Tuần 10. Hai đứa trẻ

Tiết 28+29
Hai đứa trẻ
Thạch Lam
Thạch Lam ( 1910 – 1942)
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả
- Thạch Lam (1910 – 1942), tên khai sinh là Nguyễn Tường Vinh.
- Bút danh: Thạch Lam, Việt Sinh, Thiện Sĩ.
Sinh ở Hà nội, trong một gia đình công chức, gốc quan lại.
Thuở nhỏ sống ở quê ngoại – phố huyện Cẩm Giàng (HD).
- Sau khi đỗ tú tài phần I, ông ra làm báo, viết văn
- Là người đôn hậu và tinh tế.
Thạch Lam là thành viên của nhóm Tự lực văn đoàn.
Nhất Linh Hoàng Đạo Thạch Lam
2. Sự nghiệp văn học
- Thạch Lam là cây bút truyện ngắn tài hoa, xuất sắc
- Là nhà văn lãng mạn nhưng văn chương Thạch Lam gần gũi với khuynh hướng hiện thực
- Đặc điểm truyện ngắn của Thạch Lam:
+ Truyện không có chuyện, chủ yếu khai thác nội tâm nhân vật với những cảm xúc mong manh mơ hồ.
+ Mỗi truyện như một bài thơ trữ tình.
+ Văn trong sáng, giản dị, thâm trầm, sâu sắc.
- Tác phẩm tiêu biểu: sgk
Các tuyển tập của Thạch Lam
Thạch Lam (1910 – 1942)
3. Tác phẩm:
a. Xuất xứ:
“Hai đứa trẻ” in trong tập “Nắng trong vườn” (1938) là một trong những tác phẩm tiêu biểu cho phong cách truyện ngắn của Thạch Lam.
b. Bố cục:
- Phố huyện lúc chiều tàn.
- Phố huyện lúc đêm khuya.
- Phố huyện lúc chuyến tàu đêm đi qua.
Tóm tắt tác phẩm
Truyện ngắn Hai đứa trẻ kể về hai chị em Liên và An. Liên và An đã từng có một cuộc sống đầy đủ, vui vẻ ở Hà Nội. Do gia đình sa sút, hai đứa trẻ phải về sống nơi phố huyện – một cuộc sống nghèo khổ, đơn điệu. Liên cảm thấy nơi đây buồn tẻ trong một buổi chiều tà nhìn thấy những đứa trẻ con đi nhặt nhạnh những đồ thừa. Chung quanh chúng là cuộc sống tàn lụi của chị Tí, bác Siêu, gia đình bác xẩm…. Thế nhưng chừng ấy người sống trong bóng tối vẫn hi vọng cái gì đó tươi sáng hơn. Mong ước ấy vẫn được thể hiện qua thao tác chờ chuyến tàu đêm chạy qua phố huyện. Khi chuyến tàu đi khỏi cũng là lúc mọi công việc kết thúc.
II. Đọc hiểu văn bản
1. Phố huyện lúc chiều tàn.

Nhóm 1,2: Tìm các chi tiết nói về âm thanh, hỉnh ảnh của bức tranh phố huyện lúc chiều tàn? Nhận xét về các chi tiết đó?

Nhóm 3,4: Cuộc sống của những cư dân phố huyện lúc chiều tàn được miêu tả như thế nào?
II. Đọc hiểu văn bản.
1. Phố huyện lúc chiều tàn.
- Âm thanh:
+ Tiếng trống thu không.
+ Tiếng ếch nhái kêu ran ngoài đồng ruộng.
+ Tiếng muỗi vo ve trong cửa hàng của chị em Liên.
+ Tiếng chõng cót két.
Âm thanh: Gợi sự buồn tẻ không đủ sức xua đi không khí tịch mịch của phố huyện.

- Hình ảnh
+ Phương tây đỏ rực như lửa cháy.
+ Những đám mây ánh hồng như hòn than sắp tàn.
+ Dãy tre làng đen lại, cắt hình rõ rệt trên nền trời.
 Gợi cảm giác về sự lụi tàn.


+ Hình ảnh chợ tàn:
Người về hết, tiếng ồn ào cũng mất.
Trên đất chỉ còn rác rưởi, vỏ bưởi, vỏ thị, lá nhãn, lá mía…
Một vài người bán hàng về muộn.
Mấy đứa trẻ con nhà nghèo ven chợ.
Mùi âm ẩm bốc lên, hơi nóng của ban ngày hòa lẫn với mùi cát bụi.

 Cảnh chợ tàn phơi bày cái nghèo nàn xơ xác của phố huyện
- Cuộc sống của con người nơi phố huyện:
+ Một vài người bán hàng về muộn.
+ Trẻ con nhà nghèo lom khom, nhặt nhạnh.
Từ việc tái hiện của nhà văn, em hãy chỉ ra điểm chung của những cảnh đời này ?
 Những kiếp người khổ sở, sống mỏi mòn, lay lắt, buồn chán.
 Phản ánh cuộc sống nghèo khổ với cái nhìn xót thương da diết mà kín đáo của Thạch Lam.
 Biểu hiện tinh thần dân chủ trong nội dung nhân đạo của văn học giai đoạn này.
2. Phố huyện lúc đêm tối.
GIA ĐÌNH BÁC SẨM
Nghệ thuật tương phản giữa bóng tối và ánh sáng: