Tuần 10. Hai đứa trẻ

ĐỌC VĂN – TIẾT 30 – 31
HAI
ĐỨA
TRẺ
Thạch Lam
Hai đứa trẻ - Thạch Lam
A.GIỚI THIỆU CHUNG
+ Nguyễn Tường Vinh ( Lân).
I.Thạch Lam : 1910 – 1942
Mất khi tuổi đời còn rất trẻ; là cây bút chủ chốt của các báo … thành viên của Tự lực văn đoàn, là người đôn hậu và tinh tế.
Sinh – Mất tại Hà Nội
Có một thời niên thiếu sống ở Cẩm Giàng - Hải Dương
+ Văn của Thạch Lam chủ yếu khai thác nội tâm nhân vật với những cảm xúc mong manh, mơ hồ và mỗi truyện như một bài thơ trữ tình.
Hai đứa trẻ - Thạch Lam
A.GIỚI THIỆU CHUNG
+ Thể loại : truyện ngắn hiện đại.

+ Đề tài: Cuộc sống vất vả của người nông dân , dân nghèo thành thị ; tri thức nghèo; khía cạnh bình thường của cuộc sống.
II. Hai đứa trẻ
Hai đứa trẻ - Thạch Lam
A.GIỚI THIỆU CHUNG
+ Hai đứa trẻ :
Trích nắng trong vườn (1938).
Cảnh vật, con người và cuộc sống nơi phố huyện nghèo; tâm trạng của chị em Liên, An
+ Phong cách nghệ thuật : Truyện không có cốt truyện; bài thơ trữ tình đượm buồn; miêu tả thế giới nội tâm nhân vật; hiện thực + lãng mạn
Hai đứa trẻ - Thạch Lam
A.GIỚI THIỆU CHUNG

Đọc chuẩn xác, có giọng điệu nhẹ nhàng, chầm chậm
I.Đọc – tìm hiểu từ ngữ khó
Hai đứa trẻ - Thạch Lam
A.GIỚI THIỆU CHUNG
B.ĐỌC HIỂU VĂN BẢN
1. Phố huyện lúc chiều buông, đêm xuống, khuya về
Hai đứa trẻ - Thạch Lam
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN
@ Chiều buông : Ánh sáng; màu sắc buổi hoàng hôn; âm thanh nhỏ, vang vọng, mơ hồ; hình ảnh đen lại, cắt hình rõ rệt; chợ vãn từ lâu  hắt hiu, tàn lụi  buồn của buổi chiều tàn.
a. Cảnh vật
Hai đứa trẻ - Thạch Lam
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN
@ Đêm xuống, khuya về:
><
Phố huyện ngập chìm trong đêm đen; bóng tối mông lung đặc quánh, trùm lên tất cả.
Ánh sáng chỉ còn là những, khe, chấm, hột; ánh sáng nhỏ nhoi, yếu ớt, hiếm hoi
 Đối lập, lấy ánh sáng gợi bóng tối  không gian buồn tẻ tối tăm, mờ mịt
Hai đứa trẻ - Thạch Lam
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN
b.Con người
@Chõng hàng nước chị Tí
Lam lũ, nhọc nhằn, ế ẩm
@Trẻ con nhà nghèo
Đói rách, lang thang
Hai đứa trẻ - Thạch Lam
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN
@Phở bác Siêu
@Cha con bác Xẩm
Ế ẩm, nghèo khó,mòn mỏi
Khó khăn, tội nghiệp, ế ẩm
Hai đứa trẻ - Thạch Lam
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN
@ Chị em Liên và An
@ Cụ Thi nghiện rượu
Cöôøi khanh khaùch, beá taéc
Cửa hàng nhỏ xíu, bán không đủ mua rau; chăm chỉ ,ế ẩm
Hai đứa trẻ - Thạch Lam
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN
@ Ít nhân vật,hành động , nói năng bình lặng, đơn điệu, nhàm chán; cuộc sống nghèo khổ, tàn lụi.
 Kiếp người lam lũ, cơ cực, quẩn quanh,tù túng.

 Cảnh vật và con người ngập chìm trong đêm tối ánh sáng chỉ còn là những quầng , khe, chấm, hột
@ Nhịp sống của người dân lặp đi lặp lại mòn mỏi, buồn tẻ với những động tác quen thuộc, những suy nghĩ , mong mỏi nhỏ mỗi ngày một cái gì tươi sáng cho sự sống hàng ngày.
Hai đứa trẻ - Thạch Lam
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN
c. Tâm trạng chị em Liên
Hai đứa trẻ - Thạch Lam
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN
@ Liên ngồi lặng yên, đôi mắt chị bóng tối ngập dần cái buổi chiều quê thấm vào tâm hồn chị: Lòng buồn man mác nhưng không biết vì sao và cảm nhận được một mùi âm ẩm bốc lên - mùi riêng của đất, của quê hương này.

 Chi tiết chọn lọc, hình ảnh từ ngữ tiêu biểu nhà văn miêu tả nét tâm trạng:buồn man mác; những rung động nhỏ nhẹ, mơ hồ để cảm nhận được mùi vị riêng của đất.
c. Tâm trạng chị em Liên
Hai đứa trẻ - Thạch Lam
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN
@ Nhớ những tháng ngày tươi đẹp ở Hà Nội; buồn bã, yên lặng dõi theo những cảnh đời nhọc nhằn, những kiếp người tàn tạ; cảm nhận sâu sắc về cuộc sống tù đọng trong bóng tối của họ.
Hai đứa trẻ - Thạch Lam
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN
+ Nhìn mấy đứa trẻ con nhặt nhạnh những gì còn sót lại của phiên chợ nghèo vừa tan
 Thương chúng nhưng bất lực bởi chị em Liên cũng nghèo như chúng.
Hai đứa trẻ - Thạch Lam
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN
+ Những con người tần tảo sớm hôm, lam lũ vất vả như mẹ con chị Tí; gánh phở bác Siêu; gia đình bác Xẩm … buôn bán ế ẩm -> động lòng thương, chia sẻ với những con người đó
 Tâm hồn thơ ngây của chị em liên rung động trước cuộc sống tẻ nhạt, nghèo túng … một tâm hồn nhạy cảm, đa cảm, nhân hậu.
Hai đứa trẻ - Thạch Lam
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN
2.Phố huyện khi đoàn tàu đến , dừng lại và đi qua:
Hai đứa trẻ - Thạch Lam
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN
+ Tiếng máy rầm rộ; tiếng còi vang lên; tiếng rít của bánh tàu; ánh sáng từ những toa tàu rực lên chiếu xuống sáng trưng; loáng thoáng thấy toa hạng nhất sang trọng, người lố nhố trên từng toa; đồng và kền sáng lấp lánh; các cửa kính sáng …
@ Hình ảnh đoàn tàu đến, dừng lại,và đi qua ga xép nhỏ:
Hai đứa trẻ - Thạch Lam
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN
+ Rồi con tàu rời ga xép nhỏ đi vào đêm tối,những đốm than đỏ bay tung trên đường sắt, cái chấm nhỏ của chiếc đèn xanh treo trên toa sau cùng xa xa mãi rồi khuất dần,mất hút; trong chốc lát phố huyện lại chìm vào bóng tối.
 Sự nhộn nhịp, tấp nập đã phá tan không khí tĩnh lặng , buồn tẻ khuấy động phố huyện làm sáng bừng và huyên náo trong giây lát; rồi trả phố huyện về yên tĩnh.
Hai đứa trẻ - Thạch Lam
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN
+ Hai đứa trẻ cố thức khuya dù buồn ngủ ríu cả mắt ; An trước khi ngủ dặn chị gọi dậy khi tàu đến; sự chờ đợi khắc khoải hoạt động cuối cùng của một ngày không phải để bán hàng, mà chỉ để được sống lại trong giây lát những tháng ngày đẹp đẽ đã qua – một thời chốn đô thành với quà xanh đỏ, đi chơi…
 vì thế chờ tàu như một nhu cầu tất yếu một khát khao mong đợi hàng đêm của hai chị em.
@ Tâm trạng của hai đứa trẻ :
Hai đứa trẻ - Thạch Lam
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN
+ Khi tàu vào ga và dừng lại Liên gọi An dậy, hai chị em chăm chú quan sát tỉ mỉ mọi hoạt động của con tàu: âm thanh, ánh sáng, toa hạng sang, tiếng người nói...; khuấy động không gian tối tăm tĩnh mịch, tạo sự tấp nập, ồn ào
@ Tâm trạng của hai đứa trẻ :
 Một tâm trạng sung sướng và hạnh phúc được sống lại những tháng ngày xa xưa – nơi phồn hoa đô hội một thời ở Hà Nội
Hai đứa trẻ - Thạch Lam
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN
+ Trong chốc lát tàu rời ga xép nhỏ: Hai chị em nhìn theo cái chấm nhỏ của chiếc đèn xanh treo trên toa sau cùng khuất dần, rồi mất hút như nuối tiếc phút giây sung sướng sống lại quá khứ đẹp đẽ không được nhiều.
@ Tâm trạng của hai đứa trẻ :
Hai đứa trẻ - Thạch Lam
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN
+ Chị em Liên hân hoan hạnh phúc khi tàu đến, nuối tiếc, bâng khuâng lúc tàu đi qua. Con tàu mang theo mơ ước về một thế giới khác sáng sủa hơn và đánh thức trong Liên những hồi ức lung linh về Hà Nội xa xăm.
* Tiểu kết:
+ Hai đứa trẻ lặng mơ tưởng về một thời rực rỡ, huyên náo vui vẻ; con tàu như mang đến một thế giới khác hẳn hiện tại đang sống vì thế càng khát khao chờ đợi và dõi theo cuộc sống ngày mai tốt đẹp hơn .
Hai đứa trẻ - Thạch Lam
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN
+ Qua tâm trạng của chị em liên, tác giả như muốn lay tỉnh những con người đang buồn chán, sống quẩn quanh, lam lũ và hướng họ đến một tương lai tốt đẹp hơn.
Hai đứa trẻ - Thạch Lam
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN
+ Ý nghĩa chuyến tàu đêm: là biểu tượng của một thế giới thật đáng sống với sự giầu sang và rực rỡ ánh sáng . Nó đối lập với cuộc sống mòn mỏi, nghèo nàn, tối tăm và quẩn quanh của người dân phố huyện .
Hai đứa trẻ - Thạch Lam
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN
+ Cốt truyện đơn giản , nổi bật là những dòng tâm trạng chảy trôi, những cảm xúc, cảm giác mong manh mơ hồ trong tâm hồn nhân vật; bút pháp tương phản, đối lập; miêu tả sinh động những biến đổi tinh tế của cảnh vật và tâm trạng con người; ngôn ngữ, hình ảnh giầu ý nghĩa tượng trưng; giọng điệu thủ thỉ thấm đượm chất thơ, chất trữ tình sâu lắng.
III.TỔNG KẾT
Hai đứa trẻ - Thạch Lam
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN
+ Thể hiện niềm cảm thương chân thành của Thạch Lam đối với những kiếp sống nghèo khổ, chìm khuất trong mỏi mòn, tối tăm, quẩn quanh nơi phố huyện trước Cách mạng và sự trân trọng với những ước mong nhỏ bé , bình dị mà tha thiết của họ.
+ Truyện ngắn thể hiện rõ giá trị nhân bản.
Hai đứa trẻ - Thạch Lam
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN
Hai đứa trẻ - Thạch Lam
A. GIỚI THIỆU CHUNG
B.ĐỌC -TÌM HIỂU VĂN BẢN
1. Diễn biến tâm trạng của Liên trong tác phẩm Hai đứa trẻ.
@ Giới thiệu :
* Hai chị em Liên một thời sống ở Hà nội với cuộc sống tốt đẹp , có nhiều kỉ niệm gắn bó …
* Hiện tại sống ở một phố huyện nghèo trông coi cửa hàng tạp hóa nhỏ xíu bán cả ngày chẳng đủ tiền mua rau
+ Liên trông coi cửa hàng , đeo dây xà tích , tính toán , chăm sóc em  cô gái lớn , đảm đang già trước tuổi
+ An: muốn chơi với trẻ con  không dám ; nghe lời , yêu quý chị
C.HƯỚNG DẪN TỰ HỌC
Hai đứa trẻ- Thạch Lam
C.HƯỚNG DẪN TỰ HỌC
@ Buổi chiều quê thấm vào tâm hồn chị : Lòng buồn man mác nhưng không biết vì sao và cảm nhận được một mùi âm ẩm bốc lên - mùi riêng của đất, của quê hương này.
@ Nhớ những tháng ngày tươi đẹp ở Hà Nội; buồn bã, yên lặng dõi theo những cảnh đời nhọc nhằn, những kiếp người tàn tạ; cảm nhận sâu sắc về cuộc sống tù đọng trong bóng tối của họ.
@ Cố thức chỉ để được sống lại trong giây lát những tháng ngày đẹp đẽ đã qua – một thời chốn đô thành với quà xanh đỏ , đi chơi… vì thế chờ tàu như một nhu cầu tất yếu một khát khao mong đợi hàng đêm của hai chị em
2.Vì sao có thể nói truyện ngắn Hai đứa trẻ giống như một “bài thơ tình đượm buồn”?
@ Hai đứa trẻ lặng mơ tưởng về một thời rực rỡ, huyên náo vui vẻ; con tàu như mang đến một thế giới khác hẳn hiện tại đang sống vì thế càng khát khao chờ đợi và dõi theo cuộc sống ngày mai tốt đẹp hơn .
Hai đứa trẻ- Thạch Lam
C.HƯỚNG DẪN TỰ HỌC
CHÚC SỨC KHỎE
QUÝ THẦY CÔ
VÀ CÁC EM !
KÍNH CHÀO TẠM BIỆT !