Tư liệu bài 5: Các tôn giáo ở Việt Nam

Các tôn giáo ở Việt Nam
Phật giáo
Trong số các tôn giáo ở Việt Nam, Phật giáo có số tín đồ đông đảo nhất. Hiện có gần 10 triệu người quy y Tam Bảo[1] , Từ 80% đến 90% dân số Việt Nam mang thiên hướng Phật giáo[2][3][4].
Có hai nhánh Phật giáo ở Việt Nam là Phật giáo đại thừa và Phật giáo tiểu thừa. Phật giáo đại thừa lần đầu tiên từ Trung Quốc vào tới vùng đồng bằng châu thổ sông Hồng của Việt Nam từ khoảng năm 200 sau Công Nguyên và trở thành tôn giáo phổ biến nhất trên toàn đất nước, trong khi Phật giáo tiểu thừa từ Ấn Độ du nhập vào phía nam đồng bằng sông Cửu Long từ khoảng năm 300 - 600 và trở thành tôn giáo chính ở vùng đồng bằng phía nam Việt Nam.
Tới ngày nay, Phật giáo đã trở thành tôn giáo phổ biến nhất tại Việt Nam, chiếm đa số tại hầu hết các tỉnh của Việt Nam.
Phật giáo đại thừa được nhiều người thừa nhận là tôn giáo chính của người Việt, thiểu số người Hoa và một số dân tộc thiểu số sinh sống ở miền núi phía Bắc như Mường, Thái, Tày... Phật giáo đại thừa tại Việt Nam có ba tông phái chính là Thiền tông, Tịnh Độ tông và Mật tông. Trong thực tế Phật Giáo đại thừa ở Việt Nam hòa hợp cùng Đạo giáo, Khổng giáo và các đức tin bản địa như tục thờ cúng tổ tiên, thờ Mẫu... tạo thành Tam Nguyên hay Tam Bảo đây được coi là niềm tin chủ đạo của người Việt.
Trong khi đó Phật giáo tiểu thừa lại được coi là tôn giáo chính của dân tộc Khmer thiểu số.
Công giáo Rôma
Công giáo Rôma, hay Cơ đốc giáo La Mã, lần đầu tiên tới Việt Nam vào thời nhà Lê-Trịnh (thế kỉ 15) bởi những nhà truyền giáo Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha, trước khi Việt Nam là một thuộc địa của Pháp. Pháp khuyến khích người dân theo tôn giáo mới bởi họ cho rằng nó sẽ giúp làm cân bằng số người theo Phật giáo và văn hoá phương Tây mới du nhập. Đầu tiên, tôn giáo này được lan truyền trong dân cư các tỉnh ven biển Thái Bình, Nam Định, Ninh Bình, Thanh Hóa, sau đó lan tới vùng châu thổ sông Hồng và các vùng đô thị.
Hiện ở Việt Nam có khoảng 5.5 triệu [5] tín đồ Công giáo, và khoảng 60.000 nhà thờ tại nhiều nơi trên đất nước [6].[7]
Số giám mục người Việt được Tòa Thánh thụ phong trong 80 năm thời Pháp thuộc là 4 người, trong 30 năm chiến tranh (1945-1975) là 33 người ở cả hai miền, từ năm 1976 đến 2004 là 42 người. Vatican đã có thỏa thuận với chính phủ Việt Nam về việc không chỉ trích hay nói xấu lẫn nhau, không hỗ trợ bên thứ ba để chống lại nhau; khi thụ phong giám mục hoặc các chức phẩm cao hơn, Vatican sẽ tham khảo ý kiến của chính phủ Việt Nam[6].
Cao Đài
Cao Đài, hay Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ, là một tôn giáo bản địa Việt Nam do Ngô Văn Chiêu, Cao Quỳnh Cư, Phạm Công Tắc thành lập năm 1926, với trung tâm là Tòa Thánh Tây Ninh. Tôn giáo này thờ Đức Cao Đài (hay Thượng Đế), Phật, và Chúa Jesus. Cao Đài là một kiểu Phật giáo cải cách với những nguyên tắc thêm vào của Khổng giáo, Lão giáo và Thiên chúa giáo. Các tín đồ Cao Đài thi hành những giáo điều của Đạo như không sát sanh, sống lương thiện, hòa đồng, làm lành, lánh dữ, giúp đỡ xung quanh, cầu nguyện, thờ cúng tổ tiên, và thực hành tình yêu thương vạn loại qua việc ăn chay với mục tiêu tối thiểu là đem sự hạnh phúc đến cho mọi người, đưa mọi người về với Thượng Đế nơi Thiên Giới và mục tiêu tối thượng là đưa vạn loại thoát khỏi vòng luân hồi
Hiện có khoảng 2.4 triệu [8]tín đồ Cao Đài tại Việt Nam [9], phân bố chủ yếu tại các tỉnh Nam bộ (Đặc Biệt là Tây Ninh) và khoảng 30.000 tín đồ nữa sống ở Hoa Kỳ, Châu Âu, và Úc.
Phật giáo Hòa Hảo
Hòa Hảo, hay Phật giáo Hòa Hảo, là một tôn giáo Việt Nam gắn chặt với truyền thống Phật giáo, do Huỳnh Phú Sổ thành lập năm 1939 tại làng Hòa Hảo, quận Tân Châu (nay là An Giang), Châu Đốc.
Đạo Hoà Hảo phát triển ở miền Tây Nam Bộ, kêu gọi mọi người sống hòa hợp. Tôn giáo này đánh giá cao triết lý "Phật tại tâm", khuyến khích nghi lễ thờ cúng đơn giản (chỉ có hoa và nước sạch) và loại bỏ mê tín dị đoan. Những buổi lễ được tổ chức rất đơn giản và khiêm tốn, không có ăn uống, hội hè. Lễ lộc, cưới hỏi hay ma chay không cầu