Tuần 10. Hai đứa trẻ

Đọc truyện
HAI ĐỨA TRẺ
THẠCH LAM
MỞ ĐẦU

MỞ ĐẦU

Trại Cẩm Giàng
MỞ ĐẦU

Bìa lót
tập
Nắng
trong
vườn
Đời Nay
Xuất bản
MỞ ĐẦU

Mục lục
tập
Nắng
trong
vườn
Đời Nay
Xuất bản
MỞ ĐẦU

Cảnh Nắng trong vườn (Nguyễn Gia Trí)
MỞ ĐẦU

Hai đứa trẻ đăng trên tạp chi Thế kỉ 21
MỞ ĐẦU

ĐỌC &
PHÂN TÍCH
KẾT LUẬN
Chợ Cẩm Giàng ngày nay (ảnh dưới)
Ga Cẩm Giàng
MỞ ĐẦU

MỞ ĐẦU

ĐỌC &
PHÂN TÍCH
KẾT LUẬN
Cốt truyện đơn giản (không có "truyện").

Sức hấp dẫn chủ yếu toát ra từ không khí, tâm trạng, từ thế giới cảm giác.

>> Một bức tranh dệt bằng cảm giác
2.1. Những khoảnh khắc mênh mang

2.2. Bức tranh dệt bằng cảm giác

2.3. Những nét tự họa của Thạch Lam
MỞ ĐẦU

ĐỌC &
PHÂN TÍCH
KẾT LUẬN
MỞ ĐẦU

ĐỌC &
PHÂN TÍCH
KẾT LUẬN
2.1. NHỮNG KHOẢNH KHẮC MÊNH MANG
2.1.1. Phố huyện chiều buông
Cái nhìn và tâm trạng của Liên:
". Đôi mắt chị bóng tối ngập đầy dần và
cái buồn của buổi chiều quê thấm thía vào
tâm hồn ngây thơ của chị."
- "Liên không hiểu sao nhưng chị thấy lòng
buồn man mác trước cái giờ khắc của ngày
tàn".
>> Chi tiết, hình ảnh đều đượm chất thơ
và gợi không khí bâng khuâng man mác.


2.1.2. Phố huyện đêm đến:

Sự tương phản giữa bóng tối và ánh sáng
@ Bóng tối
@ Ánh sáng

Niềm thương cảm những cảnh đời nhỏ nhoi, mù tối, chìm khuất

- Niềm mong đợi khao khát mơ hồ

MỞ ĐẦU

ĐỌC &
PHÂN TÍCH
KẾT LUẬN
2.1. NHỮNG KHOẢNH KHẮC MÊNH MANG

MỞ ĐẦU

ĐỌC &
PHÂN TÍCH
KẾT LUẬN
2.1.3. Phố huyện khuya về.:
@ Hình ảnh chuyến tàu đêm
"Tiếng còi đã rít lên, và tàu rầm rộ đi tới. Liên dắt em đứng dậy để nhìn đoàn xe vụt qua, các toa đèn sáng trưng, chiếu ánh cả xuống đường. Liên chỉ thoáng trông thấy những toa hạng trên sang trọng lố nhố những người, đồng và kền lấp lánh, và các cửa kính sáng. Rồi chiếc tàu đi vào đêm tối, để lại những đốm than đỏ bay tung trên đường sắt. Hai chị em còn nhìn theo cái chấm nhỏ của chiếc đèn xanh treo trên toa sau cùng, xa xa mãi rồi khuất sau rặng tre."
@ Cảm nhận của nhân vật Liên
2.1. NHỮNG KHOẢNH KHẮC MÊNH MANG

MỞ ĐẦU

ĐỌC &
PHÂN TÍCH
KẾT LUẬN



2.1. NHỮNG KHOẢNH KHẮC MÊNH MANG

Miêu tả trực tiếp và gián tiếp:
"Liên lặng theo mơ tưởng. Hà Nội xa xăm, Hà Nội sáng rực vui vẻ và huyên náo. Con tàu như đã đem một chút thế giới khác đi qua. Một thế giới khác hẳn, đối với Liên, khác hẳn các vầng sáng ngọn đèn của chị Tí và ánh lửa của bác Siêu."
Tô đậm chủ thể: "Liên dắt em đứng dậy để nhìn."; "Liên chỉ thoáng trông thấy ."; "Hai chị em còn nhìn theo ."; "Liên lặng theo mơ tưởng.", v.v.

>> Cảm nhận của nhân vật Liên
2.2. BỨC TRANH DỆT BẰNG CẢM GIÁC

2.2.1. . theo bước đi của thời gian
- Chiều buông >> buồn man mác
- Đêm đến >> vui le lói, mong manh
- Khuya về >> thực-mộng xa vời

2.2.2. . theo cái nhìn của nhân vật (LIÊN):

>> Tác dụng:
- Làm mới bức tranh phố huyện
- Đánh thức nội tâm

KẾT LUẬN
ĐỌC &
PHÂN TÍCH
MỞ ĐẦU

MỞ ĐẦU

ĐỌC &
PHÂN TÍCH
KẾT LUẬN
@ Ngôn ngữ gợi tả cảm giác

+ Các cụm từ chỉ cảm giác mơ hồ:
"không hiểu", "không biết đến", "không rõ rệt gì", "mong đợi một cái gì",. "tưởng là."
+ Các câu gợi cảm giác mơ hồ:
Liên "không hiểu sao.", "thấy mình sống giữa bao nhiêu sự xa xôi không biết đến."; "có những cảm giác mơ hồ không hiểu.","tưởng là mùi riêng của đất, của quê hương này", v.v.

2.2. BỨC TRANH DỆT BẰNG CẢM GIÁC

+ Các chi tiết gợi cảm giác nửa vời,
lơ lửng:

- "Thôi! để mai tính một thể."
- ".Chỉ một lát hai chị em lại cúi nhìn về mặt đất"
- ". Liên không nghĩ được lâu mắt chị nặng dần, rồi sau Liên ngập vào giấc ngủ yên tĩnh".

MỞ ĐẦU

ĐỌC &
PHÂN TÍCH
KẾT LUẬN
2.2. BỨC TRANH DỆT BẰNG CẢM GIÁC

2.2.3. Cảm giác buồn, vui phố huyện
@ Cảm giác buồn man mác trước ngày tàn:
- Mặt trời tàn ("như hòn than sắp tàn")
- Phiên chợ vãn ("chợ đã vãn từ lâu")
- Cái chõng nát (cái chõng này "sắp gãy rồi", cần "mua cái khác thay vào"). v.v.

@ Cảm giác về những kiếp người sa sút, lụi tàn, "mờ mờ nhân ảnh".
- Mấy đứa trẻ con nhà nghèo
- Một bà cụ "hơi điên"
- Mẹ con chị Tí, bác phở Siêu
- Gia đình bác Xẩm


MỞ ĐẦU

ĐỌC &
PHÂN TÍCH
KẾT LUẬN
2.2. BỨC TRANH DỆT BẰNG CẢM GIÁC

@ Ấn tượng về không gian đặc dày bóng tối và những nguồn sáng le lói
Bóng tối:
"Tối hết cả, con đường ra sông, con đường qua chợ về nhà, các ngõ vào làng lại càng sẫm đen hơn nữa".
A�nh sáng:
A�nh sáng phát ra từ nhiều nguồn khác nhau tạo nhiều hình thù, sắc độ bất ngờ: khe sáng, vệt sáng, quầng sáng, chấm sáng, hột sáng.
Âm thanh:
Tiếng đàn bầu, tiếng trống cầm canh,.

@ Niềm vui như được chắt ra theo từng giọt sáng, âm thanh,.

MỞ ĐẦU

ĐỌC &
PHÂN TÍCH
KẾT LUẬN
2.2. BỨC TRANH DỆT BẰNG CẢM GIÁC


- Từ chiếc chõng tồi tàn chìm khuất
>> bầu trời xa, ngắm nhìn từng ánh sao
>> mặt đất, dõi mắt vào những đốm lửa

Những khe, vệt, quầng, chấm, hột. ánh sáng thỉnh thoảng lóe lên, điểm vào bức tranh mênh mông buồn những chấm vui le lói.
Gặp mỗi đốm sáng, đời sống nội tâm của chị em Liên lại bừng lên, một ánh vui nhỏ bé chiếu rọi vào.
>> Những tiếng reo bật lên: "- Kìa, hàng bác phở Siêu đã đến kia rồi.", "- Đèn ghi đã ra kia rồi.", "- Dậy đi An. Tàu đến rồi." v.v.

MỞ ĐẦU

ĐỌC &
PHÂN TÍCH
KẾT LUẬN
2.2. BỨC TRANH DỆT BẰNG CẢM GIÁC

Bìa 1
cuốn
hồi kí
MỞ ĐẦU

ĐỌC &
PHÂN TÍCH
KẾT LUẬN
Một đoạn trong hồi kí (ảnh chụp)
MỞ ĐẦU

ĐỌC &
PHÂN TÍCH
KẾT LUẬN
"Tôi không ngờ em Sáu có trí nhớ dai thế, như truyện em tả hai chị em thức đợi chuyến tàu đêm qua rồi mới đi ngủ. Năm đó tôi mới chín tuổi, em tôi lên tám [.]. Cửa hàng chỉ bán có rượu, ít bánh khảo, thuốc lào."
2.3. NHỮNG NÉT TỰ HỌA CỦA THẠCH LAM

2.3.1. Kí ức tuổi thơ về phố huyện mờ xám
2.3.2. Kí ức tuổi thơ về thủ đô hoa lệ
Đối chiếu với tiểu sử, hồi ức
- Nhân vật, khung cảnh, tâm trạng,.trong Hai đứa trẻ, ".Thạch Lam đã viết đúng như sự thực." (Nguyễn Thị Thế, Hồi kí về gia đình Nguyễn Tường: Nhất Linh-Hoàng Đạo-Thạch Lam, Sóng xuất bản lần thứ nhất , 1974, tr. 58).

- Tác phẩm phảng phất chất tự truyện mang kí ức Thạch Lam >> sức lay động của những dòng ký ức
cảm động tinh cất từ tuổi thơ ông.


MỞ ĐẦU

ĐỌC &
PHÂN TÍCH
KẾT LUẬN
2.3. NHỮNG NÉT TỰ HỌA CỦA THẠCH LAM

Đối chiếu với tiểu sử, hồi ức

- Cảm giác, cảm tưởng, không khí, tâm trạng đều là những trải nghiệm thật của tác giả (Mùi phở thơm gợi nhớ nhớ về "một vùng sáng rực và lấp lánh", và "Hà Nội nhiều đèn quá"; hình ảnh đoàn tàu gợi "mơ tưởng" về "Hà Nội xa xăm, Hà Nội sáng rực vui vẻ huyên náo.").
- Tình yêu phố huyện, yêu Hà Nội, niềm băn khoăn về sự cách biệt giữa hai môi trường sống này (Đốm sáng phố huyện "chỉ chiếu sáng một vùng đất nhỏ". Ánh sáng Hà Nội "khác hẳn"),. cũng rất thật, trong đời và trong văn ông.


MỞ ĐẦU

ĐỌC &
PHÂN TÍCH
KẾT LUẬN
2.1. Những khoảnh khắc mênh mang
2.1.1. Phố huyện chiều buông
2.1.2. Phố huyện đêm đến
2.1.3. Phố huyện khuya và chuyến tàu đêm

2.2. Bức tranh dệt bằng cảm giác
2.2.1. Theo bước đi của thời gian
2.2.2. Theo cái nhìn của nhân vật

2.3. Những nét tự họa của Thạch Lam
2.3.1. Kí ức tuổi thơ về phố huyện mờ xám
2.3.2. Kí ức tuổi thơ về thủ đô hoa lệ

MỞ ĐẦU

ĐỌC &
PHÂN TÍCH
KẾT LUẬN
3.1. Giá trị nhân đạo

Sự gặp gỡ thế hệ: Thạch Lam - Xuân Diệu - Nam Cao,.>> thức tỉnh ý thức cá nhân
"Thà một phút huy hoàng rồi chợt tối
Còn hơn buồn le lói suốt trăm năm"!
Ở Thạch Lam: Lòng thương người không tách rời niềm trân trọng con người, trân trọng sự sống, chắt chiu từng tí cái đẹp và niềm vui.

3.2. Đóng góp về nghệ thuật
Truyện ngắn "phi cốt truyện": "tìm vào nội tâm, tìm vào cảm giác", đậm chất trữ tình
và chất thơ.


KẾT LUẬN
MỞ ĐẦU

ĐỌC &
PHÂN TÍCH
MỞ ĐẦU

ĐỌC &
PHÂN TÍCH
KẾT LUẬN
Chợ Cẩm Giàng ngày nay (ảnh dưới)
Ga Cẩm Giàng
KẾT LUẬN
MỞ ĐẦU

ĐỌC &
PHÂN TÍCH
Mộ
Thạch Lam
Tạp chí
Thế kỉ 21,
Số
Tưởng Niệm
Thạch Lam
KẾT LUẬN
ĐỌC &
PHÂN TÍCH
MỞ ĐẦU

KẾT LUẬN
MỞ ĐẦU

ĐỌC &
PHÂN TÍCH
MỞ ĐẦU

ĐỌC &
PHÂN TÍCH
KẾT LUẬN

1.1. Truyện ngắn "phi cốt truyện"
1.2. Phố huyện: bức tranh dệt bằng cảm giác


2.1. Những khoảnh khắc mênh mang
2.2. Bức tranh dệt bằng cảm giác
2.3. Những nét tự họa của Thạch Lam


3.1. Giá trị nhân đạo
3.2. Đóng góp về nghệ thuật
3.3. Sức sống vượt thời gian