Truyền thuyết về Hạt lúa thần.doc

Truyền thuyết về
“Hạt lúa thần”



Tục truyền rằng: Ngày xưa, khi Lạc Long Quân dẫn đàn con cháu lên sống ở ven các con sông Thao, sông Đà, sông Lô… đất đai màu mỡ, cây cối tốt tươi. Cư dân Âu Lạc vẽ chàm vào người xuống đồng bắt cá về ăn. Vùng đồng kẻ Gáp, kẻ Vầy cá nhiều vô kể, ăn cá mãi cũng chán. Người già thường thấy trên những bãi bồi hàng năm nở lên những vạt cây tốt nhanh, lá giống lá mía, thân như thân lau, nở từng bụi xum xuê, bông trĩu, quả to, có quả to bằng nắm tay. Khi chin, quả rụng xuống đất, chim chóc cứ mổ mà ăn không xuể.








Nhưng có năm cây vẫn tốt, lúc ra hoa trời nắng bông lại lép kẹp, bông thì to nhưng cứ giơ thẳng lên trời như những mũi mác, cả làng cả bản tha hồ đốt cây trầm hương gọi là vía, gọi hồn hạt cũng không to, bông vàng không trĩu xuống.
Lạc Long Quân nghe thấy vậy, bảo các già làng tìm một ngọn núi cao im lặng trèo lên trên đỉnh, đốt hương cầu khẩn Lão Long Quân – Ông Tổ của Lạc Long Quân- về phù hộ. Các già làng cầu khấn mãi từ sáng đến hết đêm. Sáng hôm sau, bỗng nhiên trời nổi sấm sét, mưa từ đâu như trút nước xuống, rồi từ trong đám mưa có vị thần nói to lên rằng: "Từ nay trở đi cứ sáng mồng một Tết, nhà nào cũng phải quét sạch nhà cửa cổng ngõ sân bãi đến giờ "Dần" sẽ có lúa thần về mới được ăn, bằng trái ý là lúa bay đi".




Tan cơn mưa, Lạc Long Quân và các già làng như tỉnh giấc mộng, nhìn thấy ngay trước mắt mình một hạt lúa thần to bằng chiếc thuyền con.
Từ đó về sau năm nào cũng vậy, cứ khoảng tháng bảy, tháng tám khi nước các con sông rút đi là tất cả cư dân nghe theo lời thần dạy, ra những bãi bồi ven sông cày bừa vun xới, chăm chút nâng niu những cây lúa thần.
Từ đấy năm nào lúa cũng về đều đặn, dân cư no lành, vui mừng ca hát, nhảy múa.




Thấy người dân còn vất vả khiêng gánh từng hạt lúa, Thần lại hóa phép cho lúa thần khi chin thì lũ lượt rủ nhau theo lối ngõ bò về tận các nhà, nhà nào chăm chỉ, sạch sẽ lúa thần về càng nhiều.
Nhưng bỗng một năm có hai vợ chồng nhà quan lang còn trẻ, chị vợ ngủ trưa, khi mở mắt ra những tia sáng của thần trời đã le lói chiếu qua khe liếp nhà, mới vội vàng cầm chổi đi quét sân. Chị vợ đang quét thì lúa tới giờ đã lăn từ ngoài bãi bồi lăn về. Hạt lúa thật to, thật đẹp, nhưng cổng nhà rác quá, lúa không vào được, chị vợ sợ chồng mắng mới quay ra mắng lúa:
- "Lúa gì mà chưa đến giờ đã mò về".
Lúa giận rồi bỏ đi. Trước khi đi, lúa còn bảo:
- "Nhà chị lười quá, từ nay cứ lấy ngoèo tre, lưỡi sắt cắt từng bông chứ đừng hòng ta lăn về cho mà ăn nữa".




Chị vợ hối hận chạy theo van nài, nói thế nào cũng không được. Lúa thần bay đi, cư dân Âu Lạc lại lao đao vì thiếu cái ăn. Long Quân lại phải cùng các già làng lên đỉnh núi cầu khấn trời đất, thắp hương suốt ngày đêm, gọi vía lúa, lúa thần vẫn không về. Còn những cây lúa hằng năm vẫn chăm sóc ở bãi bồi ven sông thì lá bé đi, bông nhỏ lại chỉ bằng phần nghìn, phần vạn hạt lúa thần và phải lấy cái ngoèo tre, đóng một miếng sắt (gọi là liềm) đi cắt từng bông một mang về.
Từ đó, hằng năm cứ sắp đến mùa lúa nở, cư dân Âu Lạc lại cầu khấn thần lúa.





PHH sưu tầm, chỉnh lí & giới thiệu (7-2014) Nguồn : Phạm Hoan