Tuần 10. Hai đứa trẻ

Danh sách tổ 2
Võ Thành Đạt
Nguyễn Thanh Phong
Huỳnh Thanh Tuyền thực hiện power point
Nguyễn Thị Ngọc Dung
Trần Hoàng Long
Nguyễn Huỳnh Minh Hải thực hiện power point
Đoàn Diệp Minh Trân
Lý Thị Yến Nhi
Đỗ Nguyễn Hoàng Long
Trương Anh Tú
Nguyễn Xuận Anh
Đặng Thị Quế Bình
CHÀO MỪNG
Cô và các bạn
đến với
bài thuyết trình
của tổ 2
Tác phẩm
Tác giả: Thạch Lam
HAI ĐỨA TRẺ

- Thạch Lam (1910 – 1942), tên khai sinh là Nguyễn Tường Vinh.
- Bút danh: Thạch Lam, Việt Sinh, Thiện Sĩ.
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả
Sinh ở Hà nội, trong một gia đình công chức, gốc quan lại.
Thuở nhỏ sống ở quê ngoại – phố huyện Cẩm Giàng (HD).
- Sau khi đỗ tú tài phần I, ông ra làm báo, viết văn
- Là người đôn hậu và tinh tế.
Thạch Lam là thành viên của nhóm Tự lực văn đoàn.
Các tuyển tập của Thạch Lam
2. Sự nghiệp văn học
Thạch Lam là cây bút truyện ngắn tài hoa, xuất sắc
- Là nhà văn lãng mạn nhưng văn chương Thạch Lam gần gũi với khuynh hướng hiện thực
- Đặc điểm truyện ngắn của Thạch Lam:
+ Truyện không có chuyện, chủ yếu khai thác nội tâm nhân vật với những cảm xúc mong manh mơ hồ.
+ Mỗi truyện như một bài thơ trữ tình.
+ Văn trong sáng, giản dị, thâm trầm, sâu sắc.
- Tác phẩm tiêu biểu: gió đầu mùa, nắng trong vườn, sợi tóc…..
3. Tác phẩm:
a. Xuất xứ:
“Hai đứa trẻ” in trong tập “Nắng trong vườn” (1938) là một trong những tác phẩm tiêu biểu cho phong cách truyện ngắn của Thạch Lam.
b. Bố cục:
- Phố huyện lúc chiều tàn.
- Phố huyện lúc đêm khuya.
- Phố huyện lúc chuyến tàu đêm đi qua.
3 phần
Hãy cho biết bố cục tác phẩm
C) Tóm tắt nội dung
Truyện viết về cuộc sống tăm tối nghèo nàn của những người lao động nghèo ở 1 phố huyện bé nhỏ. Chị em Liên và An được cha mẹ giao cho trong nom 1 cửa hàng tạp hóa nhỏ . Cũng như những người dân phố huyện, chị em Liên vừa bán hàng , vừa trông chờ chuyến tàu đêm từ Hà Nội về. Chuyến tàu mang 1 chút ánh sáng của Hà Nội ầm ầm chạy vụt qua ròi im tiếng trong màn đêm sâu thẳm. Phố huyện và chị em Liên chìm dần vào giấc ngủ yên tĩnh .
Nhận xét : Đây là truyện có cốt truyện đơn giản. Gần như không có chuyện nhưng có sức gợi cảm sâu sắc. Giọng văn nhẹ nhàng trong sáng gợi cảm
Sau khi đọc tác phẩm ta đi vào một số câu sau đó thực hiện theo yêu cầu bên dưới
“Người về hết và tiếng ồn ào cũng hết”.
“Chỉ còn rác rưởi, vỏ bưởi, vỏ thị, lá nhãn và lá mía”.
“Một mùi âm ẩm bốc lên, hơi nóng của ban ngày lẫn với mùi các bụi quen thuộc”.
“Một vài người bán hàng về muộn”.
“Mấy đứa trẻ con nhà nghèo….nhặt thanh nứa thanh tre hay bất cứ cái gì có thể dùng được”.
Ấn tượng của bạn về cuộc sống nơi phố huyện được miêu tả trong tác phẩm ntn?
II. Đọc hiểu văn bản.
a. Phố huyện lúc chiều tàn.
* Cuộc sống lầm than, cơ cực, buồn tẻ.
* Cảnh ngày tàn:
- Âm thanh:
+ Tiếng trống thu không, từng tiếng một vang ra để gọi buổi chiều
+ Tiếng ếch nhái kêu ran ngoài đồng ruộng theo gió đưa vào.
+ Tiếng muỗi vo ve trong cửa hàng của chị em Liên.
 Âm thanh: Gợi sự buồn tẻ không đủ sức xua đi không khí tịch mịch của phố huyện.
- Cảnh thiên nhiên:
+ Phương tây đỏ rực như lửa cháy.
+ Những đám mây ánh hồng như hòn than sắp tàn.
+ Dãy tre làng đen lại, cắt hình rõ rệt trên nền trời.
 Gợi cảm giác về sự lụi tàn.


1. Bức tranh hiện thực đời sống nơi phố huyện nghèo
* Cảnh chợ tàn:
- Hình ảnh:
+ Người về hết, tiếng ồn ào cũng mất.
+ Trên đất chỉ còn rác rưởi, vỏ bưởi, vỏ thị, lá nhãn, lá mía…
+ Một vài người bán hàng về muộn.
+ Mấy đứa trẻ con nhà nghèo ven chợ.
- Mùi vị:
+ Mùi âm ẩm bốc lên, hơi nóng của ban ngày hòa lẫn với mùi cát bụi.

 Cảnh chợ tàn phơi bày cái nghèo nàn xơ xác của phố huyện
*Thời gian:

-Thời gian chiều tối : thời gian kết thúc của 1 ngày và mở ra đêm tối
-Truyện được mô tả trong 1 không gian tĩnh nhưng thời gian động : hoàng hôn  Đêm  Đêm khuya vì thế cảnh mỗi lúc 1 tối hơn  thời gian hòa quyện không gian tạo nên 1 thế giới nghệ thuật riêng. Thế giới của nội tâm
*Không gian:

Cảnh chiều tàn đi dần vào màn đêm tối được thu hẹp trong 1 không gian bé nhỏ của phố huyện nghèo
_ Không gian yên tĩnh , êm đềm của buổi chiều quê, “ một buổi chiều êm ả như ru” đang chuyển vào đêm
_ Đêm mùa hạ êm như nhung và thoảng qua gió mát
b) Cuộc sống con người nơi phố huyện.
Cuộc sống của những cư dân phố huyện lúc chiều tàn được miêu tả như thế nào?
Trông coi cửa hàng tạp hóa nhỏ xíu ngăn bằng phên nứa -> bán hàng ế ẩm. Cuộc sống eo hẹp, gia cảnh khó khăn
Hơi điên lại nghiện rượu với tiếng cười khanh khách, đi lần vào trong bóng tối -> kiếp đời tàn lụi
Sáng mò cua bắt tép, tối bán hàng nước -> ế ẩm. Cuộc sống nghèo khổ
Thu xếp hàng, nói chuyện ít câu-> cuộc sống buồn tẻ
Đi nhặt nhạnh cả thanh tre, thanh nứa -> không có tuổi thơ vất vả kiếm sống
Những người bán hàng về muộn
Lũ trẻ con nhà nghèo
Mẹ con chị Tý
Cụ Thi
Chị em Liên
GIA ĐÌNH BÁC SẨM
Từ việc tái hiện của nhà văn, hãy chỉ ra điểm chung của những cảnh đời này ?
 Những kiếp người khổ sở, sống mỏi mòn, lay lắt, buồn chán.
 Phản ánh cuộc sống nghèo khổ với cái nhìn xót thương da diết mà kín đáo của Thạch Lam.
 Biểu hiện tinh thần dân chủ trong nội dung nhân đạo của văn học giai đoạn này.
Nhận xét :
Những thân phận , những con người bé nhỏ sống lay lắt đang héo mòn hiện lên trong bức tranh nghèo nàn ,tồi tàn nơi phố huyện tăm tối
Nhịp sống của họ cứ lặp đi lặp lại ngày này sang ngày khác, đơn điệu mệt mỏi lam lũ buồn tẻ, quẩn quanh trong cái nghèo túng nhưng họ vẫn hy vọng “Chừng ấy người bóng tối mong đợi cái gì tươi sáng cho sự sống nghèo khó của họ”
Nhận xét :
ánh sáng le lói hiếm hoi đối nghịch với đêm tối mênh mông
 Bóng tối như 1 nỗi ám ảnh , vượt qua ranh giới tự nhiên.
Thâm nhập luồn lách bám sát vào cảnh vật, con người đè nặng thấm vào tâm hồn con người , gợi nỗi buồn sâu lắng
 Không gian nghệ thuật là không gian bóng tối , gợi cảm xúc cho người đọc
Bóng tối
Trời nhá nhem tối “cát lấp lánh từng chỗ, đường mấp mô…”
Đường phố và các ngõ con dần dần chứa đầy bóng tối
Tối cả hết con đường thăm thẳm ra sông…
Những bóng người từ từ đi trong đêm
->Bóng tối bao trùm hết không gian phố huyện
Ánh sáng
- Đèn hoa kì leo lét
- Khe ánh sáng của vài cửa hàng còn thức
- Vệt sáng của những con đom đóm
- Một chấm lửa nhỏ và vàng đi trong đêm tối
- Thưa thớt từng hột sáng đi qua phên nứa
->Yếu ớt, le lói
2. Phố huyện lúc đêm tối.

 Cảnh đêm tối:

=> Ánh sáng làm nền tô đậm thêm bóng tối
“Đêm tối giờ đối với Liên quen lắm, chị không sợ nó nữa”
-> lúc đầu Liên từng sợ bóng tối nhưng lâu ngày thành quen, cũng như sống trong cực khổ dần quen đi.
-> dù là sống trong “bóng tối” nhưng hai chị em Liên không khuất phục mà khao khát ra khỏi cuộc sống này

“Chừng ấy người trong bóng tối mong đợi một thứ gì tươi sáng cho sự sống nghèo khổ hằng ngày của họ”
-> Sư mong đợi trong mơ hồ không biết bao giờ thứ hạnh phúc ấy mới đến
3. Hình ảnh Hai chị em Liên và tâm trạng khi đợi đoàn tàu
Hoàn cảnh
-Cha mất việc , mẹ làm hàng xáo, kinh tế gia đình sa sút
-Chuyển từ Hà Nội về phố huyện nghèo sinh sống
-Chị em Liên được giao trông coi cửa hàng tạp hóa nhỏ thuê lại của người khác  Liên là người con gái hiếu thảo đảm đang
b) Tâm trạng
“Tàu đến chị đánh thức dậy nhé”.
“Dậy đi An tàu đến rồi”.
-> cả hai chị em đều mong đợi tàu đến. Như một ước mơ khao khát có cuộc sống tốt đẹp hơn.
-> thức chỉ để được ngắm đoàn tàu chạy qua, để chóc lát thoát khỏi cuộc sống nơi phố huyện để đến với cuộc sống náo nhiệt đầy ánh sáng.
=> Đây là thế giới ước mơ của cả hai chị em Liên.
Chị em Liên luôn hoài niệm về quá khứ xa xưa, êm đềm ở Hà Nội “Liên nhớ lại khi ở Hà Nội, chị được hưởng thức quà ngon lạ, bấy giờ mẹ Liên nhiều tiền, được đi chơi bờ hồ uống những cốc nước lạnh xanh đỏ” ; còn bây giờ: “Phở của bác Siêu là món quà xa xỉ, 2 chị em không bao giờ mua được”












c) Đối với dân phố huyện
_Con tàu mang đến cho phố huyện 1 thế giói khác,
thế giới với ánh sáng xa lạ của thị thành cho dù ánh sáng ấy chỉ thoáng vụt qua trong giây lát cũng đem lại 1 chút dư vị dư âm khác lạ
_Âm thanh của đoàn tàu dù thoáng qua cũng đủ sức át đi trong chốc lát không khí buồn tẻ của phố huyện
_ Khi đoàn tàu đã đi qua, phố huyện lại chìm trong bóng tối nhưng sự chờ đợi và hy vọng vẫn còn âm vang, ngày này qua ngày khác.















d) Ý nghĩa hình ảnh đoàn tàu
*Đối với chị em Liên
_Con tàu mang đến thế giới của kỉ niệm, đánh thức trong chị em Liên hình ảnh đẹp của quá khứ, mang đến cho Liền nguồn sáng lấp lánh khác hẳn nguồn sáng hiu hắt của phố huyện
_Chị em Liên chờ đợi tàu không phải để bán thêm hàng mà vì muốn được nhìn thấy 1 thế giới khác sôi động sang trọng hơn, vì thế việc chờ tàu đem lại niềm vui cho 2 chị em
Chờ đợi tàu trở thành 1 như cầu có thể khỏa lấp những khoảng trống mênh mông trong tâm hồn Liên, giúp Liên nhìn thấy rõ hơn, sâu hơn cuộc sống phủ đầy bóng tối nơi phố huyện

Thạch Lam đã thể hiện 1 cách nhìn trong trẻo,nhẹ nhàng và sâu lắng về người lao động nghèo,đặc biệt là trẻ thơ
Bằng tình cảm và tầm lòng nhân hậu của mình,

Tác giả đã viết với tấm lòng như thế nào
4. Tư tưởng nhà thơ
Thể hiện niềm xót thương sâu sắc với những kiếp người nhỏ bé tội nghiệp.
Lay tỉnh những tâm hồn uể oải, đang lụi tắt, đốt lên trong họ ngọn lửa lòng khao khát cuộc sống tốt đẹp hơn
Trân trọng những ước mơ nhân bản của con người trong cảnh đời cũ trước CMT8

5.Nghệ thuật
chi tiết bình dị đời thường
Nét bút tinh tế, hàm chứa ý nghĩa
Ngòi bút nhân hậu với giọng điệu nhỏ nhẹ, thắm thiết, ssâu lắng
Cám ơn cô và
các bạn đã
lắng nghe