Tuần 10. Hai đứa trẻ

Đọc văn hai ®øa trÎ - Th¹ch Lam -
3. Tâm trạng đợi tàu
Bèi c¶nh ®Ó chuyÕn tµu ®ªm xuÊt hiÖn lµ gì ?
- Bối cảnh chuyến tàu xuất hiện: cuộc sống quẩn quanh, đơn điệu, nhàm chán ở phố huyện tiêu điều xơ xác.
- Nhóm 1:Hỡnh tượng đoàn tàu được miêu tả theo trỡnh tự nào? Nó gắn với điều gi? Hãy chỉ rõ?- Nhóm 2?oạn v?n miêu tả đoàn tàu được xây dựng bằng bút pháp nghệ thuật nào? Tác dụng của bút pháp nghệ thuật ấy?- Nhóm 3Tỡm trong tác phẩm ở phần cuối nh?ng chi tiết nói được rõ nhất tâm trạng của Liên. T? ?ú cho bi?t vỡ sao h�ng ?ờm ch? em Liờn c? th?c ??i chuy?n t�u ?ờm ?i qua ph? huy?n?- Nhóm 4Từ sự kiện 2 đứa trẻ cố thức đợi tàu, đặc biệt là nh?ng hồi ức của Liên về Hà Nội, em có suy nghĩ gi về 2 đứa trẻ và thái độ, dụng ý tư tưởng của nhà v?n?
- Nhóm 1:Hỡnh tượng đoàn tàu được miêu tả theo trỡnh tự nào? Nó gắn với tâm trạng gỡ? Hãy chỉ rõ?
-?o�n tàu được miêu tả 1 cách tỉ mỉ theo trỡnh tự thời gian, gắn liền với tâm trạng háo hức, chờ đợi của người dân phố huyện:  + ?o�n tàu từ xa: ngọn đèn ghi màu xanh, tiếng còi, tiếng xe rít mạnh vào ghi, làn khói bừng sáng trắng. +?ến gần: Tiếng hành khách ồn ào khe khẽ. + Tàu rầm rộ đi tới: đèn sáng trưng, sang trọng lố nhố người, đồng và kền lấp lánh, cửa kính sáng... + Tàu đi qua: để lại nh?ng đốm than đỏ, để lại 1 chút ánh sáng vương vấn... + Tàu xa mãi rồi khuất.
- Nhóm 2?oạn v?n miêu tả đoàn tàu được xây dựng bằng bút pháp nghệ thuật nào? Tác dụng của bút pháp nghệ thuật ấy?
- Đo¹n văn miªu t¶ ®oµn tµu khai th¸c triÖt ®Ó thñ ph¸p nghÖ thuËt t­¬ng ph¶n.
+ T­¬ng ph¶n trong sù liªn t­ëng cña ng­êi ®äc (víi ®o¹n tr­íc)
phè huyÖn th­êng ngµy phè huyÖn khi ®oµn tµu ®i qua
. TÜnh mÞch . Vang ®éng
. Tăm tèi . S¸ng tr­ng
. Buån tÎ . Sinh ®éng
. NghÌo nµn . Sang träng
+ Tương phản trong sự miêu tả trực tiếp:
 Làm nổi bật cuộc sống cằn cỗi, tẻ nhạt, đáng thương của con người (đặc biệt là trẻ thơ) nơi phố huyện nghèo.
- Nhóm 3Tỡm trong tác phẩm ở phần cuối nh?ng chi tiết nói được rõ nhất tâm trạng của Liên. T? ?ú cho bi?t vỡ sao h�ng ?ờm ch? em Liờn c? th?c ??i chuy?n t�u ?ờm ?i qua ph? huy?n?
- Chi tiết cho thấy rõ nhất tâm trạng Liên:
+ Khi tµu ®Õn "Liªn d¾t em ®øng dËy"
+ Khi tµu ®i xa Liªn vµ em cßn nhìn theo cho ®Õn khi c¸i chÊm nhá cña chiÕc ®Ìn treo khuÊt sau rÆng tre.
+ Tàu đi rồi Liên lặng im không đáp lời em :"Liên lặng theo mơ tưởng", Liên nhớ về Hà Nội xa x?m, Liên so sánh thế giới con tàu đưa lại với thế giới của Liên và chị Tí, bác Siêu đang sống.
 Đoàn tàu đêm qua phố huyện trở thành một sự kiện quan trọng và có ý nghĩa nhất trong ngày nhạt nhẽo của Liên và An.
- Nguyên nhân của tâm trạng đợi tàu:
+ Đoàn tàu là hình ảnh của Hà Nội, của hạnh phúc, của những kí ức tuổi thơ (là quá khứ tươi đẹp).
 Thực chất đấy là một nhu cầu bức thiết của hai đứa trẻ muốn trong chốc lát thoát khỏi cuộc sống buồn chán, tẻ nhạt ở hiện tại. Đấy là niềm khao khát được sống dù chỉ trong khoảnh khắc với thế giới sung sướng hơn và nhiều ánh sáng hơn.
+ Đoàn tàu là hình ảnh của một thế giới sang trọng, nhộn nhịp đầy ánh sáng (là sự tượng trưng cho tương lai).
- Nhóm 4Từ sự kiện 2 đứa trẻ cố thức đợi tàu, đặc biệt là nh?ng hồi ức của Liên về Hà Nội, em có suy nghĩ gi về 2 đứa trẻ và thái độ, dụng ý tư tưởng của nhà v?n?
- ý nghÜa cña viÖc ®îi tµu vµ th¸i ®é cña nhµ văn
+ Th¹ch Lam tr©n träng, n©ng niu kh¸t väng v­¬n ra ¸nh s¸ng, v­ît tho¸t ra khái cuéc sèng tï tóng, quÈn quanh, kh«ng cam chÞu c¸i hiÖn t¹i tÇm th­êng, nh¹t nhÏo ®ang v©y quanh mình cña 2 ®øa trÎ.
+ Thông điệp nhà v?n muốn gửi gắm:
. ?ừng bao giờ để cuộc sống của con người chỡm trong cái "ao đời phẳng lặng". Con người phải sống cho ra sống, phải không ngừng khát khao và xây dựng 1 cuộc sống có ý nghĩa.
. Nh?ng con người đang phải sống 1 cuộc sống tối t?m, mòn mỏi, tù túng hãy cố vươn ra ánh sáng, hướng tới 1 cuộc sống có ý nghĩa, xứng đáng là cuộc sống của con người.
? ?ây chính là giá trị nhân v?n, nhân bản đáng quí của truyện ngắn này.
Vỡ sao Thạch Lam lại đặt tên cho truyện ngắn là "Hai đứa trẻ"? Em hãy thử đặt tên lại cho tác phẩm?Từ đó em hãy cho biết chủ đề của tác phẩm là gỡ?
III. Tổng kết
1.N?i dung Hai đứa trẻ thể hiện niềm xót thương đối với nh?ng con người sống nghèo đói, quẩn quanh và sự cảm thông, trân trọng ước mong có 1 cuộc sống tốt đẹp hơn của họ. Qua tỏc ph?m ph?n n�o th?y ???c tỡnh c?m g?n bú v?i quờ h??ng ??t n??c c?a Th?ch Lam.
Qua truyện ngắn, em hãy đối chiếu với những nhận định chung về tác giả ở phần tiểu dẫn để chỉ ra nét đặc sắc trong phong cách nghệ thuật của Thạch Lam
2. Nghệ thuật:
- Kiểu truyện ngắn trữ tình, thuộc loại truyện không có có truyện, ngôn đậm chất thơ
- Nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật điêu luyện
- Những chi tiết nghệ thuật đặc sắc (chiều tàn, chợ tàn, kiếp người tàn….) và thủ pháp nghệ thuật đối lập (lấy sáng nói tối).
Em hãy thử phân tích xem trong số các nhân vật của tác phẩm thỡ ai là người đau khổ nhất? Vỡ sao?
Kiểm tra, đánh giá
Liên là người đau khổ nhất trong các nhân vật. Bởi vỡ:
.Liên là người đã từng biết thế nào là ánh sáng cuộc đời nơi chốn thị thành
Liên là người con gái nhạy cảm trước nỗi đau của con người (Liên thương nh?ng đứa trẻ nhặt rác, cảm thông với chị Tí, bác Xẩm...)
Liên là người con gái biết suy nghĩ, hay trầm tư trước cuộc đời và nh?ng cảnh đời mà Liên bắt gặp
Liªn c¶m nhËn ®­îc c¶nh tèi tăm mµ Liªn vµ những ng­êi xung quanh ®ang sèng ®¾m chìm trong bãng tèi vµ Liªn lµ ng­êi biÕt kh¸t khao ¸nh s¸ng.
Con đường mang tên Thạch Lam