Tuần 10. Đất nước (Nguyễn Đình Thi)

Vài nét về Tác giả, tác phẩm
* Tiểu sử:
- Sinh ngày 20/12/1924 ở Luông Pha băng- Lào - (2003)
- Quê : Phố bà Triệu- HN
Sau CMT8 : Giữ nhiều chức vụ quan trọng:
Được tặng giải thưởng HCM về Văn học NT( 1996)
- Đa tài: Làm thơ, viết Văn, Soạn nhạc,Kịch, Tiểu thuyết,Lý luận phê bình,..Thành công hơn cả là thơ, đặc biệt thơ ông giàu cảm xúc khi viết về đất nước.
* Các tác phẩm chính
+ Truyện: Xung kích, Bên bờ sông Lô..
+ Tiểu luận : Mấy vấn đề văn học, Công việc của người viết tiểu thuyết
+ Thơ: Người chiến sĩ, Bài thơ Hắc Hải.
+ Kịch: Con nai đen, Hoa và Ngần..
2. Bài thơ " Đất nước``:
Sáng tác trong thời gian 7 năm (1948 - 1955), được ghép nối từ nhiều đoạn thơ, sáng tác trong nhiều thời gian khác nhau nhưng đây vẫn là 1 bài thơ hoàn chỉ nh, liền mạch, thể hiện cảm hứng nhất quán : Cảm hứng về đất nước.
- In trong tập thơ " Người chiến sĩ`` xuất bản năm 1958.
Cảm nhận chung bài thơ:
Thể thơ: Tự do
Đề tài: Đất nước
Cảm hứng chủ đạo: Từ mùa thu trong hiện tại liên hệ và hoài niệm về quá khứ, hướng về tương lai với niềm tự hào làm chủ. Từ đó làm nổi bật hình ảnh đất nước bất khuất, chói ngời trên nền máu lửa, bùn lầy.
Bố cục: chia làm 2 phần :
+ Đoạn 1 từ đầu đến "Những buổi ngày xưa vọng nói về``
+ Đoạn 2 từ " ôi những cánh đồng quê chảy máu... hết``
Hình tượng thơ: Cảm xúc, tiếng lòng, là nhịp tâm hồn thi sĩ trước mua thu đất nước
Sáng mát trong như sáng năm xưa
Gió thổi mùa thu hương cốm mới
Tôi nhớ những ngày thu đã xa
Chiến khu Việt Bắc
Mát trong, gió thổi, hương cốm mới
(Hiện tại)
Hà Nội
(Quá khứ)
Nhớ
Sáng chớm lạnh trong lòng Hà Nội
Những phố dài xao xác hơi may
Người ra đi....... lá rơi đầy
Chớm
Bước chuyển của không gian phố phường(trong lòng HàNội)
Xao xác
Âm thanh của gió
Âm thanh của lá
Tiếng lòng
Bước đi của thời gian
Cảm xúc của lòng người
Cảnh buồn nhưng vẫn đẹp, cổ kính như vốn có từ ngàn xưa của HN
Lá rơi đầy


Trống trải,
hiu hắt

Hình ảnh người ra đi

Quyết tâm ra đi
Lòng lưu luyến
Người ra đi đầu không ngoảnh lại
Sau lưng thềm nắng lá rơi đầy
Người ra đi đầu không ngoảnh lại
Sau lưng thềm nắng lá rơi đầy
Sau lưng thềm
nắng lá rơi đầy
Sau lưng thềm nắng
lá rơi đầy
Sau lưng
thềm nắng
lá rơi đầy
Cách
ngắt nhịp
3 / 4
4 / 3
2 / 2 / 3
Bức tranh thiên nhiên với nắng vàng và lá vàng
Bức tranh tâm trạng người ra đi
Mùa thu nay
Mùa thu xưa
Cảnh vật
Phố vắng, thềm nắng, lá vàng
Xao xác
Núi đồi, rừng tre, trời xanh
Phấp phới, nói cười, thiết tha
Đẹp nhưng buồn
Vui tươi
Rộn rã
Con người
Chớm lạnh lòng người lúc ra đi
Người ra đi lặng lẽ, vừa dửng dưng vừa ngập ngừng
Tư thế kiêu hãnh làm chủ, "vui nghe giữa núi đồi"
Đến với đất trời, nụ cười, với ánh mắt quần chúng nhân dân
Buồn, lưu luyến
Vui, tự hào
Vẫn là mùa thu nhưng đã có sự thay đổi trong cảm xúc.
nhịp thơ
Câu thơ dài, ngắt nhịp chậm, buồn
Câu thơ ngắn, nhịp nhanh, rộn ràng
Chúng ta
Đây
Của
Khẳng định dõng dạc đàng hoàng quyền làm chủ non sông
Những
Cách tính đếm dạng số nhiều không xác định, gợi lên một đất nước mênh mông rộng lớn
Nhà thơ hóa thân vào cái ta chung của nhân dân; nhân danh dân tộc, cộng đồng để thể hiện tư thế, ý thức làm chủ, niềm tự hào chân chính của con người Việt Nam trong kháng chiến
Tiểu kết: Đoạn thơ đã thể hiện được nét đặc sắc trong phong cách nghệ thuật thơ của NĐT phát hiện vẻ đẹp của con người, đất nước trong qúa khứ và hiện tại luôn sáng lên vẻ đẹp của tình yêu và hi vọng với niềm tin bất diệt. Đoạn thơ tuy trữ tình mà chính luận, hiện thực mà lãng mạn đậm chất sử thi.
- Nhà thơ đã đưa vào kho tàng thơ thu những vần thơ rất mới mẻ, độc đáo đánh dấu bước tiến bộ vượt bậc trong cảm nhận về mùa thu trong thi ca.