Tuần 1. Vào phủ chúa Trịnh (Thượng kinh kí sự)

VÀO PHỦ CHÚA TRỊNH
(Trích Thượng kinh kí sự)
- Lê Hữu Trác -
I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Lê Hữu Trác (1724 – 1791)
- Hiệu là Hải Thượng Lãn Ông.
- Là một danh y không chỉ chữa bệnh mà còn soạn sách và mở trường dạy nghề thuốc để truyền bá y học.
-Tác phẩm chính: “Hải thượng y tông tâm lĩnh” gồm 66 quyển, soan trong 40 năm là tác phẩm y học xuất sắc nhất thời trung đại.
2. Tác phẩm Thượng kinh kí sự
- Là tập kí sự bằng chữ Hán, hoàn thành năm 1783.
Thể loại: Kí sự
- Viết bằng chữ Hán.
- Nội dung : SGK/3
3. Vị trí đoạn trích (SGK/3)

II. Đọc – hiểu văn bản
1. Quang cảnh và cách sinh hoạt trong phủ chúa:
Quang cảnh trong phủ chúa:
* Ngoại phủ:
- Phải đi qua nhiều lần cửa, ở mỗi của đều có vệ sĩ canh gác, ai muốn ra vào phải có thẻ.
Vườn hoa: cây cối um tùm, chim kêu ríu rít, danh hoa đua thắm, …
Khuôn viên: có điếm Hậu mã quân túc trực….
* Nội phủ: Đại đường, Quyển bồng, Gác tía,…sơn son thếp vàng
* Nội cung thế tử:
Phải đi qua năm sáu lần trướng gấm, tối om
Trong phòng thắp nến, có sập thếp vàng, ghế rồng sơn son thếp vàng
=> không khí ngột ngạt, tù đọng, thiếu sinh khí. Chốn thâm nghiêm, kín cổng cao tường.Tráng lệ, xa hoa lộng lẫy và quyền uy tột đỉnh của nhà chúa.

b) Cách sinh hoạt trong phủ chúa:
- Cách nói: lời lẽ, hành động phải cung kính, lễ phép.
Cách tiếp đón: vào phủ phải có thánh chỉ -> trang nghiêm
Người hầu: đông đảo, luôn có phi tần chầu chực. không khí ngột ngạt trang nghiêm khiến tác giả phải nín thở từ xa
Xem mạch: thông qua vị quan chánh đường.
 Cảnh sống xa hoa nhưng ngột ngạt thiếu sinh khí  ăn chơi hưởng lạc của nhà chúa và uy quyền tột đỉnh.
2. Thái độ, tâm trạng và những suy nghĩ của nhân vật tôi - Lê Hữu Trác
a) Cách nhìn, thái độ của Lê Hữu Trác với cuộc sống ở phủ chúa
Ngạc nhiên
Khen cái đẹp, cái sang nơi phủ chúa.
Thái độ thờ ơ, dửng dưng trước những quyến rũ vật chất nơi đây
Không đồng tính với cuộc sống quá no đủ, tiện nghi, nhưng thiếu khí trời và không khí tự do
Thoáng mỉa mai, châm biếm.
b. Thái độ chữa bệnh của tác giả
- Có sự mâu thuẫn, giằng co:
+ Hiểu căn bệnh, biết cách chữa trị nhưng sợ chữa có hiệu quả ngay sẽ được chúa tin dùng, bị công danh trói buộc.
+ Muốn chữa cầm chừng nhưng lại sợ trái với lương tâm, y đức, sợ phụ lòng cha ông.
- Cuối cùng phẩm chất, lương tâm của người thầy thuốc đã thắng. Ông gạt sang một bên sở thích cá nhân để làm tròn trách nhiệm.
 Là một thầy thuốc giỏi, có kiến thức sâu rộng, lương tâm và y đức hơn người. Khinh thường danh lợi, quyền quý, yêu thích tự do, nếp sống thanh đạm.
3. Đặc sắc nghệ thuật
- Quan sát tỉ mỉ, ghi chép trung thực, tả cảnh sinh động.
- Kể diễn biến sự việc khéo léo, lôi cuốn sự chú ý của người đọc, không bỏ sót những chi tiết nhỏ tạo nên cái thần của cảnh và việc.
 Giá trị hiện thực sâu sắc.
III. Tổng kết (Ghi nhớ /SGK/9)