Tuần 10. Hai đứa trẻ

CHÀO MỪNG QUÍ THẦY CÔ ĐẾN DỰ TIẾT HỌC HÔM NAY
Môn: Ngữ Văn
Lớp: 11BI
CHÀO MỪNG QUÍ THẦY CÔ ĐẾN DỰ TIẾT HỌC HÔM NAY
Môn: Ngữ Văn
Lớp: 11BI
Hai đứa trẻ
Tiết 38
(Thạch Lam)
Bóng tối
* Đường phố...chứa đầy bóng tối.
* Tối hết cả...thăm thẳm...sẫm đen...
* khe ánh sáng, vệt sáng, quầng sáng
* chấm lửa nhỏ vàng lơ lửng, hột sáng...
Ánh sáng
Mêng mông, hiu quạnh, dày đặc
Yếu ớt, leo lét, le lói
* Không gian phố huyện càng thêm lạnh lẽo, ảm đạm, tối tăm, nghèo nàn, xơ xác.
* Bóng tối là cái nền không gian nghệ thuật của tác phẩm và là không gian xã hội của con người.
Nghệ thuật đối lập
Tiết 38: Hai đứa trẻ (Thạch Lam)
I. Tiểu dẫn
II. Đọc hiểu văn bản
1. Phố huyện
lúc chiều tối
2. Phố huyện lúc về đêm
a. Quang cảnh phố huyện
Cảnh thiên nhiên
* Chị Tý: ngày đi mò cua bắt tép; tối đến chị mới dọn hàng nước....chiều nào chị cũng dọn hàng.
* Cụ Thi: bà già hơi điên...cụ đi lần vào bóng tối, tiếng cười khanh khách nhỏ dần về phía làng.
* Bác Siêu: chấm lửa nhỏ vàng lơ lửng đi trong đêm tối...Bóng bác mêng mang ngả xuống đất một vùng...
* Gia đình bác xẩm: ngồi trên manh chiếu...bác chưa hát vì chưa có khách nghe.Thằng con bò ra đất...nghịch nhặt những rác bẩn vùi trong cát bên đường.
* Chị em Liên: từng sống ở Hà Nội....gia đình sa sút....trông coi cửa hàng tạp hoá ở phố huyện

Tiết 38: Hai đứa trẻ (Thạch Lam)
I. Tiểu dẫn
II. Đọc hiểu văn bản
1. Phố huyện
lúc chiều tối
2. Phố huyện lúc về đêm
a. Quang cảnh phố huyện
Cuộc sống con người
Tiết 38: Hai đứa trẻ (Thạch Lam)
I. Tiểu dẫn
II. Đọc hiểu văn bản
1. Phố huyện
lúc chiều tối
Cuộc sống nghèo khổ, mòn mỏi, lay lắt, quẩn quanh, tù túng, nhàm chán, đơn điệu; ước mơ mờ mịt, xa xăm, mơ hồ.
Thạch Lam đã thể hiện một cách nhẹ nhàng mà kín đáo niềm xót thương đối với những kiếp người ở phố huyện và trân trọng ước mong đổi đời tuy còn mơ hồ của họ.
Chừng ấy người trong bóng tối mong đợi một cái gì tươi sáng cho sự sống nghèo khổ hàng ngày của họ.
* Chị Tý
* Cụ Thi
* Bác Siêu
* Gia đình bác xẩm
* Chị em Liên
2. Phố huyện lúc về đêm
a. Quang cảnh phố huyện
Cuộc sống con người
* An và Liên lặng ngước mắt lên nhìn cácvì sao...chỉ một lát hai chị em lại cúi nhìn về mặt đất...
* Liên nhớ lại khi ở Hà Nội
* Đêm tối đối với Liên quen lắm, chị không sợ nó nữa.
* Gượng thức....vì muốn được nhìn chuyến tàu...

Buồn khắc khoải trong cảnh đợi chờ chuyến tàu đêm
Tiết 38: Hai đứa trẻ (Thạch Lam)
I. Tiểu dẫn
II. Đọc hiểu văn bản
1. Phố huyện
lúc chiều tối
2. Phố huyện lúc về đêm
a. Quang cảnh phố huyện
b. Tâm trạng nhân vật Liên
a. Quang cảnh phố huyện
Khi chuyến tàu đi qua
* ngọn lửa xanh biếc..làn khói bừng sáng trắng lên...tiếng hành khách ồn ào khe khẽ
* các toa đèn sáng trưng..đồng và kền lấp lánh, và các cửa kính sáng
* đốm than đỏ bay tung trên đường sắt...
Miêu tả từ xa...gần...xa; miêu tả bằng nhiều giác quan...
Con tàu mang một thế giới khác đi qua...Biểu tượng cho sự sống mạnh mẽ; sự rực rỡ, giàu sang, phồn hoa nhưng chỉ thoáng qua trong chốc lát.
Tiết 38: Hai đứa trẻ (Thạch Lam)
I. Tiểu dẫn
II. Đọc hiểu văn bản
1. Phố huyện
lúc chiều tối
2. Phố huyện lúc về đêm
3. Phố huyện lúc có chuyến tàu đi qua
Sau khi chuyến tàu đi qua
* Đêm tối vẫn bao bọc chung quang...mêng mang và yên lặng.
* Phố huyện bây giờ hết náo động: chị Tý đương sửa soạn đồ đạc, bác Siêu gánh hàng đi vào trong làng, vợ chồng bác xẩm ngủ gục trên manh chiếu, Liên ngập vào giấc ngủ yên tĩnh.
Cảnh yên lặng, tĩnh mịch; cuộc sống mòn mỏi, phủ đầy bóng tối và kéo dài triền miên, dai dẳng theo năm tháng.
Tiết 38: Hai đứa trẻ (Thạch Lam)
I. Tiểu dẫn
II. Đọc hiểu văn bản
1. Phố huyện
lúc chiều tối
2. Phố huyện lúc về đêm
3. Phố huyện lúc có chuyến tàu đi qua
a. Quang cảnh phố huyện
Khi tàu đi qua Sau khi tàu đi qua
* Rực rỡ, giàu sang, phồn hoa * Tĩnh mịch, phủ đầy bóng tối
* Thế giới của ước mơ, * Cuộc sống thực tại,
� thoáng qua trong chốc lát kéo dài triên miên
Hình ảnh đối lập
Phản ánh hiện thực tù động, bế tắc của những kiếp người sống ở phố huyện nghèo.
Tiết 38: Hai đứa trẻ (Thạch Lam)
I. Tiểu dẫn
II. Đọc hiểu văn bản
1. Phố huyện
lúc chiều tối
2. Phố huyện lúc về đêm
3. Phố huyện lúc có chuyến tàu đi qua
a. Quang cảnh phố huyện
Khơi dậy khát vọng về cuộc sô�ng tươi sáng.
b. Tâm trạng của nhân vật Liên
* Nhìn theo cái chấm nhỏ của chiếc đèn xanh....
* Liên lặng theo mơ tưỏng...
* Liên thấy mình sống giữa bao nhiêu sự xa xôi không biết như chiếc đèn con của chị Tý chỉ chiếu sáng một vùng đất nhỏ
* Sự nuối tiếc về một quá khứ tươi đẹp
Nỗi buồn thấm thía và sâu lắng
Tiết 38: Hai đứa trẻ (Thạch Lam)
I. Tiểu dẫn
II. Đọc hiểu văn bản
1. Phố huyện
lúc chiều tối
2. Phố huyện lúc về đêm
3. Phố huyện lúc có chuyến tàu đi qua
* Sự ý thức sâu sắc về cảnh ngộ của mình
Lay tỉnh những con người đang buồn chán, đang sống quẩn quanh, lam lũ hãy cố vươn tới ánh sáng.
* Cốt truyện đơn giản.
Tiết 38: Hai đứa trẻ (Thạch Lam)
I. Tiểu dẫn
II. Đọc hiểu văn bản
III. Tổng kết
1. Nghệ thuật
* Hài hoà yếu tố hiện thực và lãng mạn.
* Nghệ thuật tả cảnh, tả tình tinh tế; tập trung miêu tả cảm giác, cảm tưởng của nhân vật
* Giọng điệu nhẹ nhàng, đằm thắm; chứa đựng tình cảm, cảm xúc.
Bằng truyện ngắn trữ tình có cột truyện đơn giản, Thạch Lam đã thể hiện một cách nhẹ nhàng mà thấm thía niềm xót thương đối với những kiếp người sống cơ cực, quẩn quanh, tối tăm ở phố huyện nghèo trước Cách mạng. Đồng thời ông cũng biểu lộ sự trân trọng ước mong đổi đời tuy còn mơ hồ của họ.
Tiết 38: Hai đứa trẻ (Thạch Lam)
I. Tiểu dẫn
II. Đọc hiểu văn bản
III. Tổng kết
1. Nghệ thuật
2. Nội dung
Tiếng trống thu không...
từng tiếng một vang ra để gọi buổi chiều.
Phương tây đỏ rực như lửa cháy
mây ánh hồng như hòn than sắp tàn.
Dãy tre làng trước mắt đen lại
cắt hình trên nền trời.

Chiều, chiều rồi.
Một chiều êm ả như ru,
văng vẳng tiếng ếch nhái...
theo gió nhẹ đưa vào.
Liên ngồi yên lặng...
đôi mắt chị bóng tối ngập đầy dần
và cái buồn của buổi chiều quê
thấm thía vào tâm hồn ngây thơ...
Liên không hiểu sao,...
nhưng lòng buồn man mác
trước cái giờ khắc của ngày tàn.
KẾT CẤU
Theo sự vận động của thời gian
Lúc chiều buông
Khi đêm xuống
Lúc khuya về
Buồn man mác trước cảnh ngày tàn
Buồn khắc khoải trong cảnh đợi chờ
Buồn thấm thía lắng sâu về kiếp người tăm tối
Sự vận động của tâm trạng nhân vật Liên