Tuần 1. Vào phủ chúa Trịnh (Thượng kinh kí sự)

Tiết 1:
Trích Thượng kinh ký sự
Lê hữu Trác
t
I. Đọc hiểu tiểu dẫn
1, Tác giả
Hiệu là Hải Thượng Lãn Ông, - Quê:làng Liêu Xá, huyện Đường Hào, phủ Thượng Hồng, Trấn Hải Dương.
Là một danh y nổi tiếng không chỉ chữa bệnh mà còn soạn sách và dạy nghề thuốc.
-Tác phẩm tiêu biểu là bộ Hải Thượng y tông tâm lĩnh



Lê Hữu Trác
(1724-1791)
t
I. Đọc hiểu tiểu dẫn
1, Tác giả




Số lượng: Gồm 66 quyển
Vị Trí: là công trình nghiên cứu y học xuất sắc nhất Việt Nam thời kỳ Trung Đại.
Nội dung:
+Ghi lại những cảm xúc chân thực của tác giả
+Bộc lộ tâm huyết và đức độ của người làm thuốc.
t
I. Đọc hiểu tiểu dẫn
2, Tác phẩm
Xuất xứ: Xếp cuối bộ Hải Thượng y tông tâm lĩnh như 1 quyển phụ lục
Nội dung:
+Tả quang cảnh ở kinh đô.
+Thái độ coi thường danh lợi
- Thể loại:

kí sự





Ghi chép sự việc thật
Bộc lộ rõ thái độ
3, Đoạn trích:
Nói về việc Lê Hữu Trác lên tới kinh đô, được dẫn vào phủ Chúa để bắt mạch, kê đơn cho Trịnh cán
II.Đọc hiểu văn bản
1.Đọc và tóm tắt:
2.Tìm hiểu văn bản:
a. Cảnh sinh hoạt nơi phủ Chúa
* Cảnh bên ngoài
* Cảnh bên trong
* Cảnh nội cung

Qua nhiều lần cửa, hành lang quanh co
Mọi cửa đều có vệ sỹ canh gác.
Khuôn viên có điếm "Hậu mã quân túc trực"
Vườn hoa đua nở, cây cối um tùm.

Phải qua 5, 6 lần trướng gấm
Trong phòng thắp nến, sập thếp vàng,
ghế rồng sơn son thếp vàng,
trên ghế bày nệm gấm, màn là che
ngang sân, " xung quang lấp lánh,
hương hoa ngào ngạt"


- Nhà " Đại đường", "Quyển bồng",
"Gác tía " với kiệu son,võng điều,đồ nghi
thượng sơn son thiếp vàng
- Đồ dùng tiếp khách toàn là
"mâm vàng chén bạc".
Vô cùng tráng lệ, lộng lẫy,
không đâu sánh bằng
b. Cung cách sinh hoạt:
Chúa Trịnh: giữ vị trí trọng yếu và quyền uy tối thượng.
Lời lẽ nhắc đến chúa Trịnh và thế tử: hết sức cung kính, lễ độ.
Luôn có phi tần túc trực hầu hạ, không được thấy mặt, chỉ làm theo mệnh lệnh. Khám bệnh không được phép trao đổi
Chữa trị bệnh cho thế tử : có đến 7, 8 thầy thuốc phục dịch. Người khám phải quỳ lạy khúm núm.
=> Cung cách sinh hoạt với những lễ nghi, khuôn phép, cách nói năng, người hầu kẻ hạ.
Quang cảnh và cung cách sinh hoạt trong phủ chúa cho thấy quyền uy tối thượng nằm trong tay nhà chúa và nếp sống hưởng thụ cực kỳ xa hoa của chúa Trịnh Sâm cùng gia đình.
2.Thái độ của tác giả:


Được mời
ăn cơm
sang




Nhận xét: "thực
khác hẳn người
thường", "Cả trời
Nam sang nhất
là đây"



Đường vào
nội cung


Đứng trước
cảnh phủ chúa
sa hoa lộng
lẫy





ở trong tối
om, không
thấy có cửa
ngõ gì cả






Tôi bấy giờ mới
biết cái phong
vị của nhà
đại gia






Vì ở chốn màn
che trướng phủ
ăn quá no,
mặc quá ấm
nên tạng phủ
yếu đi




Nói về bệnh
trạng thế tử

Mặc dù khen cái đẹp, cái sang nơi
phủ chúa song tác giả tỏ ra dửng dưng
và không đồng tình với cuộc sống no đủ nhưng thiếu
khí trời

*Việc chữa bệnh cho thế tử:
-Cách lí giải bệnh tình-> là một thầy thuốc giàu kinh nghiệm
- Cuộc đấu tranh nội tâm:

-
Sợ chữa khỏi
ngay được
Tin dùng
Chữa bệnh cầm chừng
Cho thuốc vô thưởng
vô phạt
Công danh trói buộc
Trái y đức,lương tâm
Phụ lòng ông cha
Gạt sở thích cá nhân sang một bên
để làm tròn trách nhiệm và lương tâm
Người thầy thuốc
Qua chi tiết về việc chữa bệnh cho Lê Hữu Trác cho thấy:
- Tác giả là một thầy thuốc giỏi, có kiến thức sâu rộng và già dặn kinh nghiệm.
Bên cạnh tài năng, ông còn là một thầy thuốc có lương tâm và đức độ
Có phẩm chất cao quý: Khinh thường danh lợi, yêu thích tự do và nếp sống tự do và nếp sống thanh đạm