Tuần 1-2-3-4-6-7-8. Luyện tập tả cảnh

Kiểm tra bài cũ
Hãy đọc Đơn xin gia nhập Đội tình nguyện giúp đỡ nạn nhân chất độc màu da cam.
Tập làm văn
LUYỆN TẬP TẢ CẢNH
Bài 1:
Đọc đoạn văn và trả lời câu hỏi:
Con kênh được quan sát vào những thời điểm nào trong ngày?
Tác giả nhận ra đặc điểm của con kênh chủ yếu bằng giác quan nào?
Nêu tác dụng của những liên tưởng khi quan sát và miêu tả con kênh.
Đọc đoạn văn và cho biết câu nào nêu ý khái quát của đoạn?
Câu mở đầu đoạn văn nêu ý khái quát cuả đoạn.
“Biển luôn thay đổi màu tùy theo sắc mây trời”
Đoạn văn a
Đọc đoạn văn a và cho biết câu nào nêu ý khái quát của đoạn?
Câu mở đầu đoạn văn nêu ý khái quát cuả đoạn.

“Biển luôn thay đổi màu tùy theo sắc mây trời”
Đoạn văn miêu tả đặc điểm gì của biển?
Tả đặc điểm màu sắc của biển phụ thuộc sự thay đổi màu sắc của mây trời.
Để tả đặc điểm đó, tác giả đã quan sát những gì và quan sát vào những thời điểm nào?
Quan sát trời, mây và biển ở các thời điểm khác nhau: khi bầu trời xanh thẳm, khi trời âm u, khi trời ầm ầm giông tố.
Sự thay đổi màu sắc, trạng thái của biển làm tác giả nghĩ tới đặc điểm gì của con người?
Khi quan sát biển, tác giả đã nghĩ biển như một con người biết buồn vui, lúc mơ màng, lúc tẻ nhạt, lạnh lùng, lúc sôi nổi, hả hê, lúc đăm chiêu gắt gỏng.
Sự liên tưởng thú vị đó có tác dụng gì?
Sự liên tưởng ấy làm cho biển được miêu tả gần gũi, sống động.
Em hãy cho biết con kênh được tác giả quan sát vào những thời điểm nào trong ngày?
Con kênh được quan sát trong suốt cả một ngày: từ lúc mặt trời mọc đến lúc mặt trời lặn (buổi sáng, giữa trưa, lúc trời chiều).
Đoạn văn b
ở từng thời điểm đó, tác giả phát hiện và miêu tả đặc điểm gì của con kênh?
Đặc điểm nắng nóng dữ dội, ánh nắng rừng rực đổ xuống mặt đất, màu sắc của con kênh biến đổi trong ngày.
Tác giả nhận ra sự thay đổi của con kênh nhờ giác quan nào?
Chủ yếu bằng mắt (thị giác) và bằng cả da (xúc giác) để thấy cái nắng nóng hầm hập như đổ lửa.
Sự thay đổi của con kênh trong ngày được tác giả liên tưởng với những sự vật, hiện tượng nào?
Giữa trưa: dòng thủy ngân lóa mắt.
Buổi chiều: con suối lửa.
Theo em, sự liên tưởng ấy đem lại cho người đọc cảm nhận gì?
Cảm nhận về con kênh thật cụ thể và sinh động.
Qua hai đoạn văn, em hãy cho biết khi quan sát và miêu tả cảnh sông nước cần lưu ý những gì?
Cần quan sát và phát hiện đặc điểm nổi bật, phát hiện sự thay đổi của cảnh ở các thời điểm, cần quan sát bằng nhiều giác quan và có những liên tưởng so sánh để miêu tả sinh động.
Bài 2:
Dựa vào kết quả quan sát của mình, em hãy lập dàn ý bài văn miêu tả một cảnh sông nước (một vùng biển, một dòng sông, một con suối hay một hồ nước).

Bài tập yêu cầu gì?

Tổ chức thực hiện
Dựa vào cấu tạo của bài văn tả cảnh và kết quả quan sát, lập dàn ý cho bài văn tả cảnh sông nước.
Gợi ý:
Em hãy nhắc lại trình tự miêu tả trong bài văn tả cảnh.
Em định tả dòng sông, con suối hoặc vùng biển nào, ở đâu?
Nếu tả theo thứ tự thời gian, em sẽ tả ở những thời điểm nào?
Buổi sáng em thấy cảnh dòng sông, con suối có đặc điểm gì nổi bật (nước, sông, màu sắc,…)?
Buổi trưa em có cảm nhận gì về âm thanh, màu sắc của dòng sông?
Buổi chiều em thấy cảnh có gì khác so với buổi sáng và buổi trưa?
Sự thay đổi ấy của cảnh làm cho em nghĩ đến điều gì?
Dặn dò
Ôn tập:
Hoàn chỉnh lại dàn ý bài văn tả cảnh sông nước.
Chuẩn bị bài:
Luyện tập tả cảnh.