Tuần 10. Đọc thêm: Lời tiễn dặn

BÀI TRÌNH CHIẾU
Lời Tiễn Dặn
‘Trích Tiễn dặn người yêu’
‘’truyện thơ dân tộc Thái’’
~Bài trình chiếu của tổ 3~
Một số hình ảnh về người thái
I. Đọc – Tìm hiểu tiểu dẫn

1. Truyện thơ : Là những truyện kể dài bằng thơ, có sự kết hợp giữa hai yếu tố tự sự và trữ tình, phản ánh số phận của những người nghèo khổ và khát vọng về tình yêu tự do, hạnh phúc và công lý.
2. Tác phẩm : Tiễn dặn người yêu
- Bố cục : gồm 1846 câu thơ
- Người dịch : Mạc Phi
- Tóm tắt : Theo 3 phần
+ Đôi trẻ yêu nhau tha thiết
+ Tình yêu tan vỡ, đau khổ
+ Tìm cách thoát khỏi cảnh ngộ vượt qua khó khăn để trở về sống hạnh phúc
II. Đọc – hiểu văn bản

1. Tâm trạng của chàng trai (và cô gái – qua sự mô tả của chàng trai), trên đường tiễn dặn.
- Cách gọi của chàng trai :
+ Người đẹp anh yêu >< cất bước theo chồng
-> yêu thương, trìu mến -> khẳng định tình yêu vẫn còn thắm thiết >< sự thực đau lòng là cô gái đã có chồng.
- Cảm nhận của chàng trai về tâm trạng cô gái
* Khi cô qua đường rộng
+ Vừa đi vừa ngoảnh lại
+ Vừa đi vừa ngoái trông
=> Hành động thể hiện sự nuối tiếc, níu kéo những giây phút cuối cùng còn được ở bên chàng trai và tâm trạng xót xa khi “chân bước xa lòng càng đau càng nhớ” của cô gái
* Khi cô gái qua các khu rừng :
+ Em tới rừng ớt …. Ngồi chờ
+ Em tới rừng cà.. ngồi đợi
+ Tới rừng lá ngón, ngóng trông
=>Qua nghệ thuật điệp từ, các hình tượng có tính chất tăng tiến kết hợp với các động từ “chờ, đợi, ngóng trông” đã diễn tả nỗi lòng đầy khắc khoải và tâm trạng bồn chồn, đau khổ, đắng cay của côgái như muốn bám víu trong sự vô vọng

- Cử chỉ, hành động của chàng trai
+ Được nhủ đôi câu.. mới đành lòng
+ Được dặn đôi lời… mới chịu quay đi
+ ….
+ Nựng con rồng, con phượng ..
-> Cử chỉ âu yếm, hành động săn sóc hết sức sôi nổi, thiết tha trong tâm trạng vừa luyến tiếc, day dứt vừa ý thức được hoàn cảnh không thể thay đổi.
- Lòng quyết tâm giữ trọn tình yêu của chàng trai.
+ Đôi ta…. Đợi tới tháng năm rau nở
+ … ta sẽ lấy nhau khi goá bụa về già
-> Bước đi của thời gian được diễn tả bằng những hình ảnh thiên nhiên núi rừng đã phác hoạ, phần nào nghĩa thuỷ chung, tình yêu sâu sắc bất tử của chàng trai đối với cô gái. Đồng thời cũng thể hiện thái độ bất lực chấp nhận tập tục hôn nhân do cha mẹ định đoạt.
Tóm lại
Toàn bộ tâm trạng của chàng trai trong đoạn 1 là tâm trạng rối bời, đầy mâu thuẫn khi phải từ biệt người yêu, tiễn cô về nhà chồng. Tâm trạng đó là của một người có tình yêu tha thiết, thuỷ chung.
2. Cử chỉ, hành động và tâm trạng của chàng trai lúc ở nhà chồng cô gái.
- Cử chỉ hành động :
+ “Dậy đi em. Dậy đi em ơi !
+ . . .
+ Lam ống thuốc này em uống khỏi đau”

-> Chàng trai cảm thông săn sóc, vỗ về an ủi cô gái bằng những lời lẽ hết mực yêu thương trong nỗi xót xa đầy thương cảm.

-> Hình ảnh cô gái bị đánh đập, hành hạ thảm thương đã khái quát lên một sự thực đau lòng về số phận người phụ nữ ở xã hỗi miền núi ngày xưa,.
- Lời tiễn dặn của chàng trai
+ . . .
+ . . .về với người ta thương thuở cũ
+ chết thành hồn, chung một mái song song
-> Qua từ ngữ, kiểu câu trùng điệp + hình ảnh
ẩn dụ đã khẳng định tình yêu mãnh liệt sống chết có nhau, đồng thời cũng là thái độ phản kháng lại hoàn cảnh và lên án xã hội bất công vô lý, cần phải thay đổi
+ Yêu nhau. . trọng đời gỗ cứng
+ Người xiểm xui . . không nghe
-> Những câu thơ chắc gọn + từ láy đã thể hiện khát vọng đựơc sống trong tình yêu và lòng quyết tâm không gì thay đổi.
Tóm lại
Đoạn 2 là lời tiễn dặn trong khát vọng đòi quyền sống cho con người.
III- KẾT LUẬN
1. Về nội dung: Qua tâm trạng đầy đau khổ, rối bời của chàng trai và cô gái, đoạn trích đã khắc hoạ nổi bật tình yêu tha thiết thuỷ chung và khát vọng tự do yêu đương của các chàng trai, cô gái Thái.
2. Đặc sắc về nghệ thuật:
+ kết hợp tự sự và trữ tình.
+ lối diễn đạt mộc mạc, gần gũi với cách nghĩ cách cảm của người Thái, vừa rất chân tình tha thiết.
+ mượn thiên nhiên để biểu lộ tâm trạng