Tuần 10. Hai đứa trẻ

CHÚC CÁC EM HỌC TỐT!
Chào mừng thầy cô đến dự giờ lớp 11B4!
KHỞI ĐỘNG
Video có sử dụng trích đoạn trong “Hà Nội – 36 phố phường” của nhà văn Thạch Lam.
Đọc văn
HAI ĐỨA TRẺ (THẠCH LAM)
1. Tác giả Thạch Lam (1910 – 1942)
a. Cuộc đời
- Tên khai sinh: Nguyễn Tường Vinh/Lân.
- Là con thứ 6 trong gia đình Nguyễn Tường: một gia đình công chức gốc quan lại.
- Quê quán: sinh tại Hà Nội, sống chủ yếu ở quê ngoại là Hải Dương.
- Là một người khó tính, ưa yên tĩnh nhưng đôn hậu, tinh tế.
- Thể trạng yếu, mất sớm vì bệnh lao.


b. Sự nghiệp
Sau khi đỗ tú tài I, Thạch Lam ra làm báo, viết văn.
Ông có quan niệm văn chương lành mạnh, tiến bộ.
Thể loại sở trường: truyện ngắn.
Giọng điệu điềm đạm, chân thành.
Văn phong trong sáng, giản dị mà thâm trầm, sâu sắc.
Hòa quyện hai yếu tố hiện thực và lãng mạn.
Quan niệm văn chương:
“Đối với tôi, văn chương không phải là một cách đem đến cho người đọc sự thoát li trong sự quên, trái lại văn chương là một thứ khí giới thanh cao và đắc lực mà chúng ta có để vừa tố cáo và thay đổi một cái thế giới giả dối và tàn ác, làm cho lòng người được thêm trong sạch và phong phú hơn.”
Đặc trưng truyện ngắn Thạch Lam
Cốt truyện đơn giản, không có cao trào, ít biến động.
Mỗi truyện như một bài thơ trữ tình.
Chủ yếu khai thác thế giới nội tâm nhân vật.
Tập trung khắc họa những cảm xúc mong manh, mơ hồ của cuộc sống thường ngày.
Chứa đựng tình cảm mến yêu chân thành và sự nhạy cảm của tác giả trước những biến chuyển của cảnh vật và lòng người.
Những tác phẩm chính
Truyện ngắn: Gió đầu mùa (1937), Nắng trong vườn (1938), Sợi tóc (1942).
Tiểu thuyết: Ngày mới (1939).
Tiểu luận: Theo dòng (1941).
Tùy bút: Hà Nội băm sáu phố phường (1943)
2. Tác phẩm
a. Xuất xứ: in trong tập “Nắng trong vườn” (1938).
b. Thể loại: truyện ngắn
c. Tóm tắt.
d. Đọc – bố cục.
Tóm tắt
“Truyện xảy ra ở một phố huyện bé nhỏ, nơi những người lao động nghèo sinh sống. Hai chị em Liên và An được cha mẹ giao trông nom một hàng tạp hóa. Cùng với những người dân phố huyện, hàng ngày hai chị em vừa bán hàng vừa chờ đợi chuyến tàu đêm duy nhất trong ngày từ xứ kinh kì về. Đoàn tàu về đem theo ánh sáng rực rỡ trong giây lát rồi trả lại sự tĩnh lặng vốn có cho phố huyện lúc màn đêm kéo xuống.”
Đọc – bố cục
Đọc: Truyện được đọc với giọng chậm rãi, dịu nhẹ, tuân theo nhịp điệu dòng chảy đều đặn của thời gian thường ngày trong bối cảnh một phố huyện nhỏ.
Bố cục
Đoạn 1: Từ đầu  dần về phía làng: Cảnh phố huyện lúc chiều tàn.
Đoạn 2: Tiếp  mơ hồ không hiểu: Cảnh phố huyện khi đêm xuống.
Đoạn 3: Còn lại: Cảnh đợi tàu.
II. Tìm hiểu văn bản
1. Cảnh phố huyện lúc chiều tàn.
Phần chuẩn bị của nhóm 3
Ba yếu tố: thời gian + không gian + nhân vật.
tạo ra bức tranh của phố huyện:
+ có nét quen thuộc, bình dị của khung cảnh làng quê Việt Nam.
+ tô đậm hiện thực tù túng, đìu hiu, vắng lặng đến tội nghiệp.
Chất lãng mạn
Nhịp điệu câu văn êm dịu, chậm rãi, giàu hình ảnh nhạc điệu, gợi được hồn cốt của cảnh vật.
Tâm trạng của nhân vật Liên.
Sự xuất hiện của ánh sáng.
Tâm trạng của nhân vật Liên
Cảm nhận được bóng tối và nỗi buồn đang ập xuống.
Lòng buồn man mác trước cái giờ khắc của ngày tàn.
Cảm nhận được mùi vị riêng quen thuộc của quê hương.
Động lòng thương những đứa trẻ ngoài chợ.
 Liên là một đứa trẻ nhạy cảm và giàu lòng trắc ẩn.
Sự xuất hiện của ánh sáng
Những ngọn đèn: đèn An thắp, đèn treo trong nhà bác phở Mĩ, đèn hoa kì leo lét trong nhà ông Cửu và đèn dây sáng xanh trong hiệu khách.
 Ánh sáng nhỏ bé, yếu ớt, không thể thắp sáng cho cả một vùng quê nghèo, xua đi bóng tối ngập tràn trong mắt Liên.
 Một tia hi vọng, một cái nhìn hướng về phía ánh sáng được nhen nhóm lên trong tâm hồn của những đứa trẻ.

Kết luận
Xây dựng được bức tranh hiện thực của một phố huyện giản dị, thân thương mà nghèo khổ, tiêu điều trong khoảnh khắc tàn lụi của một ngày thông thường.
Miêu tả được những biến chuyển tinh tế trong cảnh vật và tâm hồn con người.
 Thạch Lam bày tỏ tình cảm yêu mến gắn bó với quê hương, với những kiếp người bé nhỏ.




CẢM ƠN THẦY CÔ VÀ CÁC EM!!!
Tiết học kết thúc thành công!