Tuần 10. Hai đứa trẻ

Nhi?t li?t ch�o m?ng cỏc th?y cụ d?n d? gi? l?p11G
Tiết 36 – Đọc văn
Hai đứa trẻ
Thạch Lam
Tiết 36 – Đọc văn: HAI ĐỨA TRẺ (t1)
-Thạch Lam-
*MỤC TIÊU BÀI HỌC.
Nắm được những nét chính về tác giả: cuộc đời, sự nghiệp.
Cảm nhận được bức tranh phố huyện lúc chiều tà.
Thấy được vài nét độc đáo trong bút pháp truyện ngắn Thạch Lam.
3
Tiết 36 – Đọc văn: HAI ĐỨA TRẺ
-Thạch Lam-
Tìm hiểu chung
Tác giả:
Cuộc đời.
Sự nghiệp.
4
5
1. Tác giả
Cuộc đời

Thạch Lam (1910 – 1942) tên khai sinh là Nguyễn Tường Vinh
- Quê: Hà Nội
Xuất thân: gia đình công chức gốc quan lại và là thành viên của nhóm Tự lực văn đoàn.
Là người đôn hậu, điềm đạm và rất đỗi tinh tế
Sự nghiệp


Các tác phẩm chính: Gió đầu mùa, Nắng trong vườn, Sợi tóc, Ngày mới, Theo dòng, Hà Nội 36 phố phường...
- Quan niệm văn chương lành mạnh, tiến bộ.
- Đặc điểm sáng tác: Có biệt tài về truyện ngắn. Truyện không có chuyện, chủ yếu khai thác nội tâm nhân vật, mỗi truyện như một bài thơ trữ tình, giọng điệu điềm đạm, văn Thạch Lam trong sáng, giản dị, thâm trầm, sâu sắc
Thạch Lam là nhà văn xuất sắc của văn học
Việt Nam giai đoạn 1930 - 1945
Đọc tiểu dẫn, em biết gì về cuộc đời tác giả?
Hãy chỉ ra những nét chính về sự nghiệp Thạch Lam?
Cha: Nguyễn Tường Nhu (Quê: Quảng Nam )
Nguyễn Tường Tam
Nguyễn Tường Long
Nguyễn Tường Vinh
Mẹ: Lê Thị Sâm (Quê: Hải Dương )
Phố huyện Cẩm Giàng xưa
CÁC NHÀ VĂN, NHÀ THƠ TRONG NHÓM “TỰ LỰC VĂN ĐOÀN” (1933 - 1943)
CÁC TẬP TRUYỆN NGẮN
TIỂU THUYẾT
TIỂU LUẬN
TUỲ BÚT
Tiết 36 – Đọc văn: HAI ĐỨA TRẺ
-Thạch Lam-
Tìm hiểu chung
Tác giả:
Tác phẩm:
Xuất xứ.

12
Tiết 36 – Đọc văn: HAI ĐỨA TRẺ
-Thạch Lam-
Tìm hiểu chung
Tác giả:
Tác phẩm:
Xuất xứ.
Bố cục.
15
16
Bố cục: 3 đoạn
Đoạn 1: Từ đầu... "tiếng cười khanh khách nhỏ dần về phía làng": Phố huyện lúc chiều tàn.
Đoạn 2: "Trời đã bắt đầu đêm ... hằng ngày của họ": Phố huyện lúc đêm tối.
Đoạn 3: Còn lại: Phố huyện lúc chuyến tàu đêm đến và đi qua.

Hãy xác định bố cục văn bản?
Tiết 36 – Đọc văn: HAI ĐỨA TRẺ
-Thạch Lam-
Tìm hiểu chung
Tác giả:
Tác phẩm
II. Đọc hiểu
1. Phố huyện lúc chiều tà
17
Phố huyện lúc chiều tà
Cảnh ngày tàn
Cảnh chợ tàn
Những kiếp
người tàn tạ
Tâm trạng
của Liên
Bức họa đồng quê quen thuộc, gần gũi, bình dị nhưng yên tĩnh, tàn lụi
a. Cảnh ngày tàn
Âm thanh
+ Tiếng trống (thời gian) báo hiệu trời sắp tối.
+ Tiếng ếch nhái kêu ran ngoài đồng ruộng.
+ Tiếng muỗi vo ve trong cửa hang.
có sự vận động từ xa đến gần, từ to đến nhỏ gợi sự yên tĩnh.
+ Phương tây đỏ rực như lửa cháy.
+ Những đám mây ánh hồng như hòn than sắp tàn.
+ Dãy tre làng đen lại, cắt hình rõ rệt trên nền trời.
Màu sắc
có sự vận động từ ánh sáng đến bóng tối gợi cảm giác về sự tàn lụi.
Phố huyện lúc chiều tà
Cảnh ngày tàn được nhà văn miêu tả qua những âm thanh và hình ảnh nào? Em cảm nhận gì về vẻ đẹp cảu bức tranh thiên nhiên này?
b. Cảnh chợ tàn
+ Chợ họp giữa phố vãn từ lâu.
+ Người về hết, tiếng ồn ào cũng mất.
+ Trên đất chỉ còn rác rưởi, vỏ bưởi, vỏ thị, lá nhãn, lá mía…
+ Mùi ẩm bốc lên, hơi nóng của ban ngày hòa lẫn với mùi cát bụi.
Cảnh chợ tàn phơi bày cái nghèo nàn xơ xác của phố huyện.
Phố huyện lúc chiều tà
 
Cảnh chợ tàn được miêu tả như thế nào? Cảnh chợ tàn cho em biết gì về cuộc sống nơi phố huyện?
+ Chị em Liên: hiện ra với gian hàng ế ẩm lèo tèo, xơ xác.
c.Những kiếp người tàn tạ
+ Những đứa trẻ: nhặt nhạnh, bới rác để kiếm sống.
+ Mẹ con chị Tý: ngày mò cua, bắt tép, tối bán hàng nước mà chả kiếm được bao nhiêu.
+ Bà cụ Thi: hơi điên, nghiện rượu, tiếng cười khanh khách.
=> Những kiếp người tàn tạ, khổ sở, thiếu thốn, sống lay lắt và mòn mỏi.
Phố huyện lúc chiều tà
+ Gia đình bác xẩm xuất hiện với tiếng đàn bần bật, manh chiếu rách , chiếc thau ...
Kể tên những nhân vật trong tác phẩm và tóm lược về cuộc sống của họ?
d)Tâm trạng nhân vật Liên
+ Xót thương cho mẹ con chị Tý
+ Lòng buồn man mác trước cái giờ khắc của ngày tàn.
+ Cảm nhận “mùi riêng của đất, của quê hương này”.
+ Động lòng thương bọn trẻ con nhà nghèo.
=> Một cô bé có tâm hồn nhạy cảm, tinh tế, giàu lòng trắc ẩn, yêu thương con người. Tình cảm yêu mến, gắn bó với quê hương, sớm biết cảm thông với những số phận bất hạnh.
Phố huyện lúc chiều tà
Trước cảnh phố huyện lúc chiều tối, tâm trạng của Liên ra sao? Cảm nhận ban đầu của em về nhân vật Liên?
Phố huyện lúc chiều tà
Cảnh ngày tàn
Cảnh chợ tàn
Những kiếp
người tàn tạ
Tâm trạng
của Liên
Bằng lời văn giản dị, mộc mạc, đậm chất thơ, TL đã dựng lên bức tranh phố huyện lúc chiều tối: cảnh tiêu điều xơ xác, con người nghèo khổ, tàn tạ, không tương lai, cuộc sống không vận động, tù túng => mang tính khái quát, tái hiện cuộc sống trì trệ, tù túng của XHVN lúc bấy giờ.
Em hãy rút ra nhận xét chung về bức tranh phố huyện lúc chiều tối. Bức tranh ấy đã được nhà văn TL miêu tả bằng lời văn như thế nào?

Câu 1: Dòng nào không đúng đặc điểm truyện ngắn Thạch Lam ?
Câu 2: Trong "Hai đứa trẻ " nhà văn Thạch Lam bày tỏ niềm thưuơng xót với những kiếp người nào ?
A. Đau thưuơng. C. Bất hạnh.

B. Mòn mỏi. D Tật nguyền.
CỦNG CỐ
A.Truyện không có cốt truyện, chủ yếu khai thác nội tâm nhân vật.
B. Mỗi truyện như một bài thơ trữ tình, giọng điệu điềm đạm, chứa đựng
tình cảm chân thành và sự nhạy cảm của nhà văn.
C. Những trang văn đậm chất hiện thực.
D. Giọng văn trong sáng, giản dị, thâm trầm, sâu sắc.
Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà
Nắm vững kiến thức tiết 1 bài “Hai đứa trẻ”
2. Tìm hiểu tiết 2:
- Cảnh phố huyện lúc đêm khuya
- Phác thảo những nhánh chính bài “Hai đứa trẻ” bằng SĐTD
27
Giờ học của chúng ta đến đây kết thúc.
Xin cảm ơn
các thầy cô giáo cùng các em học sinh.