Tuần 1. Từ ngôn ngữ chung đến lời nói cá nhân

TIẾT 18
TỪ NGÔN NGỮ CHUNG
ĐẾN LỜI NÓI CÁ NHÂN
ÔN TẬP LÝ THUYẾT
Em hãy nêu khái niệm về ngôn ngữ chung và những biểu hiện của tính chung trong ngôn ngữ
Về mặt âm thanh
Về mặt từ, ngữ
cố định
Qui tắc cấu tạo từ,
cụm từ ngữ, câu…
Phương thức chuyển
nghĩa của từ…
NGÔN NGỮ TÀI SẢN CHUNG CỦA XÃ HỘI
Yếu tố chung
của ngôn ngữ
Các qui tắc,
các phương thức
ÔN TẬP LÝ THUYẾT
Em hãy nêu khái niệm lời nói, sản phẩm riêng của cá nhân và những phương diện biểu hiện cái riêng trong lời nói cá nhân?
LỜI NÓI-SẢN PHẨM RIÊNG
CỦA CÁ NHÂN
VẬN DỤNG
LINH HOẠT
SÁNGTẠO
QUI TẮC,
PHƯƠNG
THỨC
CHUNG
VIỆC
TẠO
TỪ MỚI
CHUYỂN
ĐỔI,
SÁNG
NGÔN
NGỮ
CHUNG
VỐN TỪ
NGỮ CÁ
NHÂN
GIỌNG
NÓI CÁ
NHÂN
III . Mối quan hệ giữa ngôn ngữ chung
và lời nói cá nhân.
- Ngôn ngữ chung là cơ sở để sản sinh
và lĩnh hội lời nói cá nhân
Lời nói cá nhân vừa góp phần biểu
hiện ngôn ngữ chung vừa sáng tạo , biến đổi và phát triển ngôn ngữ chung, làm cho
ngôn ngữ chung ngày càng đa dạng, phong
phú hơn
III. Ghi nhớ: SGK
IV. Luyện tập
Thảo luận nhóm: 5 phút
Nhóm 1: Bài tập 1
Nhóm 4: Bài tập 4
Nhóm 3: Bài tập 3
Nhóm 2: Bài tập 2
IV. Luyện tập
Nách tường bông liễu bay sang láng giềng”
Nách
Nơi giao nhau giữa hai bức tường
Phương thức chuyển nghĩa ẩn dụ
Ẩn dụ từ vựng
Bài số 1
Bài 2 . Phân tích cách dùng và nghĩa
của từ xuân trong các câu sau :
a. Mọn mằn
Từ láy ( phụ âm đầu, tiếng gốc “mọn”, tiếng láy “mằn”)
Nhỏ đến mức không đáng kể
b. Giỏi giắn
Láy phụ âm đầu, tiếng gốc “giỏi”
tiếng láy “giắn”
Rất giỏi - có ý mến mộ
c. Nội soi
Ghép chính phụ
Tiếng chính hoạt động: Soi
Tiếng phụ bổ sung ý nghĩa: Nội
Bài 3. Tìm từ mới được tạo ra trong thời gian
gần đây và chỉ rõ phương thức cấu tạo ?
Kết luận:
Bài 3 . Chỉ ra cách dùng từ mặt trời sáng tạo của các tác giả
* Bài tập củng cố
Bài số 1: Chỉ ra phương thức chuyển nghĩa
của từ ngữ và xác định ý nghĩa của phương thức
a) Em tưởng nước giếng sâu
Em nối sợi gầu dài
Ai ngờ nước giếng cạn
Em tiếc hoài sợi dây (Ca dao)
b) Bàn tay ta làm nên tất cả
Có sức người sỏi đá cũng thành cơm (Ca dao)
c) Đánh một trận sạch không kình ngạc
Đánh hai trận tan tác chim muông (Nguyễn Trãi)
d) Sen tàn cúc lại nở hoa
Sầu dài ngày ngắn, đông đà sang xuân
(nguyễn Du)
Bài số 2: Chỉ ra phương thức chuyển nghĩa
của từ ngữ và xác định ý nghĩa của phương thức ấy
Đầu xanh đã tội tình gì
Má hồng đến quá nửa thì chưa thôi
(Nguyễn Du)
b. Cầu này cầu ái cầu ân
Một trăm con gái rửa chân cầu này
(Ca dao)
c. Kháng chiến ba ngàn ngày không nghỉ
Bắp chân đầu gối vẫn săn gân
(Tố Hữu)
d. Thôn Đoài ngồi nhớ thôn Đông
Một người chín nhơ mười mong một người
(Nguyễn Bính)
Hướng dẫn về nhà:

Học thuộc lí thuyết phần ghi nhớ

Tiếp tục làm các bài luyện tập còn lại

Soạn bài theo PPCT