lý đi xuống => Nhà Trần lên thay. Vậy nhà Lý sụp đổ như thế nào? Nhà Trần củng cố chế độ phong kiến tập quyền ra sao?
Chúng ta cùng tìm hiểu bài học hôm nay.
3. Tiến trình tổ chức các hoạt động: (40’)

HĐ của thày và trò
Nội dung kiến thức


HĐ 1: Nhà Lý sụp đổ: (16’)
*Mục tiêu: Nhận biết được cuối thế kỷ XII quan lại Nhà Lý ăn chơi xa đoạ, không chăm lo đến đời sống nhân dân. Hạn hán lụt lội xảy ra liên miên, nhân dân khổ cực, nhiều nơi nổi dậy đấu tranh. Nhà Trần thành lập.

*Nhà Lý lên ngôi vào thời gian nào?
- 1009 trải qua 8 đời Vua Lý đến đời thứ 9 ngày càng suy yếu trầm trọng.
*H/S đọc SGK mục 1 trang 50
Nguyên nhân nào dẫn đến nhà Lý suy yếu như vậy?
- Quan lại ăn chơi xa xỉ.
- Chính quyền không quan tâm đến đời sống của nhân dân.
H/S đọc đoạn in nghiên “Bấy giờ ....”
Việc làm trên của Vua quan nhà Lý đã dẫn đến hậu quả gì?
- Lụt lội, hạn hán, mất mùa xảy ra ...
- Dân nghèo phải bán con đi làm nô tỳ => Bỏ vào chùa kiếm sống.
* Một số thế lực phong kiến ở các địa phương, đánh giết lẫm nhau chống lại triều đình.
Một số nước phía nam thỉnh thoảng đem quân cướp phá Đại Việt => Nhà Lý ngày càng khó khăn.
Trước tình hình khó khăn đó Nhà Lý đã làm gì?
- Dựa vào thế lực nhà Trần chống lại các lực lượng nổi loạn.
- Nhân cơ hội đó nhà Trần buộc Vua Lý phải nhường ngôi cho Trần Cảnh (Trần Cảnh là chồng của Lý Chiêu Hoàng )





Cuối thế kỷ XII quan lại Nhà Lý ăn chơi xa đoạ, không chăm lo đến đời sống nhân dân.




- Hạn hán lụt lội xảy ra liên miên, nhân dân khổ cực, nhiều nơi nổi dậy đấu tranh.









- Tháng 12 năm 1226 Lý Chiêu Hoàng nhường ngôi cho Trần Cảnh.


HĐ 2: Nhà Trần củng cố chế độ phong kiến tập quyền: (13’)
*Mục tiêu: Nhận biết được sau khi dẹp loạn nhà Trần xây dựng bộ máy nhà nước, tổ chức lại đội ngũ quan lại.

* H/ S đọc mục 2 trang 51
Sau khi lên nắm chính quyền, nhà Trần đã làm gì?
- Dẹp yên rối loạn.
- Xây dựng bộ máy nhà nước.
*Bộ máy nhà nước Thời Trần được tổ chức như thế nào?
- Theo chế độ quân chủ TW tập quyền gồm 3 cấp.
+ Triều đình.
+ Các đơn vị hành chính trung gian.
+ Các cấp hành chính cơ sở.
GV: Đứng đầu triều đình là vua. Các Vua thường truyền ngôi sớm cho con và xưng là Thái Thượng Hoàng.
- Các chức đại thần văn võ do người họ Trần nắm giữ.
- Cả nước chia làm 12 lộ. Đứng đầu là Chánh Phó An Phủ xứ dưới lộ là phủ do chi phủ cai quản. Châu huyện do các tri chân